Nederland geeft Eerste 'nationale verklaring' over besteding EU-geld
Op 7 mei jl. heeft minister Bos de eerste ‘nationale verklaring’ overhandigd aan Euro Commissaris Kallas.
Met de verklaring geeft Nederland de commissie zekerheid over de rechtmatige bestedingen van de Landbouwgelden en geeft zij aan dat financiële beheerssystemen op orde zijn.
Het initiatief van Nederland komt voort uit de zorg die in Nederland en andere landen bestaat over het financiële beheer in Europa. Al twaalf jaren achtereen heeft de Europese Rekenkamer geen zekerheid kunnen geven over een rechtmatige besteding van de Europese begroting. Het jaarlijks probleem met de verantwoording van het EU-budget heeft een negatieve invloed op het beeld van burgers over Europa en is geen stimulans voor een verdere Europese integratie.
Tachtig procent van de Europese gelden wordt in de lidstaten zelf beheerd. De oplossing voor de situatie ligt daarom voor een deel bij de lidstaten zelf. Nederland heeft ervoor gekozen op vrijwillige basis de nationale verklaring te ontwikkelen. De verklaring is gebaseerd op het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie voor introductie van een nationale verklaring. Hoewel deze voorstellen destijds niet zijn aangenomen is de mogelijkheid van vrijwillige invoering opengelaten. Het kabinet heeft in 2006 besluiten over een vrijwillige nationale verklaring genomen die ondersteund worden door de Tweede Kamer. De nationale verklaring die eerst voor Landbouw is afgegeven wordt de komende jaren geleidelijk uitgebreid voor de structuurfondsen en de afdracht van de eigen middelen.
Nederland toont hiermee aan dat een nationale verklaring mogelijk is en een deel van oplossing kan zijn voor een betere verantwoording van de EU-gelden. Het nemen van verantwoordelijkheid voor het financieel beheer is een prikkel om kritisch te zijn en het beheer te verbeteren. Hopelijk kunnen de ervaringen in Nederland andere landen stimuleren vergelijkbare initiatieven te ontwikkelen b innen de mogelijkheden van hun constitutie.
Bij een nationale verklaring kunnen ook voorbehouden worden aangegeven. De nationale verklaring die vandaag is afgegeven, maakt op één punt zo'n voorbehoud en dat betreft de zogenaamde Cross Compliance. Dit zijn aanvullende voorwaarden die de Europese Commissie stelt op het gebied van milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid. Deze wetgeving is complex en vergt interpretatie door NL. Door de Cie is mondeling opgemerkt dat de implementatie en uitvoering van de controle in Nederland op deze Cross Compliance op onderdelen niet EU-conform is. Nederland is hierover nog in gesprek met de Commissie. Hierdoor geldt dat op het punt van de Cross Compliance minder zekerheid kan worden verschaft dan voor de wettigheid en rechtmatigheid van de andere uitgaven. De complexiteit van deze wetgeving en de uitvoering van Cross Compliance is overigens in meer lidstaten een aandachtspunt.
De komende maanden wil Nederland met de Commissie en andere lidstaten bespreken hoe het instrument kan worden ingezet door de Commissiie en hoe dit ook kan leiden tot minder controledruk en administratieve lasten.