4 miljoen euro voor vernieuwing en verduurzaming visserijsector

20 projecten die een bijdrage leveren aan vernieuwing, verduurzaming en samenwerking van de visserijsector krijgen een financiële stimulans van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Voorbeelden van projecten die door staatssecretaris Bleker worden ondersteund zijn Fryske Fisk, waterzuivering voor de viskweek, verbeteren mosselzaadinvanginstallaties, tegengaan bijvangst en uitvoering brede visie Waddenzee. De 20 projecten krijgen in totaal 4 miljoen euro.

8 projecten komen voort uit de subsidieregeling 'Innovatie in de visketen' die voor de vijfde keer is opengesteld. Iedereen die actief is in de visserij of viskweek kon een subsidieverzoek voor een innovatieproject indienen. De projecten zijn gericht op vernieuwende technieken die de visserij en aquacultuur duurzamer en economisch rendabeler maken.

Voor de subsidieregeling 'Collectieve acties in de visketen', die voor de vierde keer is opengesteld, zijn 12 projecten goedgekeurd. Deze projecten stimuleren samenwerkingsvormen in de visserijsector. Bij deze projecten werkt het visserijbedrijfsleven onderling samen of samen met maatschappelijke organisaties, onderzoekers en lokale overheden.

Het Visserij Innovatie Platform (VIP) heeft de projecten gerangschikt op kwaliteit. De beste projecten zijn geselecteerd en aan staatssecretaris Bleker voorgelegd. De 4 miljoen subsidie komt voor 30% uit het Europees Visserij Fonds.

Bleker stelt beide regelingen van 1 tot en met 31 maart 2011 nog een keer open voor in totaal 4,5 miljoen euro. Hiervan zal 1,5 miljoen euro beschikbaar zijn voor de regeling ‘Innovatie in de visketen’ en 3 miljoen euro voor 'Collectieve acties in de visketen'. Zie voor meer informatie over deze regelingen de website van Het LNV-Loket.

Korte omschrijving van de 20 projecten

Staatssecretaris Bleker heeft de volgende acht projecten goedgekeurd in het kader van de regeling ‘Innovatie in de visketen’:

Automatisering bundelen van mesheften

De aanvrager is een visserijbedrijf in schelpdieren. In dit project wordt het bundelen van mesheften (schelpdieren) geautomatiseerd. Dat is efficiënter waardoor beter kan worden ingespeeld op de toenemende vangst en groeiende afzetmogelijkheden.

Waterzuivering voor de viskweek

In het project wordt een nieuwe waterzuiveringsinstallatie voor viskwekerijen getest. Er wordt een grote besparing verwacht op water en energie en een verbetering van de waterkwaliteit, viskwaliteit en dierenwelzijn. De aanvrager is een viskweker van meervallen. In het project wordt samengewerkt met een installatiebedrijf, met twee Zwitserse bedrijven voor systeemontwikkeling en waterrecycling en een onderzoeker.

Onderzoek naar nieuwe vistuigen krabben en kreeften

In dit project wordt gezocht naar een vangtuig dat het mogelijk maakt financieel rendabel krabben en kreeften te vangen zonder bijvangst van vis. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van vistuigen die in de Verenigde Staten met succes worden ingezet. Het project is een samenwerking tussen een visser en een in visserij gespecialiseerd adviesbureau.

Ontwikkeling krabbengoot en afzetmarkt voor wolhandkrab en rivierkreeft

Doel is het ontwikkelen van een vangstmethode voor wolhandkrabben en exotische rivierkreeften, zonder bijvangst van aal of andere vis- of diersoorten. De soorten worden in Nederland als een plaag gezien. Er is met name vanuit de Chinese gemeenschap een groeiende markt voor deze soorten.

Het project is een samenwerking tussen twee belangenbehartigingsorganisaties voor de visserij, een milieuadviesbureau en een aantal vissers.

