Brief aan Tweede Kamer over verloop verkiezingen Provinciale Staten en verkiezingswaarnemingen OVSE
In het Algemeen Overleg van 8 februari 2007 heeft de toenmalige minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties (BVK) de Tweede Kamer een brief toegezegd. Onderwerp van de brief is allereerst het verloop van de verkiezing van de leden van Provinciale Staten op 7 maart 2007 met betrekking tot de stemmachines én de stempassen.
Stemmachines
Tijdens de verkiezingen zijn er geen meldingen bij het ministerie van BZK binnengekomen over vermoedens van misbruik van stemmachines. Er zijn daarom ook geen stemmachines onttrokken aan het verkiezingsproces en voor onderzoek overgebracht naar het Nederlands Forensisch Instituut.
Zoals bij elke verkiezing hebben zich wel een aantal technische storingen voorgedaan met de stemmachines. De omvangrijkste storing deed zich voor in de gemeente Emmen. De gemeente Emmen laat een onderzoek uitvoeren om de oorzaak van deze storing te achterhalen.
De storingen zijn zoals gebruikelijk verholpen door de inzet van de verkiezingswacht van de leverancier van de stemmachines. Samengevat is er geen reden is om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van op 7 maart 2007 gebruikte stemmachines.
Regeling voorwaarden en goedkeuring stemmachines 1997
De eerstvolgende reguliere verkiezingen vinden plaats in juni 2009 (verkiezing van de leden van het Europees Parlement). De verwachting is voor deze verkiezing de inrichting van het verkiezingsproces zal zijn aangepast, rekening houdend met het advies dat de externe commissie Inrichting Verkiezingsproces gaat uitbrengen.
Het is niet uit te sluiten dat zich tussentijds een verkiezing kan voordoen. In dat geval zou wederom gebruik moeten worden gemaakt van de regeling om te kunnen stemmen met stemmachines. Gelet op de maatregelen die sinds het najaar van 2006 nodig zijn gebleken voor de beveiliging van de stemmachines acht staatssecretaris Bijleveld het nodig om, tussentijds, een aantal aanpassingen door te voeren in de Regeling voorwaarden en goedkeuring stemmachines 1997. Het zijn maatregelen die bedoeld zijn om een aantal leemtes in de regeling te dichten.
Stempassen
De commissie Inrichting Verkiezingsproces zal ook een advies uitbrengen over de aspecten die betrekking hebben op het plaatsonafhankelijk maken van het stemproces. De voorzitter van de commissie, de heer Korthals Altes, heeft staatssecretaris Bijleveld inmiddels aangegeven daarbij ook de eventuele invoering van een identificatieplicht te zullen betrekken.
Het experiment met het stemmen in een willekeurig stemlokaal wordt, conform het bepaalde in het Experimentenbesluit Kiezen op Afstand, momenteel geëvalueerd. De resultaten van deze evaluatie zullen - zodra deze bekend zijn - aan de Kamer worden toegezonden.
Rapport OVSE
In de brief gaat staatssecretaris Bijleveldt ook in op het rapport van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Dit rapport is opgesteld na het bezoek van een delegatie tijdens de verkiezingen van 22 november 2006.
De OVSE stelt in haar rapport vast dat de transparantie en controleerbaarheid van het verkiezingsproces moet worden verbeterd. Deze conclusie stemt overeen met hetgeen eerder met de Tweede Kamer is besproken. Dit alles heeft geleid tot de instelling van de externe commissie Inrichting Verkiezingsproces. De commissie Inrichting Verkiezingsproces zal voor 1 oktober 2007 haar advies uitbrengen.
Tegelijkertijd constateert de OVSE dat de Nederlandse overheid snel met een serie allesomvattende maatregelen heeft gereageerd op de gesignaleerde risico’s met het gebruik van de stemmachines.
Tenslotte meldt het rapport dat het hoge vertrouwen van de Nederlandse burgers in het verkiezingsproces en in het gebruik van stemmachines niet is verminderd.
Lees hier de volledige brief
Bekijk hier het volledige OVSE-rapport