Wageningen UR onderzoekt toxine TTX in Oosterschelde


Gepubliceerd op
4 juli 2016

In een aantal partijen mosselen en oesters uit het oostelijke en noordelijke deel van de Oosterschelde is tetrodotoxine (TTX) aangetroffen. De schelpdieren worden op dit moment dagelijks getest door het RIKILT en IMARES onderzoekt de bron van de besmetting in de Oosterschelde en de
mogelijkheden van het zuiveren van mosselen en oesters. Overige onderzochte schelpdiermonsters, afkomstig uit schelpdierproductiegebieden zoals bv de Waddenzee en andere delen van de Oosterschelde zijn vrij van toxines en zijn dus veilig voor consumptie.

Wat is TTX?

Tetrodotoxine (TTX) is een neurotoxine die van nature voorkomt in (sub)tropische zeeen. Het wordt zeer waarschijnlijk geproduceerd door een bacterie en kan (direct of indirect) via bodem, water of algen in schelpdieren terechtkomen. Zelfs in zeer geringe hoeveelheden kan TTX het menselijk
zenuwstelsel al aantasten, daarom wordt het gereguleerd door de overheid. TTX is vooral bekend doordat het in kogelvissen kan zitten. In Japan, waar ze deze vis graag eten, worden per jaar tientallen mensen ziek na het eten van kogelvis.

Herkomst TTX nog onduidelijk

Het is nog onduidelijk hoe TTX in de Oosterschelde is terechtgekomen of hoe het is ontstaan. De oorzaak zou in bacterien kunnen zitten die algemeen voorkomen in het mariene milieu en dus ook in de Oosterschelde. Het is echter een complex systeem, waarbij het samenspel tussen water, algen,
sediment en organismen een belangrijke rol speelt. Op dit moment is het nog niet duidelijk of TTX ook in andere organismen voorkomt.

RIKILT test momenteel dagelijks mosselen en oesters

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de schelpdierensector laten de mosselen en oesters momenteel op dagelijkse basis testen door het RIKILT. Binnen een dag is bekend of de schelpdieren besmet zijn met TTX. Als dat het geval is, mogen ze niet geoogst en verkocht worden.
Analyses worden uitgevoerd met geavanceerde chemische detectiemethoden. Verder is RIKILT betrokken als Nationaal Referentie Laboratorium voor mariene biotoxines als expert richting de overheid.

IMARES en RIKILT onderzoeken de bron van TTX

De schelpdiersector heeft IMARES en het RIKILT opdracht gegeven te onderzoeken wat de bron is van TTX in de Oosterschelde. Dan kunnen er eventueel maatregelen getroffen worden door de schelpdiersector. De onderzoekers hopen binnen twee maanden te achterhalen wat de bron is van de besmetting of
in ieder geval goede indicaties te verkrijgen.

IMARES onderzoekt zuivering mosselen en oesters

Het toxine komt via de natuurlijke werking van het ecosysteem in de schelpdieren. Zodra de bron niet meer beschikbaar is zal het toxine ook via het natuurlijk systeem weer uit de schelpdieren verdwijnen. Er loopt in opdracht van de schelpdiersector momenteel onderzoek naar detoxificatie van
schelpdieren. Hiervoor worden zuiveringsmethoden gebruikt die ook door de mosselsector in de praktijk gebruikt kunnen worden. Hiermee kan mogelijk de natuurlijke zuiveringskracht van mosselen ingezet worden.

Veilig mosselen en oesters eten

Er worden geen mosselen en oesters uit gesloten gebieden gevist. Mosselen en oesters die consumenten in de supermarkt, viswinkel, viskraam en restaurants eten, kunnen dus veilig worden gegeten.

mailen
Tweet

ing. M (Marnix) Poelman MSc
IMARES ing. M (Marnix) Poelman MSc
Contactformulier + Meer (1)

* dr. A (Arjen) Gerssen
RIKILT dr. A (Arjen) Gerssen
Contactformulier



Rol van Wageningen UR

Wageningen UR voert momenteel monitoring naar TTX in productiegebieden uit. Daarnaast hebben de instituten RIKILT en IMARES een adviserende rol richting de overheid, sector en onderzoeksgroepen.

Het brononderzoek en het accumulatie- en detoxificatieonderzoek wordt gefinancierd door Producenten Organisatie Mosselen en de Vereniging de Mosselhandel.

TTX in de media:

* Marnix Poelman bij EenVandaag over TTX in mosselen Marnix Poelman in de media over TTX in mosselen Onderzoeker Marnix Poelman van IMARES legt in de media uit hoe het onderzoek naar de oorzaken van de aanwezigheid van TTX in de Oosterschelde in...