Een sterk Europa door een sterke digitale economie

Toespraak van Neelie Kroes, vicevoorzitter van de Europese Commissie, op de Europadag in Den Haag, 7 mei 2013.

Goedemiddag, Minister Kamp, dames en heren.

Ik ben blij dat we vandaag praten over het belang van een sterke interneteconomie in Europa.
ICT speelt mede dankzij ondernemers als u een hoofdrol in bijna al onze activiteiten. Van sociale netwerken, defensie, mobiliteit, ondernemen, gezondheidszorg, landbouw, energie tot financiële dienstverlening: ICT is verweven met alle economische sectoren en ons sociale leven.
De digitale economie is bepalend voor onze concurrentiepositie in de wereld.

Het is echter minstens zo belangrijk voor de oplossing van maatschappelijke vraagstukken en kan aanzienlijke kostenbesparingen opleveren in bestaande werkprocessen.
Met ICT krijgt u daarom op 3 manieren, zoals ze dat in de VS zeggen, 'more bang for the buck'. Op z'n Nederlands: een euroknaller van formaat.

De feiten, zoals gewoonlijk, liegen niet. Minister Kamp gaf ook al overtuigende cijfers aan.
De uitvoering van de Europese Digitale Agenda kan in de komende 8 jaar leiden tot een toename van 5% van het Europese BBP, met een marktwaarde van 660 miljard euro.
Slechts 10 % meer breedband kan al zorgen voor 1% meer BBP.
Mijn boodschap is dan ook: blijf niet stilstaan. Blijf investeren in ICT.
Met de digitale economie staan we pas aan het begin van alle mogelijkheden en veranderingen.

Onlangs sprak ik Werner Vogels, de inspirerende Nederlandse CTO van Amazon. Hij zei dat steeds meer jongeren fervente lezers worden door het e-book. Iets dat het papieren boek niet voor elkaar krijgt.
Doordat Amazon de technologie volledig in dienst stelt van de wens van de consument, creëert het bedrijf nieuwe mogelijkheden.
Als je wilt kun je je e-book niet alleen bij het ontbijt lezen, maar ook aansluiten in de auto en dan is het een voorleesboek. Het e-book past zich aan, aan waar jij bent.
Hij wees me er ook op dat we drempels uit de oude wereld moeten slechten.
De belemmeringen die worden opgeworpen door partijen die machtsposities innemen, de zogenaamde 'gate-keepers'.
Het e-book zorgt voor een verschuiving van oude rolpatronen bij uitgevers en auteursrecht. Het biedt nieuwe mogelijkheden voor schrijvers om zonder tussenkomst van uitgevers hun werk te kunnen publiceren. Een interessant voorbeeld hoe de digitale economie de oude economie omvormt.

En als we het toch over belemmeringen hebben.
De grootste belemmering die we ons zelf op leggen is dat we nog geen gezamenlijke Europese interne telecommarkt hebben, maar 27 gefragmenteerde stelsels van wet- en regelgeving.
Dit maakt het voor ondernemers als u onaantrekkelijk om over de grenzen zaken te doen.
Wat wij beogen is om u dezelfde schaalvoordelen te geven als Amerikaanse of Chinese bedrijven.

Een interne markt, in plaats van 27 of 28 kleine markten is ons doel, zodat bedrijven en burgers overal in de EU diensten kunnen leveren en afnemen. Dit zal een jaarlijkse groei opleveren van 0,9% van het Europese BBP opleveren.
De interne telecommarkt is ook een 'telecom-ruimte' waarbinnen de Europese consument telecomdiensten kan kopen van operatoren die vanuit een andere EU lidstaat opereren. Het wegvallen van de grenzen in de telecomwereld betekent meer keuze, meer mobiliteit en een betere kwaliteit-prijs verhouding.
De strategische policy-analyse van het DG Telecom van Minister Kamp komt tot dezelfde conclusies als de Commissie. Een interne telecommarkt is nodig en is urgent.
Ik ben dan ook blij om te horen dat Minister Kamp mij daarin steunt.

De digitale economie is een onderwerp dat vraagt om durf, besluitvaardigheid en slagkracht, zowel op nationaal als Europees niveau.
Een sterk, innovatief en toekomstbestendig Europa krijgen we door te investeren in een sterke digitale economie. Zowel in de infrastructuur, het onderzoek, de ICT vaardigheden als de diensten.
En er is niets dat Europa, met Nederland als gidsland, kan weerhouden hierin leidend te zijn.
Zo zijn de digitale ondernemerspleinen een schitterend voorbeeld waar Nederland voorop loopt.

