Nederlandse wetenschapper lost wiskundig probleem op

TV | wo 08 jun 2016

Verslag Herman Zaalberg

Redactie Channah Durlacher

De jonge Nederlandse informaticus Marijn Heule heeft met behulp van een supercomputer in Texas een dertig jaar oud wiskundig vraagstuk opgelost. Het bewijs alleen al is zo groot dat het net op 200 laptops past. Wie is deze wizzkid die een eigen computermodel brute rekenkracht op wiskundige problemen los laat en wat hebben we eraan?

Hij heeft de honderd dollar die uitgeloofd was voor het oplossen van het Booleaanse Pythagoreische Drietallenprobleem inmiddels geincasseerd. Dr Marijn Heule, 37, computerwetenschapper, opgeleid aan de TU Delft en nu verbonden de universiteit van Austin Texas is het gelukt om een extreem lastig wiskundig vraagstuk op te lossen.

De honderd dollar die uitgeloofd was lag al bijna 30 jaar te wachten. Niemand melde zich met het volledige antwoord. Tot nu.

Samen met collega wetenschappers Oliver Kullmann en Victor Marek had Marijn een supercomputer nodig om het oude wiskundige vraagstuk op te lossen. Deze mega computer in Texas heeft de naam Stampede. Het ding heeft er 2 dagen voor nodig gehad om de cijfers te verwerken.

En de uitkomst omvatte tweehonderd terrabites Er zitten 40.000 computeruren in. Het antwoord is qua omvang hetzelfde als de hele collectie boeken van alle bibliotheken van Nederland.

Ronald Graham, vermaard wiskundige en computerwetenschapper aan de universiteit van Californie loofde de 100 dollar uit. Hij schreef recent de cheque uit aan Marijn. Volgens hem kan de wiskunde niet meer zonder computers: `Deze grote vraagstukken zijn niet meer ouderwets met potlood en papier op te lossen.'

In de wiskundige wereld is er lof voor Marijn maar sommigen wiskundigen vinden dat het valsspelen is om computers het werk te laten doen. Ze willen de weg naar de oplossing blootgelegd zien.

Marijn Heule is inmiddels alweer bezig aan een nieuw bijna onoplosbaar geacht wiskundig vraagstuk. Hij is overtuigd dat hij deze ook gaat kraken. We spreken Marijn Heule, zijn oud docent en promotor aan de TU Delft Hans van Maaren en wiskundige Ronald Graham per Skype.