De twee terroristen die een maand geleden 4 Israelische burgers vermoordden en er 16 verwondden in de Sarona-markt in Tel Aviv, zouden zijn `geinspireerd door IS'. Dit bleek maandag bij de start van hun proces. Oorspronkelijk hadden zij samen met nog een derde een slachting willen aanrichten in de trein van Tel Aviv naar Haifa. Zij verzamelden langdurig informatie over dienstregelingen, routes, in- en uitgangen van stations en de aantallen passagiers die langs de verschillende stations kwamen, meldt de interneteditie van Yediot Aharonot.

Voordat zij vertrokken op hun dodelijke missie, fotografeerden de daders zich met een IS-vlag op de achtergrond. Volgens de Shin Bet was de Sarona-aanslag echter niet georganiseerd door IS en de daders waren geen `cel' van die organisatie. Wel vatte een van de daders, Mohammad Mahmara, het idee ervoor op uit `solidariteit' met die groep. Hij zou vorig jaar onder invloed van IS zijn gekomen toen hij studeerde in Jordanie. Na zijn terugkeer in Hebron besloot hij op eigen gelegenheid een aanslag te plegen en vond hij in eigen kring twee medestanders.

De aanslag

De twee uiteindelijke daders die maandag in staat van beschuldiging zijn gesteld, besteedden meer dan duizend euro aan hun voorbereidingen. Ruim 600 euro gaven zij uit aan pakken, horloges, aktetassen, schoenen en brillen die moesten zorgen dat zij werden aangezien voor zakenlui of advocaten. Verder kochten zij 30 cm lange messen en rattengif, waarmee zij de messen wilden insmeren om maximale schade aan te richten. De derde man die bij het plan betrokken was, hielden de daders buiten de aanslag: hij had schulden, en volgens de islamitische wet mag iemand met schulden geen shahid (martelaar) worden. Op de dag van de aanslag gingen de twee op weg, maar toen zij de strenge beveiliging bij de ingang van het station zagen, besloten zij een ander doelwit te zoeken met veel potentiele slachtoffers maar minder zware bewaking. Ze namen een taxi en informeerden waar er populaire restaurants en cafetaria's waren. Zo kwamen zij bij het Max Brenner restaurant, waar ze kort na 9 uur het vuur openden.

Bewonderaars

Het aantal aanslagen door (echte) IS-cellen is niet groot. Zulke cellen bestaan uit getrainde terroristen, vaak teruggekeerde Syriegangers, die trouw hebben gezworen aan IS en daarvan ook geld en instructies krijgen. Het aantal aanslagen door `lone wolf' bewonderaars van IS is veel groter. De aanslag op Sarona was ook in Israel niet de eerste die werd gepleegd door daders zonder echte band met IS, die `werkten' volgens algemene richtlijnen die IS verspreidt via internet. Na de aanslag van Nashat Milhem, die begin dit jaar drie Israeli's vermoordde, klonk eenzelfde verhaal in de Israelische media. Door de bewondering die IS oogst bij geradicaliseerde islamisten, kan het `de eer opeisen' voor allerlei aanslagen waarmee het geen echte verbinding heeft. Het Israelische dagblad Haaretz noemt een hele rij recente voorbeelden van aanslagen waarbij IS werd genoemd, maar die werden uitgevoerd door plaatselijke extremisten. Er waren ernstige aanslagen in de VS (San Bernardino en Orlando), Irak (de bomaanslag in Bagdad deze week met zeker 200 doden), en Bangladesh (20 doden in een cafe in Dhaka het afgelopen weekend, waar Westerlingen werden gescheiden van de rest en vermoord). IS doet daar zijn voordeel mee: het beroept zich hierdoor op een zeer grote invloedsfeer, terwijl het militair nederlagen lijdt.

Rol van Israel

Volgens Haaretz, dat zich baseert op `Westerse inlichtingenbronnen', speelt Israel een belangrijke rol in de strijd tegen IS. Het zou zijn medestanders in deze strijd meer zinnige informatie hebben gegeven dan enige andere organisatie. Ook de buurlanden erkennen de bijdrage van Israel en laten hun waardering blijken. Dit kan een van de redenen zijn dat de verstandhouding tussen Israel en de buren is verbeterd. Intussen jaagt Israel op de Westoever op de daders die laatst de auto onder vuur namen waarin Michael Mark met zijn gezin reed, waarbij de bestuurder werd gedood. Die aanslag lijkt goed georganiseerd en in een video werden ook dreigementen uitgesproken tegen een Israelische minister die bevriend was met Mark. Het is daarom mogelijk, is de gedachte, dat deze aanslag het werk was van een islamitische terreurcel. Dit verklaart waarom de omgeving van Hebron, waar de daders vandaan kwamen, zo lang afgesloten blijft. Maar het werk van IS lijkt ook deze aanslag niet.