het begin van de campagne ‘Schoon schip, schoon water’

Alleen de uitgesproken tekst geldt.

Dames en heren,

Het is u bekend: dit kabinet maakt zich sterk voor een duurzame ontwikkeling van ons land. Het wil op alle fronten een verbetering te zien geven en daarbij een goede balans bewaren tussen mens, milieu én economie.

Dat geldt ook voor het water. Niet alleen willen we ons land beschermen tegen hoogwater vanaf de zee en vanuit het achterland, we willen ook een goede waterkwaliteit die aansluit bij de behoeften van recreanten, drinkwaterbedrijven en de industrie, en die een goede basis biedt voor ecologie en natuur. Deze ambities op watergebied staan beschreven in de Watervisie die ik vorig jaar heb gepresenteerd.

Watergebruikers kunnen zelf een bijdrage leveren aan de verbetering van de waterkwaliteit. Bijvoorbeeld door mee te helpen de recreatievaart schoner te maken. Nederland telt ongeveer een kwart miljoen recreatievaartuigen, die een behoorlijke belasting vormen voor het milieu. Dan heb ik het bijvoorbeeld over het gebruik van giftige verf, over olie en brandstof die door smering en lekkage in het water terechtkomen, over uitstoot van scheepsmotoren en over het lozen van afval- en toiletwater.

De overheid probeert deze problemen al jaren aan te pakken. Zo hebben de watersportsector en de ministeries van VROM en VenW in 2005 een convenant ondertekend met als doel standaard een vuilwatertank aan te brengen in alle nieuw te bouwen schepen. Dat convenant liep vooruit op een andere, wéttelijke maatregel, namelijk het verbod om toiletwater op het oppervlaktewater te lozen. Dat lozingsverbod gaat op 1 januari in. Tegelijk met het convenant werd overeengekomen dat er tot die datum voorlichting zou worden gegeven, zodat bij bootbezitters draagvlak zou ontstaan voor het lozingsverbod.

Een andere maatregel die we hebben genomen, is de instelling van een subsidieregeling om een netwerk van voorzieningen op te zetten waar watersporters hun huishoudelijke afval kwijt kunnen. Dankzij een wettelijk besluit komen er nog meer van dat soort voorzieningen, want die worden per 1 januari 2009 verplicht voor jachthavens met meer dan 50 ligplaatsen voor kajuitboten. Ze zijn al verplicht voor jachthavens met meer dan 100 ligplaatsen.

Toch is het allemaal nog niet genoeg. Nu is het al te gemakkelijk om dan maar meteen met een beschuldigend vingertje naar de watersporters en havenexploitanten te wijzen. Die weten inderdaad vaak best welke milieuproblemen ze veroorzaken. Maar waar het aan ontbreekt, is dat ze vaak de oplossingen niet kennen of nog te weinig weten van de voor- en nadelen van producten om de problemen aan te pakken. Iets aan de problemen doen, betekent daarom vooral dat we ze op een positieve manier moeten vertellen wat ze kunnen doen en hóe ze dat kunnen doen. Dat beroep op eigen verantwoordelijkheid past perfect in de Watervisie. Het kabinet roept anderen, onder wie burgers, nadrukkelijk op die visie te helpen uitvoeren.

De Watervisie doet eveneens een beroep op andere overheden en op maatschappelijke organisaties. Daarom ben ik blij met het initiatief van de stichtingen Reinwater, De Noordzee, Fair Nature en de Waddenvereniging. Uw campagne ‘Schoon schip, schoon water’ richt zich met folders, media-aandacht en een groot aantal vrijwilligers rechtstreeks tot watersportexploitanten en -recreanten. Vanwege die directe benadering van de doelgroep verwacht ik veel van die aanpak.

Vooral de tour waarvoor we straks het startsein geven, is sterk op de dialoog met de doelgroep gericht. De opvarenden van de Berezina – veelal vrijwilligers – gaan op watersportevenementen en in jachthavens contact leggen met exploitanten en waterrecreanten. Ze vergroten het milieubewustzijn van de doelgroep door in te gaan op de consequenties van álle mogelijke milieubelastende activiteiten, dus niet alleen vuilwaterlozingen. Ze komen met technische oplossingen, kaarten mogelijkheden aan, vertellen over eigen ervaringen, beantwoorden vragen en verzamelen ideeën. Naar verwachting zullen bootbezitters en jachthavenexploitanten daardoor overschakelen op schone technologieën.

De campagne ‘Schoon schip, schoon water’ is een welkome aanvulling op bestaande initiatieven. Hij sluit bovendien uitstekend aan bij Europese wetgeving om de Europese wateren schoner en natuurlijker te maken en de biodiversiteit te waarborgen dan wel te verbeteren. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de kaderrichtlijn water en de drink- en zwemwaterrichtlijn.

Dames en heren,
De campagne ‘Schoon schip, schoon water’ is goed voor mens en milieu. Mens en dier worden er beter van. Drinkwaterbedrijven, waterverwerkende industrieën en niet te vergeten de recreanten zelf zullen van het schonere water profiteren. Bovendien worden wonen en werken aan het water er weer wat aantrekkelijker door. Een bijkomend voordeel, tot slot, is dat milieubewuster handelen schade en kosten als gevolg van waterverontreiniging helpt voorkomen.

Deze campagne heeft dus alleen maar voordelen. Zo zie ik het graag. Ik bedank alle partijen die eraan hebben bijgedragen voor hun inzet en hoop dat de campagne een groot succes wordt.

Dank u wel.