Praktijkproeven overleving uitgezette aal

In dit project wordt onder natuurlijke omstandigheden onderzocht of de overlevingskansen van aaltjes vergroot kunnen worden door ze langer te laten doorgroeien alvorens ze uit te zetten in het wild. Hiermee wordt bijgedragen aan het bepalen van de beste strategie voor het effectief uitzetten van aal, ten behoeve van een duurzame palingstand. Het project is een samenwerking van verschillende beroepsorganisaties voor de (paling)visserij, kennisinstellingen en een viskweekcentrum.

Marvis, coöperatie voor marien pootgoed

In dit project wordt een coöperatief broedhuis voor de kweek van tarbot en tong opgezet, met als doel om de beste kwaliteit aan kweekbedrijven aan te kunnen bieden. De hoofdaanvrager kweekt tarbot. Er wordt samengewerkt met een marien onderzoeksinstituut en een (zilte)groente- en viskwekerij. Daarnaast worden verschillende ketenpartijen betrokken bij het project.

Ontwikkeling nursery-syteem voor de opkweek van oesters

In dit project wordt een duurzame, maatschappelijk verantwoorde methode ontwikkeld om oesterbroed (+/- 2 mm) op te kweken tot oesterzaad (+/- 15-20 mm) dat geschikt is voor Nederlandse oesterkwekerijen. Het project is een samenwerking tussen een schelpdierkweker, een groot- en kleinhandel van vis en een visserijbedrijf.

Efficiënte zagerkweek voorvisvoer

Dit project is een samenwerking tussen twee vis- en schelpdierkweekbedrijven. Doel is om een kweekconcept te ontwikkelen waarmee efficiënter en op een duurzame manier zagers (een soort wormen) worden geproduceerd voor visvoer. Uit een eerder experiment blijkt dat het voeren van zagers een positief effect heeft op de weerbaarheid van o.a. tong.

Onder de regeling ‘Collectieve acties in de visketen’ heeft staatssecretaris Bleker deze twintig projecten goedgekeurd:

Scholing duurzame visserijketens

Het project bestaat uit het organiseren en uitvoeren van een cursusprogramma rondom het thema duurzaamheid in de visserij. De cursus richt zich op de hele keten: schippers, opvarende vissers en handelaren. Het is een samenwerking van verschillende beroepsorganisaties en maatschappelijke organisaties uit de visserijsector.

Verse en duurzame Noord- en Waddenzeegarnalen in de schappen van Jumbo en de Kruideniergroep

In het project werken maatschappelijke organisaties samen met een visserijorganisatie. Ook worden marktpartijen betrokken. Centraal staat het vermarkten van verse en duurzame garnalen uit de Nederlandse kustwateren, als een exclusief en duurzaam product.

Zeekraal, zout en slib, een mogelijke win-win situatie

De aanvrager is een non-profit organisatie die zich bezighoudt met zilte teelt. Ze werkt samen met marktpartijen, onderzoeksinstituten en marktpartijen. Doel van dit project is het verbeteren van teeltresultaten van het zilte gewas zeekraal, onder andere door de rol van verschillende soorten zilt slib (uit de aquacultuur, Waddenzee, Oosterschelde, zoute polders) in de groei van zeekraal te onderzoeken en experimenten met slib in het veld te ontwikkelen.

Joint fact finding als basis voor adaptief beheer van de Vlakte van de Raan

In dit project werkt het Productschap Vis samen met verschillende maatschappelijke organisaties. Ze vergaren kennis en analyseren ('joint fact finding') om bouwstenen te maken voor het toekomstige beheerplan voor de Vlakte van de Raan, een toekomstig Natura 2000-gebied.

Fryske Fisk, ferwerkje, ferkeapje

In dit project werken twee Friese visserijorganisaties samen aan de verduurzaming, verbreding en maatschappelijke herpositionering van de Friese IJsselmeer- en Binnenvissers. Hiervoor wordt een bedrijfsmodel 2020, een bedrijfsplan vermarkten en een projectplan verbreden ontwikkeld. De aanvrager wil dit toepassen in enkele kleine pilots.

