Terugkeer vreemdelingen stevig aangepakt

Het kabinet neemt maatregelen om uitgeprocedeerde asielzoekers en andere vreemdelingen daadwerkelijk naar het land van herkomst te laten terugkeren.

De ministerraad heeft op voorstel van minister Leers (Immigratie en Asiel) ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van een brief over het terugkeerbeleid.

Uitgeprocedeerde asielzoekers en andere vreemdelingen, die niet in Nederland mogen blijven, moeten terug naar het land van herkomst. Het liefst zelfstandig. Als mensen weigeren zelfstandig te vertrekken, dan volgt gedwongen vertrek. Dat is de consequentie van het vreemdelingenbeleid. Terugkeer van personen die hier niet meer mogen zijn is essentieel voor het draagvlak voor, en geloofwaardigheid van het toelatingsbeleid.

Met gestroomlijnde toelatingsprocedures streeft het kabinet ernaar betrokkenen zo snel mogelijkheid duidelijkheid te geven of zij mogen blijven of moeten vertrekken. Na toelating kunnen zij snel integreren. Bij afwijzing, moeten zij Nederland daadwerkelijk verlaten.

Terugkeer van gezinnen

Er wordt nadrukkelijk ingezet op terugkeer van gezinnen met minderjarige kinderen naar het land van herkomst. Daarbij wordt de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) betrokken.

Voor gezinnen met minderjarige kinderen die nog niet zijn vertrokken, wordt de opvang versoberd. Tijdens deze opvang zal de Dienst Terugkeer en vertrek (DT&V) intensief blijven werken aan vertrek.

Maatregelen terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers

Om te zorgen dat uitgeprocedeerde asielzoekers en andere vreemdelingen daadwerkelijk naar het land van herkomst terugkeren, neemt het kabinet een aantal nieuwe maatregelen:

  • Terugkeerbesluit

Migranten die geen recht meer hebben op verblijf, of illegaal worden aangetroffen, krijgen een terugkeerbesluit. Zij moeten tussen 0 tot 28 dagen terug naar hun land van herkomst. Wie dan niet vertrekt, krijgt een inreisverbod voor de hele EU. Iemand die, ondanks dit inreisverbod, toch in Nederland is, is strafbaar. Bij overtreding daarvan mag de betrokkene gedurende maximaal 5 jaar het Schengengebied niet inreizen.

  • Reisdocumenten in bewaring

In de praktijk blijken vreemdelingen, als terugkeer aan de orde is, vaak hun reisdocumenten niet meer te bezitten, terwijl zij er wel mee naar Nederland zijn gereisd. In de toekomst gaat de overheid de originele documenten gedurende de toelatingsprocedure en het terugkeerproces in bewaring houden met het oog op (eventuele) terugkeer.

  • Voorwaarden aan herkomstlanden.

Gedwongen vertrek kan alleen plaatsvinden als ook het land van herkomst meewerkt. Het kabinet streeft daarom naar een meer strategische benadering van de herkomstlanden, waarbij terugkeer onderdeel is van het buitenlands beleid. Mocht een land niet meewerken aan het terugnemen van haar burgers, dan kan dat gevolgen hebben voor de bilaterale samenwerking, waaronder de eventuele ontwikkelingssamenwerking voor zover die via de overheid loopt. Nederland gaat zich ervoor inzetten dat de EU ook deze voorwaarden gaat stellen.

  • Zelfstandig vertrek stimuleren

Er komt een nieuwe regeling voor projecten van de IOM en non-gouvernementele organisaties, die duurzame terugkeer bevorderen. De ondersteuning kan bestaan uit een beperkte hulp, scholing of steun bij het opzetten van een eigen bedrijfje in het land van herkomst.

  • DT&V ook verantwoordelijk voor terugkeer niet-asielzoekers

Ook niet-asielzoekers, migranten die een afwijzing voor een reguliere aanvraag zoals voor studie, arbeid of gezinsvorming of -hereniging hebben gekregen, worden straks aan de DT&V overgedragen. Zo wil het kabinet ook de terugkeer van deze groep stimuleren.

  • Kosten verhalen

Het kabinet gaat onderzoeken of het mogelijk is de kosten die de overheid maakt voor de terugkeer, te verhalen op de vreemdeling. Bij de terugkeer van mensen die hier kwamen voor werk, studie of gezinshereniging wordt ook bekeken of de referent van de migrant daarin kan worden betrokken. Het gaat dan om de kosten van terugreis, transport en identiteitsbewijzen.

Illegale en criminele vreemdelingen

Om tot een slagvaardiger terugkeerbeleid te komen, is de aanpak van illegale en criminele vreemdelingen tot één van de prioriteiten van de Nederlandse politie benoemd voor 2011 tot en met 2014. Het vreemdelingentoezicht wordt een korpsbrede taak. De vreemdelingenpolitie geeft prioriteit aan illegale vreemdelingen die overlast veroorzaken en/of crimineel zijn en aan de kwetsbare groepen zoals slachtoffers van mensenhandel.

Met de VNG en de gemeenten blijft het kabinet regelmatig bestuurlijk overleg voeren. Samenwerking tussen gemeenten en de DT&V moet ervoor zorgen dat illegale vreemdelingen daadwerkelijk vertrekken en niet op straat terecht komen.

Op korte termijn komt het kabinet met de visie op strafbaarstelling illegaliteit.