Beantwoording Kamervragen inzake langere bankrekeningnummers
Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE
Ons kenmerk: FM/2009/1375 U
Uw brief (kenmerk): 2009Z11650
Betreft: Kamervragen over langere bankrekeningnummers
Geachte voorzitter,
Hieronder treft u de antwoorden aan op de vragen van de Kamerleden Vos en Tang (beiden PvdA) over de langere bankrekeningnummers die mij werden toegezonden bij brief van 18 juni, onder nummer 2009Z11650.
Vraag 1
Kent u het bericht Consumentenbond over lange bankrekeningnummers? 1)
Ja
Vraag 2
Deelt u de mening dat voor een optimale werking van de betaalmarkt, één van de doelen van SEPA, het kunnen veranderen van bank met behoud van rekeningnummer een effectief middel is?
Het makkelijk kunnen wisselen van bank is inderdaad een effectief middel om werking van de betaalmarkt optimaal te houden. Door te “stemmen met de voeten” kunnen consumenten banken immers scherp houden. Voor de goede orde: het gaat hier alleen over het verleggen van een betaalrelatie van de ene naar de andere bank, niet om andere bankproducten. Dat men bij het wisselen van bank idealiter het betaalrekeningnummer mee kan nemen is evident. Echter, vanwege de technische complexiteit en de hoge kosten van het mogelijk maken van nummerportabiliteit is in Nederland in 2004 al gekozen voor de introductie van de Overstapservice als alternatieve oplossing. Deze werkt naar behoren, zo bleek uit een evaluatie uitgevoerd in 2007 in opdracht van het Ministerie van Financiën (in januari 2008 is het rapport “Drempelvrees?” van onderzoeksbureau SEO aan de Tweede Kamer gezonden).
Vraag 3
Deelt u de mening dat bankrekeningnummers waarin ook in letters de landen- en bankcodes staan de mogelijkheid van nummerportabiliteit in de weg staan?
Ja, gezien de invoering van IBAN/BIC-rekeningnummers (deze standaard is in Nederland sinds eind jaren ‘90 in gebruik) is het niet mogelijk om nummerportabiliteit door te voeren zonder een aanpassing van deze rekeningnummersystematiek. Op korte termijn nummerportabiliteit invoeren is dan ook niet mogelijk. De Europese Commissie geeft aan dat dit iets is voor op de langere termijn. Wel zijn, op verzoek van de Europese Commissie, door banken in Europa inmiddels algemene richtlijnen opgesteld voor het probleemloos kunnen wisselen van bank. Het aanbieden van overstapservices in alle lidstaten is dan ook een goede eerste stap voor het makkelijker kunnen overstappen van bank.
Vraag 4
Bent u bereid met een oplossing voor dit probleem te komen, zodat klanten van banken niet gehinderd worden door de IBAN-codes als zij van bank willen wisselen? Zo nee, waarom niet?
Klanten worden bij het wisselen van bank op zich niet gehinderd door de IBAN-codes. Zij kunnen door middel van de Overstapservice wisselen van bank, deze Overstapservice is inmiddels door de banken aangepast om ook in het SEPA- tijdperk te kunnen blijven functioneren. Bij hun nieuwe bank zullen zij in veel gevallen de gegevens van contacten invoeren in het adresboek binnen internetbankieren. Dit is ook met de huidige rekeningnummers het geval. Het overstappen van bank via de Overstapservice wordt dan ook niet wezenlijk bemoeilijkt door het gebruik van IBAN en BIC.
Vraag 5
Wat vindt u in dit licht van het voorstel van de Consumentenbond om de banken zelf de standaardcodes te laten toevoegen, zodat mensen niet zelf hoeven te werken met een lang rekeningnummer? Zou die oplossing kunnen bijdragen aan nummerportabiliteit?
Het geautomatiseerd toevoegen van de IBAN en BIC als extra processtap voor iedere betaaltransactie verhoogt structureel de operationele kosten. Dat past niet bij het streven naar maximale efficiency en zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Daarnaast is het geautomatiseerd toevoegen van de IBAN en BIC niet in lijn met de doelstelling van één geharmoniseerde Europese betaalmarkt. Dat is immers de belangrijkste reden om nu uniforme regels voor betalingsverkeer in te voeren. Tevens worden daarmee de Nederlandse banken en de voor de Nederlandse banken werkende processoren op een achterstand gezet ten opzichte van Europese concurrenten. Zij moeten immers extra handelingen verrichten die andere partijen bij een reguliere betaalopdracht niet hoeven te doen. Een ander punt is dat een structurele conversieservice toetredingsbarrières opwerpt buitenlandse aanbieders op de Nederlandse markt voor betalingsverkeer. Het open stellen van de betaalmarkt voor nieuwe toetreders is juist één van de motieven achter de invoering van de Richtlijn betaaldiensten en de uitwerking in de Single Euro Payments Area (SEPA) . Dus hoewel op het eerste gezicht wellicht een aardig idee, staat deze oplossing volgens mij niet in verhouding tot het gepercipieerde probleem van de langere rekeningnummers.
Wat banken wel zullen doen is het verrijken van adresboeken, zodat de bankrekeningnummers van de contacten naar wie klanten regelmatig geld overmaken automatisch worden omgezet naar IBAN en BIC.
Vraag 6
Bent u bereid de Kamer nog dit jaar te informeren over de verschillende mogelijkheden voor de oplossing voor de problemen van de lange nieuwe bankrekeningnummers en de nummerportabiliteit?
Wat betreft het gepercipieerde probleem met de langere rekeningnummers, zou ik willen voorstellen om eerst af te wachten of het probleem zich in de praktijk daadwerkelijk voor gaat doen. Het aantal overschrijvingen waarbij de consument zelf een IBAN en BIC moet invullen is bij de gemiddelde consument zeer beperkt bovendien zal de overgang naar gebruik van IBAN en BIC in het binnenlands verkeer geleidelijk gaan. Ik zal het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) vragen om hierbij de vinger aan de pols te houden. En mij op de hoogte te stellen van eventuele problemen
Wat betreft nummerportabiliteit: dit kan alleen op Europees niveau worden geregeld. Nederland heeft in ambtelijke Europese overleggen gepleit voor een onderzoek naar Europese nummerportabiliteit (zoals ook toegezegd aan de kamer naar aanleiding van eerdere vragen van het lid Vos). Op ambtelijk niveau zal het ministerie van Financiën het vraagstuk rondom nummerportabiliteit in Europa (nogmaals) bij de Europese Commissie onder de aandacht brengen.
Vraag 7
Deelt u de mening dat de dreiging van het snel kunnen overstappen door ontevreden klanten banken ertoe zal bewegen om de klant centraal te stellen?
Ja, die mening deel ik. Daarnaast constateer ik dat Nederlandse consumenten ook momenteel kunnen “stemmen met de voeten” met behulp van de Overstapservice.
1) Nu.nl, 16 juni 2009: “Consumentenbond tegen lange bankrekeningnummers”
http://www.nu.nl/economie/2023156/consumentenbond-tegen-lange-bankrekeningnummers.html
Hoogachtend,
de minister van Financiën
Wouter Bos