Minder bijvangst bruinvis in staandwantnet

In dit project werkt Vereniging Kust & Zee samen met een visserijorganisatie, onderzoeksinstituten en verschillende visserijbedrijven. Doel is het bruinvisvriendelijk maken van de Nederlandse staandwantvisserij en daarmee de incidentele bijvangst van bruinvissen reduceren tot nul.

Concurrentie/marktpositie belangrijke vissoorten Nederland

In dit project werken visserijbedrijven samen met een visveiling en een maatschappelijke organisatie om een studie uit te laten voeren naar de internationale marktpositie. Met gebruikmaking van Life Cycle Analysis wordt wetenschappelijke informatie verzameld over hoe een aantal belangrijke vissoorten scoort met betrekking tot duurzaamheid. Hierdoor kunnen belangrijke Noordzee soorten (zoals schol en tong) op duurzaamheid worden vergeleken met geïmporteerde kweekvis (zoals tilapia). Op het moment is er een gebrek aan kennis over duurzaamheidsaspecten voor verschillende vissoorten o.a. op het gebied van carbon foot print, milieuaspecten, voedingswaarden, voedselveiligheid, marktinvloeden en invloed op de economie.

Uitvoeringsprogramma Brede Visie op Duurzame Visserij in de Waddenzee

Dit project richt zich op de mogelijkheden voor een duurzame toekomst voor de visserij in het Waddengebied die bijdraagt aan de doelen voor een rijke Waddenzee voor natuur en mens. Zes visserijorganisaties werken samen aan een strategie, het uitvoeren van verkenningen, het opstellen van een uitvoeringsprogramma en samenwerkingsvormen tussen vissers en natuurbeschermers. Het doel is om gezamenlijk te zoeken naar oplossingsrichtingen voor natuurherstel en een duurzame visserijsector.

Haalbaarheidsonderzoek naar alternatieven voor vogelafschriklinten

Een visserijorganisatie werkt samen met o.a. de Vogelbescherming aan een haalbaarheidsonderzoek voor de ontwikkeling en toepassing van alternatieve afschriksystemen voor vogels. Dit kan op basis van een alternatief, biologisch afbreekbaar plastic of juist op basis van andere, onverslijtbare alternatieven. Plastic lint wordt gebruikt om te voorkomen dat vogels in visnetten terecht komen, maar de vervuiling die door de linten veroorzaakt wordt is een probleem.

Haalbaarheidsstudie kennisuitbreiding pelagische visbestanden

De hoofdaanvrager is een consultancybedrijf voor marien business development. Er wordt samengewerkt met een organisatie voor pelagische visserij en Nederlandse en Noorse kennisinstellingen. Het project moet inzicht verschaffen over de inzet van bedrijfsschepen voor studies naar pelagische vis. Ook wordt gekeken naar inbreng van Noorse expertise op het gebied van dataverzameling op zee en de waarde van individuele databronnen die bij kunnen dragen tot kennisverbreding van pelagische bestanden.

Verbeteren van het opkweekrendement van MZI-mosselzaad

Twee mosselzaadbedrijven, twee visserijbedrijven, een producentenorganisatie en een onderzoeksinstituut gaan onderzoeken of het opkweekrendement van mosselzaadinvanginstallaties (mzi’s) kan worden verbeterd. Onder het project valt onderzoek naar methodes die krabben wegvangen en onderzoek naar de bodemstructuur van de mosselpercelen.

Nieuwe automatisering voor de visverwerkingsindustrie

Zes visverwerkers willen een oplossing voor de afstemming van de bedrijfsprocessen van de verschillende visproducerende en verwerkende bedrijven. Hiervoor worden op de branche toegesneden modellen en methoden geformuleerd om voor elk bedrijf in de keten een toegankelijk en bruikbaar automatiseringssysteem te maken.