Kabinet: nieuwe aanpak auteursrecht op internet

Thuiskopieheffingen op informatiedragers zoals blanco cd’s en dvd’s moeten op termijn worden afgeschaft. Daarvoor in de plaats komt een regeling die het downloaden van beschermde werken uit (evident) illegale bron verbiedt. Verder wordt het toezicht op auteursrechtorganisaties sterker en zal de contractuele positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars worden verbeterd. Dit zijn de belangrijkste maatregelen uit de kabinetsreactie op de aanbevelingen van de parlementaire werkgroep auteursrechten onder voorzitterschap van het Tweede Kamerlid Gerkens. De ministerraad heeft op voorstel van minister Hirsch Ballin van Justitie, mede namens de ministers Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Van der Hoeven van Economische Zaken, ingestemd met toezending van de kabinetsreactie aan de Tweede Kamer.

Technologische ontwikkelingen in de digitale wereld hebben ervoor gezorgd dat het huidige stelsel met thuiskopieheffingen steeds meer onder druk is komen te staan. De snelle groei van de beschikbare geheugencapaciteit van opslagmedia en consumentenelectronica speelt daarin een belangrijke rol. Hetzelfde geldt voor de snelheid van het dataverkeer. Dit vergt een nieuwe aanpak van het auteursrecht op internet. Zoals de werkgroep Gerkens terecht heeft geconstateerd, wordt het in toenemende mate interessant om de inhoud te kopen in plaats van de drager. Bij film, muziek en games zal het nauwelijks meer van belang zijn hoe of waar het wordt bekeken, beluisterd of gespeeld.

Dit betekent dat auteursrechtvergoedingen voor het maken van kopieën van beschermd werk op een andere manier moeten worden geregeld. Het is beter om dat via de marktpartijen – rechthebbenden, consumentenorganisaties, de entertainmentindustrie en internetaanbieders - te laten lopen. Zij zijn het beste in staat om nieuwe bedrijfsmodellen te ontwikkelen die aansluiten bij de behoeften van consumenten en rechthebbenden. Het gaat dan bijvoorbeeld om licenties waarin consumenten tegen een maandelijks bedrag muziek via internet kunnen beluisteren of uitwisselen. Het kabinet wil dit ondersteunen met regelgeving die commerciële partijen ervan moet weerhouden zich met illegale activiteiten te verrijken. Daardoor ontstaat een markt waarin consumenten tegen een redelijke vergoeding en op een legale manier op internet aan muziek en films kunnen komen en rechthebbenden ook in de toekomst verzekerd zijn van inkomsten. Om dit te bereiken is het ook nodig het downloaden uit (evident) illegale bron te bestrijden. Nu kan alleen het aanbieden (het zogeheten uploaden) van beschermd werk worden aangepakt. Het kabinet zal dit downloadverbod in de komende drie jaar uitwerken. Deze periode geeft de marktpartijen gelegenheid om de noodzakelijke initiatieven te nemen.

Het kabinet wil het downloadverbod niet gebruiken om individuele internetgebruikers het leven zuur te maken, maar juist om de illegale activiteiten van commerciële partijen uit te bannen. Het gaat erom dat een redelijke vergoeding voor het gebruiken of kopiëren van auteursrechtelijk beschermd werk de culturele sector gezond houdt. Daarbij moet het belang van de individuele auteurs en uitvoerende kunstenaars centraal staan.

Verder is het kabinet van plan om begin 2010 met een wetsvoorstel te komen waarin de contractuele positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars wordt versterkt. Het toezicht op collectieve beheersorganisaties zal worden aangescherpt op het punt van good governance, financieel beheer, beleggingsbeleid en bezoldigingen. Dit komt bovenop een wetsvoorstel dat in de Tweede Kamer ligt en het toezicht op collectieve beheersorganisaties aanscherpt.