Een nieuw succesrecept

Toespraak | 09-10-2013

Beste mensen,

Hartelijk welkom op dit jaardiner van de Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties (VENECA) en de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). Ik ben blij dat ik u hier mag toespreken, want ik heb u hard nodig. Samen kunnen wij het verschil maken voor gezonde voeding en daarmee voor de gezondheid van alle Nederlanders.

Het is vast niemand ontgaan dat ons eten regelmatig het nieuws haalt. Dan gaat het over de veiligheid van ons voedsel en het vertrouwen dat we erin hebben. En die staan dan behoorlijk onder druk. Voedselveiligheid en vertrouwen in voedsel is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Samen met de industrie is daarom ook de Taskforce Voedselvertrouwen opgericht. Ons voedsel is over het algemeen wel veilig, maar het kan natuurlijk altijd beter. De Taskforce wil kwaliteitssystemen in de voedingsindustrie verbeteren en ze beter op elkaar laten aansluiten. Dan kunnen we straks de herkomst van bijvoorbeeld vlees makkelijker en sneller achterhalen.

De onderlinge uitwisseling van informatie en de informatie naar de consument moet beter. Staat erop wat erin zit? Die transparantie zorgt ervoor dat oplichters geen kans krijgen. Zij kunnen immers hun producten niet meer kwijt. Ik heb hoge verwachtingen van de Taskforce. Laten we samen zorgen voor lekker, gezond en veilig eten, waar mensen op kunnen vertrouwen.

Beste mensen,
De meeste gezondheidswinst is nog steeds te behalen buiten de gezondheidssector. Uit schoon drinkwater, bijvoorbeeld, of schone lucht. Maar ook door betere opleidingen, betere leefomstandigheden of genoeg groen in je omgeving. En natuurlijk door sporten of bewegen en zeker uit lekkere en gezonde voeding. Mensen kiezen natuurlijk zelf wat ze kopen en eten. Maar u kunt het voor hen makkelijker maken gezond te kiezen. U heeft een vinger in de pap als het gaat om gezonde voeding. Zeker als je bedenkt dat mensen dertig procent van hun dagelijkse energie uit voeding buiten de deur eten. Op school, in de bedrijfskantine, in een restaurant of noem maar op. En op die plekken komen VENECA en FNLI samen. Samen kunt u een bepalende rol spelen!

Beste mensen,

Goed eten zorgt voor goede energie. En die energie laat kinderen goed groeien, jongeren goed presteren op school en volwassenen hun werk goed doen. Dat maakt goede voeding ook voor onze maatschappij van groot belang. En laten we eerlijk zijn, eten is toch ook gezellig. Dat goed, gezond en lekker eten samen gaat, laat u vandaag met het menu zien. Als het vandaag lukt dan moet het toch ook groter kunnen? De intenties zijn er en de activiteiten ook. De komende tijd wil ik nog sterker een beroep doen op uw maatschappelijke betrokkenheid. Want we hebben al hele goede voorbeelden van succesvolle publiek-private samenwerking: het convenant gezond gewicht, Jongeren op gezond gewicht (JOGG) en het handvest gezonder voedingsaanbod op scholen. Ook in sportkantines gaan we aan de slag. Het zijn voorbeelden waarbij het aanbod en de omgeving gezonder worden gemaakt. Er is ook nog veel te winnen met een betere productsamenstelling.

Het advies van het voedingscentrum is niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. Daar zitten we ruim boven. Zelfs als mensen volgens de adviezen van het voedingscentrum eten, kunnen we hieraan niet voldoen. Daarom moeten we echt iets veranderen. De sector werkt al aan die zoutreductie en heeft hier initiatief getoond. Dat vind ik geweldig.  Natuurlijk moeten de aanpassingen met enige subtiliteit. Het kan niet in één dag.

In gesprekken die ik met bedrijven en branches heb, proef ik de bereidwilligheid. Maar ik hoor ook dat de inzet op gezondheid wel continue moet wedijveren met duurzaamheid en uiteraard kostprijs. Zeker nu er net weer een nieuwe prijzenoorlog in supermarkten is begonnen. Maar hoe we het ook wenden of keren, u moet het gaan doen, u moet uw producten aanpassen. Daarom wil ik met u een nieuw recept schrijven. Een succesrecept voor minder zout, minder verzadigd vet en minder suiker in producten en maaltijden. En dat met een duidelijk tijdpad. Ik wil dat u met elkaar verdergaande afspraken maakt over de minimale kwaliteit van producten wat betreft zout. Voor vleeswaren, groenteconserven en brood zijn al tussen producenten en retail afspraken gemaakt.

Nu moeten we verbreden naar alle productcategorieën. De hoogste gehaltes moeten echt van de markt en uit de menu’s. En ik weet dat het kan, want het zoutgehalte in vergelijkbare producten verschilt soms enorm: de ene hamburger is twee keer zo zout als de ander, de ene pizza drie keer zo zout als de ander. Ik vind het belangrijk dat eerst de producten die kinderen veel eten en drinken worden aangepakt. Het Vinkje kan mensen helpen de gezondere variant te kiezen.

Weet u dat uit onderzoek van het RIVM blijkt dat 70-plussers teveel vet, teveel zout en teveel suiker eten? Eén op vijf 70-plussers ondervindt daarvan daadwerkelijk gezondheidsconsequenties. Gelukkig slikken ze wel trouw hun vitamine D-pilletjes. Uit proeven met ziekenhuizen die momenteel lopen bij het RIVM blijkt overigens dat fors minder calorieën eten – echt minimaal eten - de veroudering stopt en zelfs tot verjonging kan leiden. Spectaculaire resultaten! Wie weet waar dat nog to leidt.

Beste mensen,
Er is nog een slag in productverbetering te slaan. Het moet sneller, sterker en het moet verteld worden. Voor ons succesrecept hebben we een aantal ingrediënten nodig: commitment, samenwerking, durf -om te investeren en iets te veranderen, overtuigingskracht  dat gezonde voeding beter is en openheid over wie wat doet.

Via internet, met een website, kunnen we laten zien wie er meedoen. Uw positieve activiteiten mogen veel zichtbaarder worden. Ik roep u op mee te helpen om de beweging die is ingezet te laten zien. Ik zal me ook samen met u inzetten om de voortgang te laten zien. Dat is niet makkelijk, want de verbeteringen gaan in kleine stappen. Daarom is het belangrijk ook heel transparant te zijn over de plannen en ambities, de stip op de horizon waar we samen naartoe werken.

We hebben hele slimme mensen die met voedseltechnologie aan de slag zijn. De premier noemde de Wageningen Universiteit onlangs wereldkampioen in voedseltechnologie.  Ik was pas nog in China en daar kennen ze Wageningen ook! Als wij die trendsettende positie kunnen waarmaken, kijkt de wereld naar ons als het gaat om de vraag hoe we in 2050 negen miljard mensen kunnen voeden, zoals de premier ons schetste. Wat mij betreft gaat het niet om voeden alleen, maar juist om gezond voeden!  Een mooie uitdaging voor grote stappen in de toekomst. Die in het belang is van mensen persoonlijk. Namelijk gezondheidswinst. En van ons land als het gaat om productiviteit en de export van gezonde levensmiddelen.
En daar wil ik met u samen aan trekken. Wat is uw succesrecept voor meer gezondheidswinst uit gezondere voeding?

Ik wens u smakelijk eten. Helaas kan ik daar zelf niet bij blijven!