Blaastest tegen overmatig alcoholgebruik in risicogebieden
Het kabinet wil gemeenten de mogelijkheid geven het overmatig gebruik van alcohol in risicogebieden strafbaar te stellen en met blaastesten te controleren. Gemeenten kunnen dan bepaalde plaatsen en tijden aanwijzen waar en wanneer overmatig alcoholgebruik strafbaar is, bijvoorbeeld uitgaansgebieden ’s avonds en in het weekend. Op die manier kunnen de gemeenten overlast, agressief gedrag en vernielingen als gevolg van alcoholmisbruik aanpakken. Welk alcoholpromillage de grens wordt, moet nog bekeken worden.
Dit kondigde minister Ter Horst aan in het tv-programma Pauw en Witteman. Zij zal samen met haar collega Hirsch Ballin (Justitie) een brief over het plan naar de Tweede Kamer sturen.
Er zijn gebieden waar op bepaalde tijden nagenoeg alle overlast, vernielingen en geweld – ook tegen mensen met een publieke taak – te maken hebben met overmatig alcoholgebruik. De gemeenten, hulp- en dienstverleners, bedrijven, omwonenden en mensen die gewoon gezellig willen uitgaan, hebben daar al lang schoon genoeg van. Strafbaarstelling en een blaastest vormen een extra instrument tegen alcoholmisbruik in deze gebieden.
Een verplichte blaastest is wettelijk nu alleen mogelijk bij automobilisten, motorrijders, (brom)fietsers en andere bestuurders (machinisten, piloten, schippers) met het oog op de verkeersveiligheid.
Een blaastest (en daaropvolgende ademanalyse of bloedproef) is een inbreuk op de integriteit van het menselijk lichaam, en dat kan volgens de Grondwet en het Europees mensenrechtenverdrag alleen als er een wettelijke basis is. Daarom wil het kabinet via de Gemeentewet die mogelijkheid aan gemeenten geven.
Vrijwillige blaastesten door particulieren juicht het kabinet toe, bijvoorbeeld bij school- of verenigingsfeesten of in de horeca. Voor vrijwillige blaastesten is geen wettelijke basis nodig.
In augustus liet het kabinet al weten hogere straffen te willen bij geweldsdelicten waarbij alcohol een rol speelt. Naast de straf kan ook een bijzondere voorwaarde worden gesteld zoals een gebiedsverbod of een alcoholverbod. Met deze maatregelen willen de ministers vooral geweld in het uitgaansleven terugdringen. Bekeken wordt ook in dat soort gevallen de verplichte blaastest in te voeren, af te nemen door de politie.
Het invoeren van blaastesten in de openbare ruimte past bij andere maatregelen om overmatig alcoholgebruik aan te pakken, vooral onder jongeren:
- Het toezicht op de leeftijdsgrenzen bij de verkoop van alcohol gaat volgend jaar over van de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) naar de gemeenten. Naar verwachting wordt het toezicht op de verkoop van alcohol aan jongeren daarmee intensiever. De burgemeester kan dan boetes opleggen aan supermarkten, slijters en andere verkopers als zij het verbod op het verkopen van alcohol aan jongeren overtreden. Als een supermarkt voor de derde keer betrapt wordt op overtreding, kan de burgemeester zelfs tijdelijk een compleet verbod voor de verkoop van alcohol aan die supermarkt opleggen. Dan verdwijnt tijdelijk alle bier, wijn, sherry en mixdrank uit de schappen.
- Gemeenten krijgen de mogelijkheid bij wijze van experiment de leeftijdsgrens voor de verkoop van licht-alcoholische drank (bier, wijn, mixdrank) te verhogen naar 18 jaar.
- Gemeenten krijgen de mogelijkheid om prijsacties en sluitingstijden te reguleren en daarbij leeftijdsgrenzen te stellen (bijvoorbeeld nachtcafés alleen voor 18-plussers).
- Jongeren onder de 16 jaar die alcoholhoudende drank op de openbare weg bij zich hebben, worden zélf strafbaar.
- Gemeenten worden verplicht regels op te stellen over de verkoop van alcohol voor paracommerciële instellingen als sportverenigingen en culturele centra. Op dit moment heeft niet elke gemeente zulke regels.
Een wetsvoorstel met deze maatregelen is in juli ingediend bij de Tweede Kamer.