Verhagen: eindelijk duidelijkheid in kinderpornozaak

Uit het onderzoek naar de verstrekking van noodpaspoorten in 2004 aan twee Nederlanders die waren veroordeeld voor het maken van kinderporno blijkt dat er geen verdenkingen zijn van het plegen van strafbare feiten. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Verhagen vandaag aan de Tweede Kamer laten weten.

"Het is goed dat er in deze zaak eindelijk duidelijkheid is gekomen," aldus de minister, die in mei een diepgaand extern onderzoek liet instellen. Het onderzoek werd uitgevoerd door oud-korpschef van het Korps Landelijke Politiediensten Van Zunderd.

Uit het onderzoek is gebleken dat het consulaat-generaal in Rio de Janeiro volgens de Paspoortwet de afgifte van noodpaspoorten aan de twee Nederlanders niet mocht weigeren. Wel hadden de Braziliaanse autoriteiten op de hoogte moeten worden gesteld dat de noodpaspoorten aan de twee zouden worden verstrekt. In februari 2004 zijn de twee Nederlanders, wachtend op het hoger beroep in hun zaak, met behulp van de noodpaspoorten naar Nederland teruggekeerd.

Nadat de kwestie in de publiciteit kwam heeft het departement in Den Haag ten onrechte laten weten dat de noodpaspoorten niet hadden mogen worden afgegeven en dat het consulaat-generaal aan de Braziliaanse autoriteiten de schriftelijke garantie zou hebben gegeven dat de twee Nederlanders het land niet zouden verlaten.

"Het ministerie heeft de zaak destijds met onvoldoende oog voor de ernst van de situatie behandeld," zo verklaart Verhagen, "en dat betreur ik zeer."

De minister heeft inmiddels een reeks maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. Nederlandse vertegenwoordigingen stellen tegenwoordig in dit soort gevallen de plaatselijke autoriteiten op de hoogte van de voorgenomen afgifte van noodpaspoorten en hebben opdracht gekregen extra te letten op het risico dat mensen zich onttrekken aan de rechtsgang. Daarvoor is onder andere een checklist ingevoerd die bij het beoordelen van aanvragen van reisdocumenten wordt gebruikt.

"Ik sta voor Nederlanders die in het buitenland consulaire hulp nodig hebben, " zegt Verhagen. "Maar het kan niet zo zijn dat mensen die verdacht worden van zeer ernstige misdrijven daarvoor geen verantwoording hoeven af te leggen. Het beste zou zijn de Paspoortwet te veranderen, zodat het in de toekomst mogelijk is afgifte van reisdocumenten in zulke gevallen te weigeren. Ik zal ook over die wenselijkheid overleggen met mijn collega’s in het kabinet."

De twee Nederlanders werden in april door het gerechtshof in Rio de Janeiro veroordeeld tot 21 en 17 jaar gevangenisstraf. In Nederland is één van de twee tot een taakstraf veroordeeld, maar tegen dit vonnis is beroep aangetekend. De ander is in Nederland niet vervolgd.