Stand van zaken loonaangifteketen en toeslagen
Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE
Ons kenmerk: DGB/2008/5881 U
Onderwerp: Stand van zaken loonaangifteketen en toeslagen
Geachte voorzitter,
Op 5 november 2008 zou er een Algemeen Overleg met uw Kamer plaatsvinden over de stand van zaken bij de Belastingdienst. Op verzoek van uw Kamer is dit overleg verschoven naar 11 december 2008. Een aantal ontwikkelingen op het gebied van de loonaangifteketen en het nieuwe toeslagen systeem wil ik bij deze reeds mededelen.
Stand van zaken loonaangifteketen
Een tijdige, juiste en volledige polisadministratie is belangrijk voor de afnemende processen, waaronder Toeslagen, de teruggaaf van te veel ingehouden inkomensafhankelijke bijdrage ZVW en de vaststelling van uitkeringen door UWV. Ten behoeve van onder andere het proces Toeslagen zijn in maart 2008 ca 32.000 (6%) inhoudingsplichtigen (2006: 19%) uitgenodigd om alsnog jaarloongegevens 2007 aan te leveren. Om te komen tot een werkende keten is een verdere daling nodig tot ten hoogste 5%. De volgende maatregelen zijn getroffen en inspanningen verricht om te komen tot verdere verbeteringen.
Controles aan de poort en terugkoppeling leiden tot sterke verbetering
Vanaf 1 januari 2008 zijn controles aan de poort van de Belastingdienst op binnenkomende aangiftegegevens ingeregeld. Loonaangiften die niet aan de specificaties voldoen worden geweigerd. Het aantal geweigerde aangiften is zeer beperkt (ca. 0,15% van de ingezonden loonaangiften). Het aantal inhoudelijke controles van UWV op de werknemergegevens uit de loonaangifte is uitgebreid. De terugkoppeling hierover naar de aanleveraars heeft geleid tot een merkbare kwaliteitsverbetering; het aantal terugkoppelingen van onjuiste loonaangiften nam af van 8% van de ontvangen loonaangiften eind 2007 tot rond de 2% vanaf juni 2008.
Analyseteam signaalafhandeling
Eind juli 2008 is een tijdelijk team ingericht dat zich richt op analyse van signalen over de kwaliteit van gegevens, aangedragen door bijvoorbeeld afnemers of voortkomend uit het terugkoppelingsproces. Het team adviseert de uitvoeringsorganisaties over de afhandeling van de signalen.
Inzet toezicht
Een begin is gemaakt met de inzet van toezicht om de loonaangiftegegevens 2008 op orde te krijgen. In dat kader heeft de Belastingdienst de afgelopen maanden ongeveer 6.900 inhoudingsplichtigen benaderd die in 2006 en/of in 2007 geen jaarloongegevens hebben aangeleverd. Op basis van de reacties kwamen zo'n 3.450 inhoudingsplichtigen in aanmerking voor nader onderzoek. Ruim 2.300 inhoudingsplichtigen zijn na dossieronderzoek/nader contact alsnog als compliant aangemerkt. De overige 1.150 posten komen in beginsel in aanmerking voor een bezoek van de Belastingdienst. Inmiddels zijn als eerste resultaat ca. 49 posten in boekenonderzoek genomen. Eenzelfde aanpak geldt voor inhoudingsplichtigen die over 2008 niet voor alle tijdvakken loonaangiften hebben ingediend. In overleg met de inhoudingsplichtigen wordt gepoogd de aangiften alsnog te ontvangen. Deze actie heeft ertoe geleid dat de groep inhoudingsplichtigen die verzuimen hun loonaangifte in te dienen geleidelijk aan afneemt.
Belangrijkste resultaten werkende keten
In het kader van de werkende keten zijn de resultaten tot op heden bemoedigend; vastgesteld kan worden dat de loonaangiftegegevens beter worden aangeleverd, de kwaliteit van de aangeleverde gegevens is verbeterd en de afnemers beter zijn voorzien van informatie. Daarnaast is het normenkader voor de werkende keten opgesteld en de monitoring op de werking van de loonaangifteketen ingericht. Op basis van de voortgang van de maatregelen en de huidige stand van de loonaangifteketen zijn de ketenmanager, het managementteam Belastingdienst en de voorzitter Raad van Bestuur UWV van mening dat voor 2008 een werkende keten haalbaar is. Een definitief oordeel over de werkende keten kan eerst achteraf, in maart 2009, worden gegeven.
Halfjaarlijkse rapportage
Uw Kamer zal binnenkort via de reguliere halfjaarlijkse rapportage "Loonaangifteketen" meer in detail worden geïnformeerd over de stand en ontwikkelingen van de loonaangifteketen. Het is de bedoeling om deze rapportage op een zodanig tijdstip toe te zenden, dat deze nog kan worden betrokken in het Algemeen Overleg over de loonaangifteketen van 19 november 2008.
