Nederland in 2030: Gezond, veilig met goed draaiende economie

Hoe ziet Nederland er in 2030 uit? Wat voor economie heeft Nederland dan? Gaan we voor het woon-werkverkeer door de lucht? Komt alle energie van wind en water en welk klimaat heeft Nederland? Niemand kan dat voorspellen. Wat we wel weten, is dat er oplossingen gevonden moeten worden voor de stijging van de zeespiegel, de milieuvervuiling, het afval. En er komen alternatieven voor gas en olie. Dit vraagt om nieuwe technieken, andere werkwijzen en een ander gedrag. Ministers Van der Hoeven (EZ) en Plasterk (OCW) hebben vandaag de Langetermijnstrategie Nederland Ondernemend Innovatieland en de Maatschappelijke Innovatie Agenda's Water, Gezondheid en Veiligheid naar de Tweede Kamer gestuurd.

De Langetermijnstrategie schetst toekomstbeelden voor verschillende maatschappelijke sectoren en voor de economie. In de maatschappelijke innovatieagenda's geeft het kabinet aan op welke manier kennis, vernieuwing en ondernemerschap worden ingezet bij het aanpakken van de maatschappelijke vraagstukken van vandaag. Deze agenda's helpen de doelstellingen uit de Langetermijnstrategie te bereiken. Het kabinet stelt voor de Maatschappelijke Innovatie Agenda's Water, Gezondheid en Veiligheid 90 miljoen euro beschikbaar gesteld. Om te zorgen dat de investeringen in de kennisinfrastructuur van de afgelopen jaren niet verloren gaan start het kabinet een traject om te besluiten welke van een aantal zogenaamde projecten uit het Fonds economische structuurversterking voortgezet kunnen worden. Hiermee wordt het advies (april 2008) van de Commissie van Wijzen gevolgd om selectieve continuïteit te bieden, zodat eerdere investeringen niet teloor gaan en er maximaal rendement wordt behaald. In het voorjaar 2009 neemt het kabinet hierover een besluit.

In 2030 beschikt Nederland over een veilig en gezond watersysteem. Bedrijven en kennisinstellingen zijn bezig om nieuwe technieken te ontwikkelen waardoor er een systeem ontstaat dat Nederland duurzaam beschermt tegen de stijgende zeespiegel en overstromingen. In 2030 reizen we zonder problemen van A naar B. Dan wordt de huidige infrastructuur (weg, water, spoor en lucht) optimaal gebruikt. De auto's rijden op alternatieve brandstoffen en hybride motoren. Woningen en gebouwen zijn energieneutraal en er is dus weinig energie nodig voor verwarming en koeling. Die energie is steeds vaker afkomstig van zon, wind en aardwarmte. In 2030 heeft Nederland een zorgsysteem dat flexibel en kleinschalig is georganiseerd. Er is zorg op maat. Ook zijn er producten en technieken op de markt waardoor sneller een diagnose gesteld wordt en de behandelmethode minder intensief is. Er is dan een samenleving waarin mensen zich veiliger voelen en waarin we elkaar minder overlast bezorgen.

Om dit te bereiken moeten nieuwe ideeën de kans krijgen zich te ontwikkelen. Daarvoor zijn onderwijs, onderzoek en ondernemerschap cruciaal. Zo zijn er meer hoger opgeleide mensen en gekwalificeerd (vak)personeel nodig, want zij zijn onmisbaar voor technologische vernieuwingen. De onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven moeten meer kennis uitwisselen en nog beter samenwerken aan de ontwikkeling van nieuwe toepassingen en producten. Ook zal publiekprivate samenwerking in het onderzoek worden bevorderd. Het kabinet bekijkt welke technologie belangrijk is voor de maatschappij en de economie. Dit heeft een positief effect op de investeringen en stelt Nederland in staat internationaal onderscheidend te zijn. Dit komt het vestigingsklimaat ten goede waardoor Nederland meer buitenlandse bedrijven aantrekt. Ondernemers zorgen voor nieuwe producten en diensten en dragen zo bij aan vernieuwing en aan het oplossen van maatschappelijke vragen. Nieuwe technieken leveren ook een verdere bijdrage aan de veiligheid van Nederland, zoals tegen overstromingen. Zo kunnen met de inzet van geavanceerde waarnemings- en netwerktechnologie de juiste personen tijdig beschikken over de juiste informatie zodat sneller en adequaat kan worden opgetreden. Bescherming van personen en infrastructuur zal verbeteren door onder andere innovaties op het gebied van nieuwe materialen. Opleiding en training van personeel zal worden ondersteund door computersimulaties zodat men beter is voorbereid op allerlei mogelijke situaties die te maken hebben met veiligheid. De voortdurende technologische ontwikkelingen op forensisch gebied zullen steeds meer bijdragen aan het oplossen van misdrijven. Al die nieuwe technieken dragen bij aan de preventie en bestrijding van georganiseerde misdaad, financieel-economische criminaliteit en cybercrime.
Ook het Actieplan Nanotechnologie is vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd. Onderdeel van de agenda is de onderzoeksagenda van het Nederlands Nano Initiatief, die ook wordt genoemd in de Langetermijnstrategie. Het actieplan beschrijft verder de acties om de mogelijke risico's van nanotechnologie voor gezondheid en milieu te beheersen. Ook juridische en ethische aspecten krijgen daarbij aandacht. In de tweede helft van dit jaar wordt de Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie geïnstalleerd, die een transparante maatschappelijke dialoog rond ethische en maatschappelijke aspecten van nanotechnologie zal stimuleren en faciliteren.
Het project Nederland Ondernemend Innovatieland heeft tot doel de concurrentiekracht van Nederland te versterken en oplossingen te vinden voor maatschappelijke vraagstukken op het terrein zorg, energie, water, onderwijs en veiligheid door de inzet van kennis, innovatie en ondernemerschap.

Noot voor de redactie, niet voor publicatie:
Informatie over de Langetermijnstrategie bij:
Ministerie van Economische Zaken: Hans van der Vlies tel. 070-3796174
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: Freek Manche tel. 070-4123006

Maatschappelijke Innovatie Agenda's bij:
Ministerie van Binnenlandse Zaken: Nicole Resink tel. 070-4268659
Ministerie van Justitie: Wim van der Weegen tel. 070-3707953
Ministerie van Defensie: Maurice Piek tel. 070-3188367
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Saskia Hommes tel. 070-3405961
Ministerie van Verkeer en Waterstaat: Anne van der Vliet tel. 070-3516582