Zwaardere straf voor recidive bij zeer ernstige misdrijven
Minister Opstelten en Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie willen dat criminelen zwaarder worden bestraft als zij binnen tien jaar opnieuw een misdrijf plegen, waarop een maximum gevangenisstraf staat van twaalf jaar of meer. Minstens de helft van het strafmaximum wordt dan opgelegd. Dit blijkt uit een wetsvoorstel over minimumstraffen bij recidive dat vandaag voor advies naar verschillende instanties is gestuurd, zoals de Raad voor de rechtspraak en het Openbaar Ministerie. De maatregel is aangekondigd in het regeerakkoord en geldt alleen voor volwassenen.
De effecten van minimumstraffen bij recidive zullen vooral zichtbaar zijn bij frequent voorkomende misdrijven zoals levensdelicten, gewelddadige vermogensdelicten, ernstige zeden- en geweldsdelicten waaronder zware vormen van mishandeling en waarbij sprake is van een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer.
Het wetsvoorstel betekent minstens zes jaar gevangenisstraf voor bijvoorbeeld recidiverende straatrovers die het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel toebrengen, afpersers die gebruik maken van een wapen of fysiek geweld, winkelovervallers die in groepsverband opereren, daders van zware mishandeling met voorbedachten rade en verkrachters. Bij doodslag en ernstige vormen van mensenhandel wordt de minimumstraf zeven en een half jaar en bij bijvoorbeeld moord krijgt in geval van herhaling de dader straks ten minste vijftien jaar opgelegd.
Beide bewindslieden vinden een zwaardere straf gerechtvaardigd als een eerdere veroordeling voor een zeer ernstig misdrijf de dader er niet van weerhouden heeft opnieuw toe te slaan. Criminelen die opnieuw ernstige misdrijven begaan, schokken de samenleving. Daarom moet een effectieve aanpak van recidive bij zware misdrijven Nederland veiliger maken: ter bescherming van de burger en ter vergroting van de veiligheid.
Onder de regeling vallen ook eerdere buitenlandse veroordelingen als het strafbare feiten betreft die naar Nederlands recht een misdrijf opleveren waarop een maximum gevangenisstraf staat van twaalf jaren of meer.
De rechter kan alleen in zeer specifieke gevallen van een minimumstraf afwijken. Hij is dan verplicht uit te leggen waarom de straf lager uitvalt. Dat kan door in uitzonderlijke gevallen rekening te houden met de persoon van de dader of de buitengewone omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd.