Zondag 18 december 2016 - Na behandeling in 2012 van het burgerinitiatief Voltooid Leven van de initiatiefgroep Uit Vrije Wil heeft D66 het initiatief genomen tot wetgeving. Het resultaat is het concept wetsvoorstel van Pia Dijkstra dat zij ter consultatie voorlegt aan deskundigen en andere belangstellenden, zo maakte het D66-Kamerlid vanavond bekend in Nieuwsuur.

Dijkstra: “Hoe iemand het leven beleeft, heeft niet alleen te maken met de omstandigheden waarin een persoon verkeert. Ouderen die door hun hoge leeftijd vinden dat alles van waarde achter hen ligt en de toekomst hen niets meer brengt, kunnen dit ervaren als een verlies aan identiteit en persoonlijkheid. Ongeacht hoe hun omgeving hier over denkt. Als iemand dan voor zichzelf concludeert: mijn leven is voltooid, ik wil het zelf op een waardige manier beëindigen, dan zou die wens gerespecteerd moeten worden en er geen belemmeringen moeten worden opgeworpen. Dat laat natuurlijk onverlet dat duidelijk moet zijn dat er alles aan gedaan is om het lijden dat ten grondslag ligt aan deze stervenswens weg te nemen. Maar soms kan bijvoorbeeld voor iemand die na een levenslang samen, zijn of haar partner is verloren, het gemis nooit worden opgevuld of draaglijk gemaakt.”

Zorgvuldigheid

Dijkstra vindt dat de problematiek die ten grondslag ligt aan het ervaren van een ‘voltooid leven’ niet uitsluitend tot de expertise van een arts behoort. Een levenseindebegeleider kan beoordelen of hun wens duurzaam, weloverwogen en zonder druk van buitenaf tot stand gekomen is. Diegene moet onder de Wet BIG vallen (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Mensen met een vooropleiding als arts, psychotherapeut, gezondheidspsycholoog of verpleegkundige moeten daar bovenop een speciale opleiding volgen. Dijkstra: “Wij vinden dat mensen die hun leven voltooid achten en het zelf willen beëindigen om hulp mogen vragen. Dat betekent dat zij contact op kunnen nemen met een levenseindebegeleider die kan beoordelen of hun wens weloverwogen, zonder druk van buitenaf en duurzaam tot stand gekomen is. Deze heeft ook als taak om na te gaan welke factoren ten grondslag liggen aan dat verzoek en of het nog mogelijk is de stervenswens weg te nemen.” Naar analogie van de euthanasiewet is er ook in deze wetgeving een tweede persoon die kijkt of er voldaan is aan de zorgvuldigheidseisen.

Voor wie is de wet bedoeld

In de initiatiefwet van D66 gaat het om mensen van 75 jaar en ouder. “Uiteraard is iedere leeftijdsgrens willekeurig, maar we gaan er vanuit dat ouderen door de ervaring van het lange leven dat achter hen ligt, in staat zijn om te bepalen of het leven voor hen nog levenswaardig is,” aldus Dijkstra.

Waarom niet via euthanasiewet?

De euthanasiewet gaat uit van een strikt medisch perspectief. In de nieuwe wet wil D66 dat zelfbeschikking leidend wordt. Ook ouderen die geen medische klachten hebben, of een opeenstapeling van ouderdomsklachten, moeten met alle zorgvuldigheid die daarbij noodzakelijk en wenselijk is, over hun eigen sterven kunnen gaan. Dijkstra: “ Zorgvuldige hulp bieden past in mijn ogen bij beschaving.”

Initiatief uit de Kamer

D66 vindt het van groot belang dat ook vanuit de Kamer initiatief wordt genomen. De aankondiging van het kabinet om met een wet Voltooid Leven te komen heeft hierin geen verandering gebracht. Dijkstra: “Met name christelijke partijen zijn er tot nu toe fel op tegen. Een initiatief vanuit het kabinet maakt samenwerken in de politiek daardoor lastiger. Een initiatief vanuit de Kamer zorgt voor minder politieke spanning, ook binnen seculiere fracties. Individuele Kamerleden worden er zo niet aan gebonden en kunnen in overeenstemming met hun eigen geweten stemmen, zoals gebruikelijk bij medisch ethische onderwerpen. Dit komt een zorgvuldige besluitvorming ten goede. Bij zo’n gevoelig onderwerp staat dat wat mij betreft voorop.”

Lees het initiatiefwetsvoorstel

Lees de memorie van toelichting

Zie het origineel.

Het wetsvoorstel wordt ter consultatie aangeboden tot en met 31 januari 2017. Wilt u reageren op het wetsvoorstel? Mail uiterlijk 31 januari 2017 naar (d.berens@tweedekamer.nl).

Pia Dijkstra Tweede Kamerlid

Zorg & samenleving

D66 wil zorg van goede kwaliteit, die voor iedereen toegankelijk blijft. Zonder maatregelen betaalt een doorsnee gezin in 2040 bijna de helft van zijn inkomen aan zorg. D66 wil de zorguitgaven daarom minder hard laten groeien, door het kostenbewustzijn te vergroten. Doen we dat niet, dan wordt gezondheidszorg onbetaalbaar.