Nieuwsbericht | 27-05-2016 | 09:55

De Europese ruimtevaart komt naar Den Haag tijdens het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. Van 30 mei tot en met 5 juni is de conferentie European Space Solutions in het World Forum. Innovatie, waar ruimtevaart bij uitstek is op gericht, is een van de prioriteiten van het voorzitterschap. EU2016.nl zet daarom 5 dingen over de Europese ruimtevaart op een rij. Daarvoor spraken wij astronaut Andre Kuipers, een van de sprekers op de conferentie.

Satelliet uit het ruimtevaartprogramma Copernicus (bron: ESA)

1. Wat gebeurt er in de Europese ruimtevaartprogramma's?

Op de conferentie is veel aandacht voor de programma's Galileo en Copernicus. Galileo is het Europese civiele satellietnavigatiesysteem. De grote nauwkeurigheid van dit systeem maakt nieuwe toepassingen mogelijk, bijvoorbeeld voor verkeer en infrastructuur. Copernicus is het tweede grote Europese satellietprogramma. Het monitort de aarde en verzamelt data over de planeet. De eerste satellieten van dit programma zijn gelanceerd en houden de aarde elk op hun eigen manier in de gaten.

2. Ruimte-technologie is dichterbij dan gedacht

Ruimtevaart is gericht op het steeds weer vernieuwen van technologie. Maar niet alleen astronauten merken iets van die ontwikkelingen, ook in het dagelijks leven op aarde leven wij met technologie uit de ruimtevaart. Bijvoorbeeld dankzij het Galileo programma: "Ondernemers en ontwikkelaars van computer- en mobiele applicaties gebruiken bijvoorbeeld steeds meer data van sattelietverbindingen (GPS). Dat leidt tot steeds meer satteliettoepassingen en meer interesse in wat de ruimte-applicaties voor de maatschappij kunnen betekenen", zegt Andre Kuipers. Sattelietdata wordt bijvoorbeeld gebruikt voor veiliger vliegverkeer en efficientere vaarroutes. En in apps die blinde mensen helpen de weg te vinden.

Andre Kuipers aan boord van het International Space Station

3. De ruimteprogramma's bieden oplossingen voor langlopende nationale en regionale problemen

Copernicus is gericht op de gezondheid van de aarde. Aan boord is bijvoorbeeld apparatuur voor de observatie van land-, zee- en ijsoppervlakken. Ook is er het meetinstrument Tropomi, dat de luchtkwaliteit wereldwijd in kaart brengt, tot op woonwijken nauwkeurig. Daarnaast heeft Copernicus optische sensoren voor nationale en regionale monitoring van de bodem. "Het Italiaanse Venetie heeft bijvoorbeeld al eeuwen met overstromingen te maken", zegt Kuipers, "een probleem dat door de stijging van de zeespiegel en de voortdurende verzakking van de stad alleen maar groter wordt. Dankzij radargegevens die de eerste Copernicus-satelliet levert kunnen we bodembewegingen (bodemdalingen) continu met een nauwkeurigheid van enkele millimeters per jaar monitoren."

4. En ze bieden oplossingen voor noodsituaties en wereldwijde humanitaire crises

De rampenbeheerdienst van Copernicus houdt zich bezig met uiteenlopende noodsituaties, die het gevolg zijn van natuurrampen of door de mens veroorzaakte rampen. De kaarten van Copernicus kunnen de grootte van getroffen locaties laten zien, maar ook informatie geven over de omvang van de schade die door de ramp is veroorzaakt. Een module van de Copernicus kan in een humanitaire crisis binnen enkele uren kaarten leveren. Bijvoorbeeld met een schatting van de faciliteiten in een vluchtelingenkamp, plaatsen waar intern ontheemden zich verzameld hebben en de beschikbaarheid van weg- of waterinfrastructuur. Een voorbeeld: het vluchtelingenkamp Al Za'atari in Jordanie vangt sinds de bouw vluchtelingen op die het conflict in Syrie ontvluchten. Doordat het kamp dichtbij de Syrische grens ligt, is het aantal vluchtelingen toegenomen en heeft het kamp zich in hoog tempo uitgebreid. Copernicus heeft Unicef en de Hoge Commissaris van de VN voor vluchtelingen kaarten verstrekt waarmee zij de ontwikkeling van het kamp kunnen volgen en zodoende humanitaire hulp kunnen plannen.

5. De EU heeft baat bij Europese ruimtevaart

Geen enkel Europees land kan zich een eigen ruimteprogramma veroorloven. Daarom werken de Europese landen samen. En dat heeft zijn effect op allerlei andere sectoren in Europa en over de hele wereld. "De wereld ondergaat grote veranderingen en de ruimtevaart kan effectieve oplossingen brengen. Beleidsmakers van de Europese Unie moeten zicht bewust zijn van de mogelijkheden en applicaties die de ruimtevaart biedt. Die kunnen oplossingen bieden voor een duurzame toekomst, het klimaat, landbouw, water, voedselzekerheid, economische ontwikkeling, enzovoort. Ik hoop dat de conferentie veel wetenschappers, innovators, ondernemers en beleidsmakers inspireert om te gaan samenwerken op nieuwe, pionerende projecten", aldus Kuipers.