Proef: meer mensen met een arbeidsbeperking aan de slag

Er komen proefprojecten om na te gaan of het mogelijk is meer mensen met een arbeidsbeperking aan een baan te helpen bij een gewone werkgever. Uitgangspunt hierbij is dat het voor iedereen belangrijk is om mee te kunnen doen en zich zo verder te ontplooien. Voor de samenleving als geheel is het van belang dat iedereen die kan ook echt meedoet. Ook mensen met een arbeidsbeperking moeten toegang krijgen tot de arbeidsmarkt en met maatwerk worden ondersteund. Dit schrijft staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer.

Op dit moment werken een kleine honderdduizend mensen in de sociale werkvoorziening. Twintigduizend mensen staan langdurig op de wachtlijst. Maatregelen om de wachtlijsten weg te werken hebben in het verleden niet goed gewerkt. Ook komt de doelstelling van de sociale werkvoorziening om zoveel mogelijk mensen zo regulier mogelijk te laten werken onvoldoende van de grond. Tot slot is er een grote groep mensen met een arbeidsbeperking die niet voor de sociale werkvoorziening in aanmerking komt en structureel is aangewezen op een uitkering.

Dit was aanleiding om de ‘Commissie fundamentele herbezinning Wet sociale werkvoorziening’ in te stellen. De commissie moest nagaan hoe de participatie van mensen met een arbeidsbeperking kan worden vergroot zonder dat dit meer geld kost. De commissie heeft 9 oktober 2008 advies uitgebracht.

Kernthema van het advies is ‘werken naar vermogen’. De commissie stelt werk boven uitkering en adviseert voor iedereen, ongeacht de uitkering, dezelfde re-integratiemiddelen beschikbaar te stellen. Mensen met een arbeidsbeperking moeten volgens de commissie zo veel mogelijk bij een gewone werkgever werken tegen een loon dat in overeenstemming is met hun daadwerkelijke productiviteit. De werkgever krijgt toestemming om minder te betalen dan het wettelijke minimumloon als de productiviteit van de werknemer daaronder ligt. De werknemer ontvangt dan een aanvulling van de overheid. Werknemers die meer gaan werken gaan in dit systeem ook meer verdienen. Staatssecretaris Klijnsma vindt dat iedereen uit de doelgroep het perspectief moet hebben om door te groeien naar het volledige minimumloon.

Het advies van de commissie is een fundamentele wijziging ten opzicht van het huidige stelsel. Voordat besluiten kunnen worden genomen moet eerst worden nagegaan of de voorstellen in de praktijk werken. Daarom komen er pilots om te onderzoeken of zonder extra kosten meer arbeidsgehandicapten duurzaam aan de slag kunnen worden geholpen. Ook wordt onderzocht hoe werkgevers mensen met een beperking een kans kunnen geven.

Het is de bedoeling dat mensen met een arbeidsbeperking in het nieuwe stelsel in beginsel bij gewone werkgevers gaan werken. Er zullen echter altijd mensen zijn die alleen kunnen participeren in een beschutte omgeving. Die mogelijkheid blijft ook bestaan. De plannen hebben geen gevolgen voor mensen die nu in de sociale werkvoorziening werken. Voor de zomer wordt duidelijk hoe de pilots worden ingevuld en waar zij plaatsvinden. Verschillende maatschappelijke organisaties en een aantal grote gemeenten hebben al blijk van hun betrokkenheid gegeven. Bij de pilots zal van hun expertise gebruik worden gemaakt.

Staatssecretaris Klijnsma heeft zich sinds haar aantreden een kleine twee maanden geleden uitgebreid laten informeren over de sociale werkvoorziening. Zij heeft werkbezoeken aan sw-bedrijven afgelegd. Ze heeft intensieve gesprekken gevoerd met CG-raad, VNO-NCW, MKB Nederland, VNG, Abvakabo, CNV, FNV, Divosa, Cedris en met vele sw’ers. De staatssecretaris is hen zeer erkentelijk voor de positieve bijdrage aan het tot stand brengen van het kabinetsstandpunt. Zij is dankbaar voor de steun aan de plannen van het kabinet die Abvakabo, CNV, FNV, Cedris, de CG-raad, Divosa en VNG hebben uitgesproken.