Ook ben ik blij met de rol van het Ministerie van Economische Zaken in het E-sense project, zodat we het elektronisch zakendoen sterk kunnen verbeteren in Europa.
De Europese en de Nederlandse Digitale Agenda zijn nauw verwant, het zouden tweelingzusjes kunnen zijn. Laten we hier gebruik van maken!
Nederland heeft grote kwaliteiten, maar kan nog meer lef en ambitie tonen en hiervoor de voorwaarden scheppen.
Bijvoorbeeld in het topsectorenbeleid.

Terecht wordt ICT hier als cross-sectoraal bestempeld. Echter, doordat de topsectoren afzonderlijk leidend zijn in de aanpak, heeft ICT een secundaire positie.
Dat is een gemiste kans voor innovatie. De meeste innovatieve doorbraken vinden plaats op de raakvlakken tussen sectoren. Niet in de sector zelf.
ICT is daarbij aanjager en verbinder tegelijk.
ICT - waaronder in mijn portefeuille ook high tech valt - is daarom de primus inter pares. De éérste onder de gelijken binnen de topsectoren.
Want hier zit de toegevoegde waarde voor de topsectorenaanpak als geheel. Geef ze die strategische positie en de middelen. Alle topsectoren hebben daar baat bij!

Een ander voorbeeld waar Nederland kan doorpakken zijn de doorbraakprojecten.
Een land als Nederland zou, mijns inziens, deze fase allang voorbij moeten zijn!
Bij dit land past dat ICT doorbraken een integraal onderdeel van beleid voor onderwijs, MKB en zorg zou moeten zijn.
Het zou een standaardvoorwaarde moeten zijn voor publieke investeringen. Precies om de drie redenen die ik aan het begin van mijn toespraak heb genoemd: concurrentiepositie, maatschappelijke uitdagingen en kostenreductie.
De digitale economie is geen extraatje. Het moet core business zijn.

Genoeg gepraat over Nederland. U wilt weten wat Europa gaat doen.
En hoe dat Nederland kan helpen.

De eerste ambitie heb ik al genoemd: de interne telecom markt. Dat is topprioriteit.
Op een onmiddellijke tweede plaats volgt het stimuleren van ondernemerschap. Hier liggen echt grote kansen voor heel Europa.

Met Startup Europe ondersteun ik web ondernemers in heel Europa, door ze in contact te brengen met Europese accelerators, crowdfunding platforms en toegang tot durfkapitaal.
Om te weten wat er leeft, laat ik mij adviseren door de start-up leaders club.
Hierin zitten toonaangevende web entrepreneurs van  Spotify, SeedCamp, The Next Web en Rovio.
Zij verzekerden mij dat ze helemaal geen geld van de overheid nodig hadden, maar vooral de juiste voorwaarden om te kunnen ondernemen. Zoals een gunstig belastingklimaat voor starters.

Ten derde: we moeten voldoende geschoolde mensen in de ICT hebben. Zonder hen komt van de bovengenoemde prioriteiten niets terecht.
Speciaal hiervoor zijn we de "Grand Coalition for Digital Jobs" gestart.

In 2015 hebben we 900 000 vacatures in de ICT.
De gekozen aanpak om de vacatures in te vullen is vergelijkbaar met het Nederlandse TechniekPact.
De industrie, onderwijsinstellingen, werving- en selectiebureaus en lokale overheden stellen concrete acties voor, die ze ook zelf uit zullen voeren.
Waar nodig kan de Europese Unie vanuit de structuurfondsen deze acties ondersteunen.

Vandaag is ook Tineke Netelenbos bij ons. Zij is de Nederlandse ambassadeur voor Digitale Vaardigheden en is ook een van mijn Digital Champions.
Zij is iedere dag bezig met concrete projecten om de eSkills in de samenleving te verhogen. In een van de workshops vanmiddag kunnen we samen met haar hier over spreken.

Als we willen profiteren van de mogelijkheden van de digitale economie, moeten we nationaal en Europees volop inzetten op:

  • het verder integreren van de Europese telecommunicatiemarkt,
  • het ondersteunen van internet ondernemers,  
  • het vergroten van ICT kennis en vaardigheden op school en in de werkplaats,
  • en het investeren in breedband, innovatie en in digitale diensten voor de overheid.

Ik ben blij met een dag als deze, waar ondernemers samen met politici en beleidsmakers nieuwe kansen binnen de digitale economie bespreken.
Nederland beschikt over enorm veel troeven om leidend te worden in de digitale economie.
De laatste Next Web bijeenkomst toonde dit met verve.

Pak die kansen!

Ik wens u een inspirerende dag toe.