Bankenbuffers nog steeds te laag

door De Redactie op 3 juni 2016

Het meest besproken Tweede Kamerlid op de Zuidas is 'rode ridder' Henk Nijboer. De 33-jarige Groninger zoekt in de beste PvdA-traditie de financiele sector nadrukkelijk op. Jammer voor bankiers en private equity: Hij hoopt dat nog jaren te blijven doen.

De financiele crisis is veroorzaakt door een ongezonde sector. Roekeloosheid, de verkoop van onverantwoorde producten en veel te lage buffers bij kwetsbare banken. "Ik heb me daar bewust op gericht," zegt Nijboer, die nog niet tevreden is.

Lees verder voor het hele interview met Henk Nijboer door De Financiele Telegraaf.

Is de PvdA naar links gebogen?

"Ronald Plasterk was mijn voorganger als woordvoerder Financien van de partij, die was ook streng. Paul Tang daarvoor idem dito. Ik zie wel een kentering in het regeerakkoord, waar maatregelen als het provisieverbod, hogere buffers bij banken, de strengste bonuswetgeving van Europa en een verankering in de wet van zorgplicht zijn vastgelegd.'

Veel robbertjes gevochten met de VVD?

"Die bankenbuffers, de VVD wilde daar niet aan. Een leverage ratio (hoeveel eigen vermogen die een bank aanhoudt versus uitgeleend geld, red.) van 3 of 4%, dat gaat wel over EUR20 miljard. Banken dreigden dat de kredietverlening op slot zou gaan als we in Nederland die 4% zouden afdwingen. Dat is niet gebeurd."

Zijn de buffers nu hoog genoeg?

"Nee, die 4% is een eerste stap. We moeten richting 10%. Uiteindelijk moet een aandeelhouder opdraaien voor verliezen van banken, niet de belastingbetaler. Dat laatste is in Nederland met ABN Amro en SNS Bank wel gebeurd. En ING had ook miljarden steun nodig."

De staat heeft goed aan ING verdiend.

Ja, maar bij Abn Amro moeten we dat nog zien. Winst of geen winst, het had niet mogen gebeuren dat de belastingbetaler moest bijspringen."

De PvdA staat er slecht voor. Bankiers zullen niet rouwen als u na de verkiezingen weg bent.

"Ik ben oprecht bezig om de financiele sector gezond te maken. Accountants zijn na de nodige kritiek zelf aan de slag gegaan. Bankiers willen echter steeds maar terug naar de oude situatie. De sector is nog niet gezond, maar een gezonde financiele sector is essentieel voor de economie, voor werkgelegenheid. Ik ben dan ook zeker weer beschikbaar als Kamerlid, zou het een eer vinden en ik heb een sterke voorkeur voor Financien."

U gelooft niet in laissez-faire.

"Het helpt als beleggers op de blaren zitten als het misgaat. Banken klagen over te veel regeltjes. Maar hoe meer je zelf pijn kunt lijden, hoe meer vrijheid je krijgt als bank om te ondernemen."

Is de mentaliteit in de sector onvoldoende veranderd?

"Ja, neem de recente redenering over de bankbelasting. Bankiers willen daar nu weer vanaf. Maar banken zijn onderbelast. Een gewone ondernemer betaalt btw. Banken niet. De bankenbelasting is een bijdrage aan de maatschappij. 'Ja maar het stapelt, het remt onze inkomsten', klagen ze dan. Ja, een ondernemer verdient ook meer als hij geen btw betaalt. Verzekeraars betalen ook assurantiebelasting. De redenering lijkt te zijn dat je als bank niet tot dezelfde samenleving behoort."

U bent trots omdat Nederland het beste jongetje van de klas is. Dat is juist een nadeel.

"Ik maak liever Europees afspraken. Nederland wil die buffers van 4% ook in de rest van Europa zien. Maar als in Duitsland en Frankrijk de lobby te sterk is, en het daar niet gebeurt, moet je dan daarin meegaan? En onze belastingbetaler het risico laten nemen? Juist als je hoge buffers hebt kun je meer uitlenen, want je kunt eventuele verliezen makkelijker opvangen. Ik snap het protest wel, banken gebruiken alle argumenten om te voorkomen dat hun aandeelhouders moeten bloeden."

Een procentpunt extra buffer kost miljarden.

"Een buffer, ook van 4%, is geen offer. Een bank zou een bedrijf met een vergelijkbare balans als de eigen - qua solvabiliteit - nooit accepteren."

Treft de politiek blaam voor die ongezonde financiele sector?

"Deregulering van de financiele sector is een grote fout geweest, maar ik vind dat bestuurders eindverantwoordelijk zijn. Ook nu. De nationalisatie van SNS is pas drie jaar geleden. Buffers zijn minimumvereisten. Je mag hoger, maar men puzzelt zich suf hoe er zo dicht mogelijk op te zitten."

U maakte accountants een compliment?

"Accountants hebben ondermaats werk geleverd, en tijd gekregen om zelf orde op zaken te stellen. Die kans hebben ze gepakt. Dat verschilt nogal van bankiers en verzekeraars. Die belijden de makkelijke dingen met de mond, maar verzetten zich maximaal tegen woekerpolissen of compensatie voor derivaten die ondernemers zijn aangesmeerd."

Accountants zijn ook goed in fiscaal advies, zie de Panama Papers.

Fiscalisten die streven naar minimale belasting voor klanten, gedragen zich verwerpelijk. We hebben verdragen om dubbele belasting te voorkomen. Als je dat misbruikt om nul belasting te betalen, ben je onethisch bezig. Er is een discussie in de beroepsgroep nodig. En we gaan mazen in de wet dichtschroeien.

U bent een moraalridder.

Politici mogen zeggen wat ze normaal vinden in de samenleving.

Wat moet er met SNS gebeuren?

In ieder geval niet naar de beurs. Het bedrijf moet in publieke handen blijven en op de lange termijn gericht opereren. Pensioenfondsen zouden meer in eigen land moeten investeren, voor hen als aandeelhouders sta ik wel open.

Private equity kwam recent ook in uw het vizier. Dat liep met een sisser af.

Dat is niet het goede gevoel. Bij private equity zijn echt misstanden geweest. V&D, Estro.

V&D liep jaren achter, niet de schuld van private equity.

De gebouwen verkopen en terughuren bij V&D en Estro, in combinatie met excessieve schuld, maakt bedrijven minder weerbaar bij tegenslag. In het Belastingplan gaan we de fiscale aantrekkelijkheid van schuld dan ook aanpakken.

Private equity is wel onmisbaar voor ons pensioen.

Ik ben ook niet tegen. Maar ondernemers pompen hun bedrijf niet vol schuld, private equity wel. En dat wil ik niet.