Stand van zaken nieuwe toeslagen systeem
In mijn brief van 18 september 2008 heb ik u geïnformeerd over de stand van zaken ten aanzien van het nieuwe toeslagen systeem.[1] In die brief heb ik aangegeven dat het voor mij belangrijk is dat de vele positieve perspectieven van het nieuwe toeslagen systeem het verdienen om zo snel als mogelijk te worden geïmplementeerd. Eveneens geldt voor mij dat dit niet ten koste mag gaan van een ordentelijk implementatieproces. Liever later en goed dan vroeger met veel gedoe, waar burgers en medewerkers dan weer veel last van hebben. Belangrijk is ook dat met deze aanpak geen onnodige continuïteitsrisico's worden gelopen.
Inmiddels is duidelijk geworden dat een met voldoende waarborgen omgeven implementatie per 1 januari 2009 onvoldoende verzekerd is om deze per die datum door te zetten. Dit noopt mij te kiezen voor zekerheid en dus in te grijpen in de planning. Er is onderzocht of een implementatie gedurende 2009 mogelijk is, zodat het nieuwe systeem bijvoorbeeld per 1 juni 2009 geïmplementeerd zou kunnen worden. Dit wordt echter niet voorgesteld, omdat een tussentijds, gedurende het jaar, migratiescenario zeer complex en risicovol is. Er moet bijvoorbeeld een stabiel beeld zijn van de grondslagen (dus weinig mutaties). Inmiddels is duidelijk dat de Belastingdienst/Toeslagen in het eerste half jaar van 2009 ongeveer 3 mln. wijzigingen - veroorzaakt door de verandering ten aanzien van de buitengewone uitgaven - moet verwerken.
Mede gezien het uitgangspunt dat er een ordentelijk implementatieproces moet zijn heb ik daarom besloten het nieuwe toeslagen systeem in het najaar van 2009 te implementeren. Materieel betekent dit dat het nieuwe toeslagen systeem het toeslagjaar 2010 gaat verwerken.
Ten aanzien van de genomen maatregelen om de nieuwe planning op stabiele wijze te halen zal ik u in de derde halfjaarsrapportage "Vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst" - die u op 1 december 2008 ontvangt - informeren. Ook zal in deze rapportage het actuele inzicht in de kosten van het toeslagen systeem worden opgenomen.
Gevolgen voor lopende wetgeving
De implementatiedatum van 1 januari 2010 heeft gevolgen voor de inwerkingtreding van het wetsvoorstel inzake de wanbetalers zorgverzekeringswet. De Belastingdienst/Toeslagen zou vanaf 1 juli 2009 de zorgtoeslag van wanbetalers aan het College voor Zorgverzekeringen gaan uitbetalen.[2] De Belastingdienst heeft ten aanzien van de uitvoering hiervan als voorwaarde gesteld dat dit alleen te realiseren is, als het nieuwe toeslagen systeem operationeel is. Dit betekent dat de Belastingdienst/Toeslagen deze wet vanaf 1 januari 2010 kan gaan uitvoeren.
Ten aanzien van de overige toeslagen geldt dat de wijziging kinderopvangtoeslag (onder andere ten aanzien van de voorstellen op het gebied van de gastouderopvang[3]) en de vereenvoudigingsvoorstellen in de huurtoeslag[4] reeds beoogd waren om per 1 januari 2010 in werking te treden. Derhalve heeft de nieuwe implementatiedatum hiervoor géén gevolgen.
Dienstverlening in het toeslagjaar 2009
Gekeken is of de dienstverlening in 2009 verbeterd kan worden ook zonder de implementatie van het nieuwe systeem. Daarvoor is het project "de burger centraal bij bezwaren" gestart. Het project is met een globale uitwerking gekomen om de dienstverlening te verbeteren. De globale uitwerking van het project is als volgt.
De beschikkingen die burgers krijgen worden voorzien van teksten om burgers te verleiden naar de Belastingtelefoon te bellen of langs te komen bij de balies van de Belastingdienst, nog voordat ze een bezwaar indienen. Bij de Belastingtelefoon en/of de balies wordt geprobeerd de emotionele bezwaren van burgers eruit te filteren. Een voorbeeld hiervan is wanneer de berekening klopt, maar de klant er niet blij mee is of behoefte heeft aan uitleg. Een eerste steekproef laat zien dat dit potentieel bij 40% van de bezwaren kan voorkomen. Voorts zal onderzocht worden of het mogelijk is om de bezwaren te scheiden in echte bezwaren (25%) en mutaties (75%). Het resultaat hiervan is dat er aanzienlijk minder bezwaren binnen komen en burgers sneller geholpen kunnen worden en de uitvoeringslast voor de Belastingdienst afneemt.
Het plan van aanpak wordt overigens voortdurend verder verbeterd. Onder andere de rol die de balies en Belastingtelefoon kunnen hebben bij het (helpen) invullen van de bezwaarformulieren, als ook de kosten hiervan. In de derde halfjaarsrapportage "Vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst" zal dit verder worden uitgewerkt.
Hoogachtend,
de staatssecretaris van Financiën,
mr. drs. J.C. de Jager
[1] Kamerstukken II, vergaderjaar 2008/09, 31 066, nr. 61
[2] Kamerstukken II, vergaderjaar 2008/09, 30 736, nr. 1 e.v.
[3] Kamerstukken II, vergaderjaar 2007/08, 31 322, nr. 25
[4] Kamerstukken II, vergaderjaar 2007/08, 31 446, nr. 1 e.v.