Kilometerprijs: meeste mensen gaan minder betalen
Alle weggebruikers gaan in de komende jaren betalen voor het gebruik van hun auto en niet langer voor het bezit ervan. Door de kilometerprijs halveren de files en gaat het milieu er op vooruit. De ministerraad heeft op voorstel van minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van het wetsvoorstel Kilometerprijs.
De Motorrijtuigenbelasting (MRB) en de aanschafbelasting (BPM) worden afgeschaft. In plaats daarvan komt er een prijs voor elke kilometer die in Nederland wordt gereden, van snelweg tot woonerf. Dat betekent dat de gebruiker gaat betalen. De opbrengsten uit de kilometerprijs zullen niet méér zijn dan de ‘oude’ belastingen samen. Hierdoor gaat 59 procent van de automobilisten er in het nieuwe stelsel op vooruit. De opbrengsten van de kilometerprijs gaan rechtstreeks naar het infrastructuurfonds. Uit dit fonds worden wegen, spoorlijnen en andere infrastructuur aangelegd.
Hoe schoner en bewuster er gereden wordt, hoe minder men betaalt. Uit onderzoek blijkt dat daardoor het aantal autokilometers met ongeveer 15 procent zal afnemen en de files worden gehalveerd. Ook is de verwachting dat het aantal verkeersdoden met 7 procent afneemt. Weggebruikers gaan alternatieven benutten waardoor het gebruik van het openbaar vervoer met 6 procent zal toenemen. Ook het milieu is gebaat bij de kilometerprijs. De uitstoot van CO2 en fijnstof nemen met meer dan 10 procent af. Verder worden door de afschaffing van de BPM (25 procent van de prijs) auto’s goedkoper. De totale welvaartsbaten van dit systeem zijn 1 miljard euro per jaar.
Voor elke kilometer wordt een basistarief betaald. Het tarief is net als nu verschillend voor verschillende categorieën voertuigen: personenauto’s, bestelauto’s particulier/ondernemer, autobussen en vrachtwagens. De hoogte van dit basistarief voor personenauto’s hangt net als nu af van de CO2 uitstoot. Bij andere voertuigen blijft het gewicht bepalend voor het basistarief. Gewicht is sterk verbonden met de CO2 uitstoot. Het gemiddelde tarief voor een personenauto ontwikkelt zich tot 20181 als volgt:
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2017 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 3,0 | 3,5 | 4,0 | 4,6 | 5,3 | 6,1 | 6,7 |
Naast dit basistarief maakt de wet het mogelijk om een spitstarief te heffen. Dit is voorzien voor structurele knelpunten in het wegennet en potentiële sluiproutes. Per locatie wordt in lagere regelgeving besloten of er een spitstarief komt.
Gehandicaptenvoertuigen, landbouwtrekkers, motorvoertuigen met een beperkte snelheid, taxi’s, oldtimers van voor 1987 en alle OV-bussen blijven net als nu vrijgesteld van betaling. Ook motoren gaan geen prijs per kilometer betalen. Voor buitenlandse voertuigen wordt een alternatief betalingssysteem opgezet.
Het kabinet ziet mobiliteit als een voorwaarde voor economische groei en als een verworvenheid die mensen de kansen biedt zich te ontplooien en te ontspannen. Sinds de jaren zestig is het aantal autokilometers vertienvoudigd. Naar verwachting groeit de mobiliteit tot 2020 met nog eens 40 procent. Om een goede doorstroming op de weg te garanderen is naast het bouwen van infrastructuur beprijzen per kilometer noodzakelijk. Weggebruikers zullen daardoor bewuster gebruik maken van hun auto waardoor de bereikbaarheid verbetert.
In elk voertuig komt een GPS-apparaatje dat bijhoudt hoeveel, wanneer en waar er gereden wordt. Deze voorziening verzendt de informatie naar een inningskantoor waar de rekening wordt opgemaakt. Automobilisten kunnen straks kiezen voor een provider die aanvullende diensten levert bij deze voorziening, zoals routenavigatie. De informatie die door de voorziening wordt verzonden is wettelijk en technisch beschermd. Alleen de automobilist gaat over deze gegevens. De overheid ontvangt geen reisgegevens en kan geen auto’s volgen. Zo is de privacy van weggebruikers gewaarborgd.
Met de introductie van de kilometerprijs stappen bijna negen miljoen weggebruikers over op een nieuw systeem. Zorgvuldigheid gaat hierbij boven snelheid. Zo zijn er nu al pilots waarin de techniek en prijsprikkels met succes worden getest in de praktijk. Voor deze kabinetsperiode is onder meer de ambitie om het wetgevingsproces afgerond te hebben en de techniek te testen. Tot die tijd hebben de minister en de Tweede Kamer heldere beslismomenten ingesteld om stap voor stap te bouwen aan de kilometerprijs.
