Natura 2000

Natura 2000-gebieden in Nederland

Nederland heeft ruim 160 Natura 2000-gebieden. Al deze gebieden liggen binnen het Natuurnetwerk Nederland. Dit is het Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden.

Wetgeving Natura 2000

De Wet Natuurbescherming beschermt Natura 2000-gebieden. Welke gebieden onder Natura 2000 vallen, staat in de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn.

Procedure Natura 2000

Een natuurgebied komt via een vaste procedure onder de bescherming van Natura 2000. Eerst meldt Nederland een gebied aan bij de Europese Unie. Daarna wijst de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat (EZK) het gebied aan als Natura 2000-gebied. Dit gaat via een aanwijzingsbesluit. Uiteindelijk stelt het bevoegd gezag een beheerplan vast. Het bevoegd gezag kan een provincie zijn of EZK of een ander ministerie. Het bevoegd gezag stelt het beheerplan samen met alle betrokken partijen in en om het Natura 2000-gebied op.

Inspraak besluiten en beheerplannen Natura 2000

Op alle besluiten en beheerplannen voor Natura 2000 is inspraak mogelijk. Iedereen kan zijn mening geven over de ontwerpaanwijzingsbesluiten, ontwerpwijzigingsbesluiten en ontwerpbeheerplannen. Zijn deze besluiten en plannen definitief? Dan is nog beroep mogelijk.

De aanwijzingsbesluiten en beheerplannen zijn online te bekijken.

Definitieve beheerplannen De Wilck en Witterveld

De staatssecretaris van EZK heeft in augustus 2017 het beheerplan De Wilck vastgesteld. Dit is op 13 september 2017 bekend gemaakt. Van 15 september tot en met 26 oktober 2017 kon u beroep instellen bij de Raad van State.

De minister van Defensie heeft het beheerplan Witterveld vastgesteld. Dit is op 13 september 2017 bekend gemaakt. Van 15 september tot en met 26 oktober 2017 kon u beroep instellen bij de rechtbank.

Aanwijzing Noordhollands Duinreservaat, Krammer-Volkerak en Zoommeer

Noordhollands Duinreservaat is definitief Natura 2000-gebied. De staatssecretaris van EZK heeft dit op 31 augustus 2017 bekend gemaakt in de Staatscourant.

Daarnaast heeft hij bekend gemaakt dat ook Krammer-Volkerak en Zoommeer Natura 2000-gebied worden. De voorbereidingsprocedure hiervoor is gestart.

Doelstellingen beschermde natuurmonumenten vervallen

Een aantal Natura 2000-gebieden overlapt met beschermde natuurmonumenten. Sinds invoering van de Wet natuurbescherming zijn de doelstelling van beschermde natuurmonumenten vervallen. Deze doelstellingen stonden in bijna 60 Natura 2000-besluiten.

Dit heeft ook gevolgen voor:

• nota’s van toelichting Natura 2000-gebieden;

• kaartbladen van de Natura 2000-aanwijzingsbesluiten van die Natura 2000-gebieden.

Meer hierover staat op de pagina Beschermde natuurmonumenten van de gebiedendatabase.

Verminderen stikstof in Natura 2000-gebieden

Al jaren is er in Natura 2000-gebieden een overschot aan stikstof (ammoniak en stikstofoxiden). Dat komt bijvoorbeeld door mest van landbouwbedrijven. En door uitstoot van industrie en auto's. Dit is schadelijk voor de natuur.

Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) moet de hoeveelheid stikstof omlaag brengen in die gebieden. Het programma zorgt in natuurgebieden voor natuurbehoud. En daarnaast krijgen economische activiteiten rondom Natura 2000-gebieden meer ruimte. De PAS trad op 1 juli 2015 in werking.

De afspraken over stikstof staan in de gebiedsanalyse van het Natura 2000-gebied. De gebiedsanalyse wordt overgenomen in het beheerplan. Alleen als de hoeveelheid op termijn vermindert, zijn nieuwe bedrijfsactiviteiten met stikstofuitstoot mogelijk. Het rekeninstrument AERIUS berekent hoeveel ruimte er is voor nieuwe economische ontwikkelingen.

Waterkwaliteit in Natura 2000-gebieden

Veel Natura 2000-doelen zijn afhankelijk van de kwaliteit van het water in het gebied. De Kaderrichtlijn Water (KRW) stelt eisen aan de waterkwaliteit in een Natura 2000-gebied. Er zijn 2 typen Natura 2000-gebieden waarvan de kwaliteit van het water moet worden aangepakt: 

• De zogeheten ‘sense of urgency’-gebieden. Daarin moet de waterkwaliteit snel worden hersteld. Anders gaan natuurwaarden onherstelbaar verloren.
• Overige Natura 2000-gebieden waarin waterkwaliteit een rol speelt. In deze gebieden worden de beheermaatregelen op langere termijn ingevuld.

Kabinet Rutte III: Natura 2000

• Agrarisch natuurbeheer
  Het kabinet wil samen met de boeren bekijken of agrarisch natuurbeheer een bijdrage kan leveren aan minder intensief landgebruik. En daarmee aan de klimaatopgave en natuurherstel. Dit gebeurt in de directe omgeving van Natura 2000 gebieden.
• Voortzetting Programma aanpak stikstof (PAS)
  Het kabinet wil doorgaan met het Programma aanpak stikstof (PAS).  
  Het programma wordt zo nodig aangepast als het Europees Hof een uitspraak heeft gedaan.

Dit staat in het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’.