Nieuwe aanpak van stikstof goed voor natuur en economie
Voor 128 natuurgebieden met de Europese Natura 2000 status is het mogelijk om bedrijfsontwikkeling te combineren met natuurdoelen. Teveel stikstof is schadelijk voor de natuur en maakt het steeds moeilijker voor bedrijven om een natuurvergunning te krijgen. Met de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) wordt de stikstofuitstoot naar beneden gebracht en extra geïnvesteerd in natuurkwaliteit. Dat is gunstig voor de natuur, maar het systeem is zo ingericht dat het ook ruimte biedt aan nieuwe bedrijvigheid.
De plannen voor de PAS zijn vandaag door staatssecretaris Henk Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en staatssecretaris Joop Atsma van Infrastructuur en Milieu naar de Tweede Kamer gestuurd.
Daling
Eerder genomen milieumaatregelen op het gebied van verkeer en vervoer, landbouw en industrie zorgden al voor een afname van de stikstofdepositie, maar die is onvoldoende om tegemoet te kunnen komen aan internationale natuurverplichtingen. Met de PAS moet een verdere daling gehaald worden.
Uitgangspunten
Twee uitgangspunten staan centraal bij de PAS. Allereerst moet het terugdringen van de stikstofuitstoot zowel ten goede komen aan de natuur als aan de economische bedrijvigheid. Daarnaast moeten er herstelmaatregelen worden genomen, zoals plaggen en begrazen, waarmee de kwaliteit van de natuur kan verbeteren. Als aan beide uitgangspunten is voldaan, mag een deel van de daling weer worden gebruikt voor nieuwe stikstofuitstoot door landbouw, verkeer en industrie, de zogeheten ontwikkelruimte. Zo ontstaan met de PAS mogelijkheden om zowel de kwaliteit van de natuur te verbeteren als ook economische ontwikkelingen toe te staan en daarmee de vergunningverlening weer vlot te trekken.
Vertrouwen
Het afgelopen jaar is het PAS-systeem uitgedacht en toegepast op gebiedsniveau. Van 133 stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden is een analyse gemaakt van de stikstofproblematiek. Bij vijf van de 133 gebieden is door onafhankelijke deskundigen geen positief ecologisch oordeel afgegeven en daarom is in de ruime omtrek van die gebieden nu nog geen ruimte voor economische ontwikkeling. Voor de overige 128 gebieden is het wel mogelijk de natuurkwaliteit te behouden. In deze gebieden zijn maatregelen voor het terugdringen van de stikstofdepositie opgesteld en is de ontwikkelruimte in beeld gebracht.
De gegevens van alle 133 gebieden zijn verzameld en vastgesteld door provincies en rijk samen, vervolgens is overleg gevoerd met ondernemersorganisaties en met natuur- en milieuorganisaties. Al deze partijen hebben hun vertrouwen uitgesproken in de mogelijkheden van het PAS-systeem, dat in de komende maanden verder wordt uitgewerkt.
Met de LTO is overeenstemming bereikt voor aanscherping van de milieu-eisen in vooral de melkveehouderij. De eisen voor het emissie-arme gebruik van dierlijke mest wordt aangescherpt, evenals de regels bij nieuwbouw of uitbreiding van bestaande stallen. Ook worden de voer- en managementmaatregelen strenger. De maatregelen gaan in op 1 januari 2014 en moeten voor een daling van 10% stikstofuitstoot zorgen.
Juridische haalbaarheid
De Raad van State is gevraagd het instrument op zijn juridische houdbaarheid te bekijken, daarnaast wordt er een praktijktoets uitgevoerd om na te gaan of het proces van vergunningverlening volgens de PAS werkt. Beide toetsen moeten in het vroege voorjaar zijn afgerond, zodat het rijk en de provincies samen voor 1 april de PAS kunnen vaststellen. De provincies hebben vervolgens tot juni de tijd om de maatregelen vat te leggen.