Bijlagen bij de Wet kilometerprijs
Naast de Wet kilometerprijs is ook een groot aantal documenten naar de Tweede Kamer gestuurd. Het gaat om onder andere onderzoeken en kamerstukken met betrekking tot de kilometerprijs. Deze documenten zijn op een aparte pagina in het dossier Kilometerprijs te vinden.
1 Dit zijn tarieven bij maximum gedragseffecten en zonder houdbaarheidsverlies. Als de gedragseffecten lager zijn, worden de tarieven naar rato bijgesteld. Als er geen gedragseffect optreedt dan is gemiddeld eindtarief 5,8 cent.
Samenvatting persconferentie kilometerprijs
Minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat gaf na afloop van de Ministerraad op vrijdag 13 november 2009 een toelichting op de Wet op de kilometerprijs. Deze video biedt een samenvatting van de persbijeenkomst.
Minister Eurlings: 'Ik ben zeer verheugd dat ik u kan melden dat vandaag de ministerraad heeft ingestemd met het wetsvoorstel kilometerprijs.
Ik heb in mijn drie jaar ongeveer als minister internationaal veel beprijzingssystemen mogen zien, maar al die systemen die ik tot nu toe heb gezien hadden een gezamenlijk kenmerk: ze leverden de automobilist meer kosten op. En ik ben er trots op dat dit systeem dat niet zal doen en ik vind ook de combinatie van effecten vrij uniek dat 59% van de automobilisten minder gaat betalen, dat wij 58% minder files hebben en dat het milieu er grosso modo tussen de 15 en 20% op vooruit gaat. Ik denk dat dat echt het unieke is van de kilometerprijs.
De vaste belastingen gaan verdwijnen, dames en heren. Er gaat veel veranderen: de wegenbelasting verdwijnt, de provinciale opcenten verdwijnen en ook de aanschafbelasting op auto's de BPM zal er niet meer zijn. Daarvoor in de plaats komt het basistarief per gereden kilometer in heel Nederland: u weet het. Bovendien zal op drukke trajecten in de spits een extra toeslag gaan gelden: het spitstarief. Alle automobilisten samen gaan niet meer betalen dan onder de bestaande belastingen. Alleen zullen de lasten anders worden verdeeld. Hoe bewuster mensen rijden, hoe minder ze betalen, een systeem dat tot in de nerven een eerlijk systeem is: stop met de auto als melkkoe: houd het eerlijk.
Het wordt echt gelijk oversteken. De belastingopbrengsten voor en na invoering blijven gelijk. Automobilisten gaan samen niet meer betalen dan nu. Tweede uitgangspunt: de meeste huishoudens gaan er echt op vooruit. Maar ook ondernemers hebben per saldo baat bij het nieuwe stelsel.
Wat ook bij dat eerlijkheidsprincipe hoort is dat het vandaag is vastgepind dat alle inkomsten uit de kilometerprijs in het infrafonds zullen vloeien bestemd voor het aanleggen van infrastructuur. En uit die kilometerprijs worden dus ook dadelijk de investeringen betaald.
Wat zijn nu de effecten: de effecten op files en het milieu? Het moet anders beste mensen en het zal anders, want wij kunnen ons de kosten van die grote files niet meer permitteren.
Wij werken geconcentreerd in verschillende richtingen. De prijzen sneller benutten en ook sneller bouwen. Het is en, en, en. Vandaar dat op tal van plekken de schop de grond in zal gaan om nieuwe rijstroken aan te leggen. De files worden niet langer, de files worden korter, we drukken ze terug, juist omdat we het bouwen combineren met beprijzen en benutten.
De invoering van de kilometerprijs leidt tot grote milieuwinst: Minder files, een schoner milieu. Het lijkt onmogelijk, maar het is werkelijk waar. Milieuwinst omdat mensen enerzijds minder gaan rijden en anderzijds met schonere, nieuwere auto's gaan rijden.
Wat is nu de gemiddelde tarifering bij de start van de invoering? Het gemiddelde starttarief als wij beginnen, in het eerste jaar, de eerste auto's die het kastje krijgen is drie cent per kilometer. Het gemiddelde eindtarief is zes komma zeven cent, omdat wij 100% van de belastingen afbouwen, alle andere belastingen zijn weg. Daar staat dan tegenover dat je voor het spitstarief zeker niet meer die 11 cent nodig hebt waar vroeger sprake van was, dat zal aanmerkelijk lager worden, maar het gaat er om dat wij er hetzelfde effect mee bereiken. Daar gaat het om.
Met dit wetsvoorstel geven we een antwoord op een breed gedragen vraag vanuit de samenleving: de ANWB, het FNV, VNO/NCW, MKB Nederland, Bovag, Natuur en Milieu, Transport en Logistiek Nederland. Maatschappelijk draagvlak is de kern om dit project tot een succes te maken. Daarin hebben wij intensief geinvesteerd en daarin blijven wij ook richting de verdere uitwerking van de plannen nader investeren. Wij blijven samen optrekken met dit brede draagvlak in Nederland.'