12 MEI 16. Wie wil vermageren of gezonder wil eten grijpt al snel naar `light'-producten. Ze bevatten minder calorieen en lijken daarmee de gedroomde vervanger voor de klassieke `guilty pleasures'. Niets is minder waar, zo blijkt uit onderzoek van de KU Leuven, de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Maastricht. Mensen die `light'-producten kopen, krijgen per portie dan wel minder calorieen binnen, maar ze gaan meer consumeren, ook op lange termijn.

De overheid stimuleert mensen om gezonder te gaan eten en leven. Daarmee wil zij onder andere de opmars van obesitas in de Westerse wereld terugdringen. De voedingsindustrie speelt daar handig op in met een heel gamma aan light-producten, zoals chips, snoep of frisdrank. De claim dat in deze producten minder calorieen per 100 gram zitten mag dan wel kloppen, maar als we daardoor meer van deze producten gaan eten, doen we het voordeel teniet.

Kathleen Cleeren, hoofddocente marketing aan de KU Leuven, Campus Carolus Antwerpen en haar collega's van de Rijksuniversiteit Groningen gingen aan de slag met cijfers van marktonderzoeker GfK. Dit bureau bracht het koopgedrag van Nederlandse huishouden in kaart. Voor een steekproef van 300 huishoudens telden de onderzoekers hoeveel calorieen werden aangekocht in het jaar na de eerste aankoop van een pak light chips. Daaruit bleek dat deze huishoudens na een jaar gemiddeld 13% meer calorieen consumeerden.

Professor Cleeren legt uit: "Mensen voelen zich schuldig als ze iets ongezond eten. Daarom schakelen ze over op de light-variant van hetzelfde product. Het schuldgevoel is daarmee van de baan, maar mensen hebben meteen ook de neiging om meer te consumeren. We stellen nu vast dat dit extra-consumeren zich ook na een jaar nog steeds aftekent, tegen dan is het een gewoonte geworden. Daarnaast zien we ook dat mensen na een tijdje opnieuw naar de gewone variant van het product grijpen. Zo resulteert de gezonde intentie in een nog ongezonder eetpatroon dan voordien." Het is voor het eerst dat dit lange-termijn-effect wetenschappelijk werd vastgesteld.

Cleeren en haar collega's vinden daarom dat de overheid voorzichtig moet zijn bij het aanprijzen van light-producten: "Light is niet slecht, maar we moeten ons bewust zijn van het psychologische effect van die claim. Als we willen dat bijvoorbeeld mensen met overgewicht ook daadwerkelijk minder calorieen binnenkrijgen, moeten we ze beter informeren."

Contact: professor Kathleen Cleeren, Onderzoekseenheid Marketing, Campus Carolus Antwerpen