Financiële problemen HSA opgelost

De ministerraad heeft ingestemd met het akkoord dat minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu met de Nederlandse Spoorwegen (NS) heeft bereikt over de oplossing van de financiële problemen bij HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn. 

NS staat voor de toekomst volledig garant voor de HSA, wat betekent dat gegarandeerd tot 2025 hogesnelheidstreinen over de HSL-Zuid zullen rijden. Onderdeel van het akkoord met NS is dat de treinen op de hogesnelheidslijn kunnen blijven rijden, de financiële gevolgen zo klein mogelijk zijn en dat per 2015 het hoofdrailnet en de HSL-Zuid worden samengevoegd tot één netwerk.

De financiële problemen bij HSA konden leiden tot een faillissement van HSA medio 2012. Dit zou reizigers duperen en een potentieel gat van 2,4 miljard euro in de begroting van het ministerie opleveren, waardoor investeringen in het spoor in gevaar zouden komen. Sinds begin 2011 is daarom gewerkt aan een oplossing voor de financiële problematiek bij de HSA. Die is ontstaan door tegenvallende inkomsten. De gevolgen van verschillende oplossingen, zoals een nieuwe aanbesteding van het hogesnelheidsvervoer, het toestaan van vrije concurrentie, of het failliet laten gaan van HSA zijn hiervoor in kaart gebracht. Er is voor gekozen de hogesnelheidslijn met het hoofdrailnet samen te voegen in combinatie met een garantie van NS dat zij voor de toekomst garant staat voor HSA, wat betekent dat gegarandeerd tot 2025 hogesnelheidstreinen over de HSL-Zuid zullen rijden.

In plaats van het verwachte gat van €2,4 miljard, is de begrotingsschade voor Infrastructuur en Milieu €390 miljoen. NS betaalt het ministerie vanaf 2015 jaarlijks €101 miljoen voor de het gebruik van de HSL-Zuid. Deze uitkomst zorgt ervoor dat de treinen op de hogesnelheidslijn kunnen blijven rijden en dat de financiële gevolgen zo klein mogelijk zijn. Deze oplossing pakt het beste uit voor reizigers en belastingbetalers.

Om de bedrijfsvoering van HSA gezonder te maken rijdt Fyra tussen Amsterdam en Rotterdam vanaf 2015 vier keer per uur in de daluren. Eerder was afgesproken dat deze trein dan vijf keer per uur zou rijden. Met NS is afgesproken dat de prijs van een treinkaartje voor de hogesnelheidstrein vanaf 2015 maximaal 30 procent duurder mag zijn dan de prijs van een gewoon treinkaartje. Nu is dat maximaal 65 procent.

Nu de HSL-Zuid wordt samengevoegd met het hoofdrailnet gaat het kabinet een aantal stoptreinlijnen decentraliseren die dan kunnen worden aanbesteed, waardoor andere vervoerders op deze spoorlijn reizigers kunnen gaan vervoeren. Het gaat om vijf lijnen, waarvan de stoptreinlijnen Roermond-Maastricht Randwijck en Sittard-Geleen als eerste aanbesteedt. Vervolgens wordt bezien of tussen Eindhoven-Weert, Zwolle-Groningen en Apeldoorn-Enschede stoptreinen van andere vervoerders kunnen gaan rijden. Op basis hiervan wordt besloten of ook andere treinverbindingen kunnen worden gedecentraliseerd.

De minister van Infrastructuur en Milieu heeft met NS een aantal kwaliteitsverbeteringen voor reizigers afgesproken. Hierin is vastgelegd wat op zijn minst in de hoofdrailnetconcessie moet worden geregeld. Voor het gebruik van het hoofdrailnet gaat NS jaarlijks 80 miljoen euro betalen. NS en ProRail besparen vanaf 2015 jaarlijks €160 miljoen, zoals het kabinet in het regeerakkoord heeft afgesproken.