Overdracht van strafexecutie in EU vanaf 1 november eenvoudiger
De wet van minister Opstelten en staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie die het mogelijk maakt dat EU-lidstaten elkaars straffen over en weer erkennen, treedt op 1 november 2012 in werking. Daardoor kunnen gedetineerden sneller en eenvoudiger worden overgebracht naar het EU-land van herkomst om daar de rest van hun straf uit te zitten. Ook wordt de overdracht van voorwaardelijke straffen en reclasseringstoezicht makkelijker. Dit geldt zowel voor Nederlanders die in een van de Europese lidstaten in de fout zijn gegaan als voor buitenlanders die in Nederland de wet overtreden. De wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties (WETS) is gebaseerd op twee EU-kaderbesluiten.
Een flink aantal mensen zit gevangen in een andere Europese lidstaat dan waar ze vandaan komen. Gedetineerden in een buitenlandse cel kunnen moeilijk contact met hun thuisfront onderhouden en een geleidelijke en begeleide terugkeer naar de maatschappij is vaak niet mogelijk. Dat staat resocialisatie in de weg en zorgt voor een hogere kans op terugval in crimineel gedrag. Dit verandert als de nieuwe regeling in werking treedt.
Het land van veroordeling neemt straks veel meer dan nu het initiatief voor de overdracht van de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf. Die overdracht is ook mogelijk als is de gedetineerde het er niet mee eens is. De straf wordt zoveel mogelijk ongewijzigd overgenomen. Aanpassing kan alleen als de in het buitenland opgelegde straf hoger is dan de wettelijke maximumstraf in Nederland. Overname van de straf kan slechts om een beperkt aantal redenen worden geweigerd. Overbrenging van gedetineerden is nu ook al mogelijk, maar loopt in de praktijk nogal eens stroef. Het ontvangende land kan bijvoorbeeld weigeren. Bovendien duren de procedures vaak lang. Dan heeft de gedetineerde zijn straf al bijna uitgezeten voordat hij naar zijn vaderland terugkeert. Met de nieuwe wet zal de overdracht van de tenuitvoerlegging naar verwachting sneller en beter gaan verlopen.
De WETS geldt niet voor “oude gevallen” (onherroepelijke veroordeling tot vrijheidsstraf van vóór 5 december 2011) en geldt ook niet voor zover een ander EU-land de hiervoor genoemde kaderbesluiten nog niet heeft geïmplementeerd.