Dag van Maarssen
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Ik geloof dat er in de recente geschiedenis weinig momenten zijn geweest waarop ons land zich voor zulke grote uitdagingen geplaatst zag als nu. De klimaatverandering stelt ons voor de grootste ruimtelijke opgave in tijden, de bereikbaarheidsproblematiek is nijpender dan ooit, onze positie op de internationale economische ladder daalt en het milieu staat onder druk. En dan heb ik sociale veiligheid en onderwijs nog niet eens genoemd.
U ziet al die uitdagingen weerspiegeld in het coalitieakkoord van dit kabinet. U weet dat dat zes pijlers telt, waarvan één voor een duurzame leefomgeving en één voor een innovatieve, concurrerende en ondernemende economie. Deze regering zet daarmee alles op alles om Nederland veilig, bereikbaar én mobiel te houden, ten gunste van de economie en zonder dat het milieu er de dupe van wordt. We want it all, and we want it now, om een bekende Engelse popgroep aan te halen. En met dat ‘now’ bedoel ik dat we nú in actie moeten komen, hoewel sommige veranderingen pas over enkele jaren effect zullen hebben.
Alles tegelijk willen, en het liefst zo snel mogelijk, dwingt ons ertoe listen te verzinnen. Het dwingt ons ertoe al onze kennis in te zetten om slimme oplossingen te bedenken waarmee we liefst zoveel mogelijk vliegen in één klap kunnen slaan.
Zulke oplossingen zijn beslist geen fictie. Als minister ben ik mede verantwoordelijk voor de pijlers die ik net noemde. Van oudsher bestaat er spanning tussen de pijler economie en de pijler duurzaamheid, en dus is het de kunst om die twee met elkaar te verbinden en ze elkaar te laten versterken. Behalve voor deze pijlers ben ik als coördinerend minister ook verantwoordelijk voor het programma Randstad Urgent, bedoeld om van de Randstad weer een internationale topregio te maken. Dat programma laat zien dat het daarbij aankomt op lef, daadkracht en slimheid.
En als ik het over slimme oplossingen heb, dan heb ik het natuurlijk over innovatie. Dat we ons heil daarin moeten zoeken, daar is ook dit kabinet zich van bewust. Kennis en innovatie hebben niet voor niets prioriteit in het regeringsprogramma. Daaruit blijkt dat alom het besef is doorgedrongen dat we zonder innovatie al onze ambities wel kunnen vergeten. De Club van Maarssen bestaat nu twee jaar, maar inmiddels weet men ook in andere sectoren dat innovatie hard nodig is. En dat je innoveren samen doet met anderen.
Wij mogen ons gelukkig prijzen met onze Club van Maarssen. Dankzij deze club werken we nu samen aan innovatieagenda’s voor de bouw, de luchtvaart, het verkeer, de logistieke sector en de watersector. Er worden concrete resultaten geboekt. Ik noem u bijvoorbeeld de A2-alliantie, waar u vandaag nog meer over zult horen.
Het is preken voor eigen parochie, maar ik wil er nog maar eens op wijzen wat innovatie vermag. Neem de terreinen water en mobiliteit. Op beide heeft ons land tot op de dag van vandaag een lange traditie van vernieuwende ideeën. We moeten wel, anders hadden we de strijd tegen het water nooit gewonnen en waren we nooit de toegangspoort tot Europa geworden. We legden de Deltawerken aan, waar we internationaal nog steeds van profiteren, en werden ijzersterk in mainports en logistiek. Tegenwoordig bouwen we drijvende huizen en beschikken we over een waaier aan slimme verkeersoplossingen. En straks lopen we met Anders Betalen voor Mobiliteit internationaal voorop op het gebied van beprijzen.
Maar laat ik niet op de zaken vooruitlopen. Vandaag is een dag om tevreden terug te kijken en een dag om nieuwe mijlpalen vast te stellen en nieuwe energie te genereren. Dat we dat kunnen doen, hebben we te danken aan onze gastheer van vandaag: het innovatieberaad Mobiliteit en Water, waarin sleutelfiguren uit verschillende sectoren zitting hebben, die een grote groep van innovatieve partijen om zich heen hebben verzameld, met het bedrijfsleven en kennisinstellingen voorop. Dankzij het innovatieberaad kunnen we hier vandaag een groot aantal innovatieve doorbraken presenteren, die nieuwe oplossingen dichterbij brengen voor de grote maatschappelijke opgaven waar we voor staan. Daarbij heeft het innovatieberaad zich laten inspireren door de vijf toekomstbeelden die u daarnet in de film voorbij zag komen.
Het zijn toekomstbeelden die van groot belang zijn voor Nederland in het algemeen en voor de Randstad in het bijzonder. Natuurlijk, we hebben de 33 projecten van Randstad Urgent, maar we moeten daarnaast nóg meer inzetten op kennis en innovatie. Het is dan ook om die reden dat ik samen met enkele departementen het initiatief heb genomen voor een wetenschappelijk onderzoeksprogramma van zes jaar naar de duurzame bereikbaarheid van de Randstad. Dat zal bijvoorbeeld gaan over vragen als welk effect extreem weer heeft op de capaciteit van weg en spoor, welk effect betere reizigersinformatie heeft op de congestie in de Randstad en hoe het streven naar duurzaamheid vorm kan krijgen in kosten/batenanalyses. Het programma zal begin volgend jaar van start gaan.
Dames en heren,
We want it all, and we want it now. Het klinkt erg verwend. Maar in dit geval schuilt er achter die kreet bittere noodzaak. We moeten de uitdagingen van nu te lijf. En zonder kennis en innovatie lukt ons dat niet. We moeten al onze talenten en al ons vernuft aanspreken. Uiteindelijk zijn we daarom vandaag hier.
Ik wens u een inspirerende dag toe en zie u later vandaag nog terug.