Lancering website Rechtwijzer
Dames en Heren,
Tja, laten we het niet mooier maken dan ‘t is. We ruziën wat met elkaar af. Terwijl we meestal graag anders willen. Maar of we nou willen of niet, conflicten horen bij het leven. Mensen hebben nu eenmaal verschillende belangen en die kunnen botsen. Huurders en verhuurders, werkgevers en werknemers, ex-echtgenoten, het kan misgaan en het gaat ook regelmatig mis.
De truc is dan ook niet: hoe vermijd je conflicten, maar: hoe gaan we ermee om? Hoe kunnen we er op een behoorlijke manier uitkomen? Zonder te vluchten of te vechten want dat levert meestal alleen maar verliezers op.
Het kan anders en beter. Natuurlijk, ik weet ook wel dat dat makkelijker gezegd dan gedaan is. Maar de kans om er bij conflicten uit te komen wordt vandaag ietsje groter. Misschien vindt u dat al te optimistisch maar in mijn ogen is het realistisch. Want we kunnen ons laten helpen door de Rechtwijzer. De Rechtwijzer is een soort TomTom binnen het recht. Die kan je op het spoor zetten, de weg wijzen om er bij conflicten uit te komen. Want ook in het recht kun je langs verschillende routes naar je eindbestemming komen.
En daar gaat het nogal eens mis. Mensen gaan vaak af op hun eerste reflexen, zoals: “Ik eis mijn baan terug” of “Als ik mijn kinderen niet te zien krijg, betaal ik geen alimentatie” of “Die schuur moeten ze maar afbreken. Ze hebben geen vergunning.” Ze stappen naar een advocaat, bestoken elkaar met claims en verwijten. En na lange tijd, na veel geld en nog meer ergernis wordt er vaak uiteindelijk een compromis bereikt waar niemand echt gelukkig mee is.
Maar de rechter is niet de enige weg: er leiden meer wegen naar Rome. Je moet ze alleen kennen. Van Geschillencommissies voor Consumentenzaken tot de Ombudsman, van klachtafhandeling tot arbitrage. En er is ook de weg conflictoplossing via een bemiddelaar: mediation. Waarbij partijen gezamenlijk tot een oplossing proberen te komen en niet alleen uit zijn op hun eigen gelijk.
Nog niet iedereen is bekend met mediation. Sommige mensen zijn bang dat het een omweg is. Anderen wantrouwen de uitnodiging van de ander, “Er zit vast een addertje onder het gras”. Vanuit de overheid doen we er veel aan om mediation te stimuleren via de Rechtspraak, de Raden voor Rechtsbijstand en het Juridisch Loket. Als je voor mediation kiest vanuit het Rechtspraaktraject, dan krijg je de eerste tweeënhalf uur vergoed. En minder draagkrachtigen krijgen meer vergoed. Zo gaan steeds meer mensen gebruik maken van deze methode en om het juridisch te zeggen: met recht. Want de meesten zijn er heel tevreden over.
Voor alle duidelijkheid: de overheid is er niet op uit om iedereen tot mediation te verplichten. Rechtspraak, juridisch onderhandelen, klachtafhandeling en mediation, ze hebben ieder voor zich hun eigen waarde. Het hangt sterk af van de concrete omstandigheden wat de beste keus is: wat willen partijen; is een principiële juridische uitspraak hier nuttig, gaat het om bijleggen van een ruzie of is het daar al te laat voor; kunnen partijen voor zichzelf opkomen en naar de ander te luisteren. Enzovoort.
Wat we willen bereiken is dat burgers hun conflict op de best mogelijke manier beëindigen, liefst met een zelf gevonden oplossing en mediation. Een zelf gevonden oplossing zal immers het meest bevredigen en het beste worden nageleefd. Maar het kiezen van de juiste manier is niet zo makkelijk. Hier kan het Juridisch Loket veel betekenen. Een medewerker helpt de cliënt diens vraag zo helder mogelijk te krijgen. Maar, hier kan nog een stap aan voorafgaan. En dat is de Rechtwijzer. Een interactieve website, waar mensen door vragen te beantwoorden informatie kunnen krijgen over manieren om hun geschil op te lossen. Zelf of met behulp van een ander. En doordat mensen zo al bijtijds kunnen nadenken over oplossingen voorkomen we dat de eerste ruziereflexen de overhand krijgen. Met alle ellende vandien.
Dames en heren, ik ga het niet te lang maken, anders krijg ik ruzie. En dat wil ik voorkomen op deze Nationale Bijlegdag, ook al is mediation hier vandaag gratis. Ik heb vernomen dat een aantal koppels gehoor hebben gegeven aan de oproep hun ruzie hier met behulp van een mediator bij te leggen.
Ik wil graag enkele mensen uitnodigen om hier te komen. Wees gerust, ik ben Jerry Springer niet. Jullie hebben gehoor gegeven aan de oproep om op deze bijeenkomst jullie ruzie bij te leggen. Dat vind ik heel moedig. Ik wens jullie daarbij veel succes.