Opstelten investeert in bestrijding computercriminaliteit

Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) komt met maatregelen die politie en openbaar ministerie in staat stellen effectiever tegen computercriminaliteit op te treden. Bestaande wetgeving biedt onvoldoende mogelijkheden om bijvoorbeeld versleuteling van gegevens ongedaan te maken, illegale acties op het internet tegen te gaan of kinderpornografie online te bestrijden. Dit staat in een wetsvoorstel dat voor advies naar de Raad van State wordt verzonden.

Daarnaast is in het wetsvoorstel een regeling opgenomen voor de inzet van zogeheten lokpubers om seksuele uitbuiting en seksueel misbruik van kinderen steviger aan te pakken. Nieuw is ook dat online handelsfraude verder aan banden wordt gelegd door misbruik van webshops tegen te gaan.   

Opstelten wil straks politie en openbaar ministerie op afstand onderzoek laten doen in computers van criminelen en - indien nodig - gegevens overnemen of ontoegankelijk maken. Het betreft het zogeheten ‘onderzoek in een geautomatiseerd werk’ dat opsporingsambtenaren ruimte geeft onder strikte voorwaarden verschillende onderzoekshandelingen toe te passen bij opsporing van ernstige delicten. Hiervoor is niet alleen een bevel van de officier van justitie vereist, maar ook instemming van de rechter-commissaris. Daarbij gaat het niet alleen om het ontoegankelijk maken of het overnemen van gegevens, zoals kinderpornografie of opgeslagen e-mailberichten met informatie over misdrijven, maar ook om observatie en het aftappen van communicatie.

Het wetsvoorstel voorziet tevens in de mogelijkheid om verdachten van het bezit en de handel in kinderpornografie of van terroristische activiteiten te verplichten mee te werken aan het openen van versleutelde bestanden op hun computer. De officier van justitie geeft dan een zogeheten decryptiebevel aan de verdachte, na machtiging van de rechter-commissaris. Verder regelt het kabinet dat heling van computergegevens strafbaar wordt. Dat moet voorkomen dat bijvoorbeeld na een inbraak in een computer derden de gestolen informatie in handen krijgen en vervolgens op websites plaatsen.

Lokpuber

Daarnaast maakt de bewinsdman de inzet mogelijk van zogeheten lokpubers voor de opsporing en vervolging van personen die via internet in contact willen komen met minderjarigen om ze seksueel te misbruiken. Dit staat bekend als grooming, waarbij een kind met behulp van chat- of emailverkeer wordt verleid tot een ontmoeting. Een lokpuber is een politiefunctionaris die onder een dekmantel werkt en zich voordoet als een minderjarige onder de zestien jaar. Dit kan ook een animatie van een persoon zijn, waardoor de dader denkt dat hij met een minderjarige te maken heeft. Ook als een minderjarige wordt verleid getuige te zijn van seksuele handelingen, kan een lokpuber worden ingezet.

Online fraude

Malafide verkopers die op internet herhaaldelijk goederen of diensten te koop aanbieden maar niet leveren, kunnen straks strafrechtelijk worden vervolgd. Op websites worden kopers verleid te betalen zonder dat de goederen of diensten worden geleverd. Slachtoffers blijven met lege handen achter omdat de verkoper voor hen niet of nauwelijks is te achterhalen.

Vervolging van deze malafide verkopers is moeilijk omdat verkoop van goederen op internet, zonder te leveren, volgens huidige jurisprudentie niet zonder meer een veroordeling voor oplichting oplevert. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van het internet en de invloed daarvan op het handelsverkeer. Consumenten kopen steeds meer ‘op afstand’ en worden slachtoffer van nieuwe vormen van handelsfraude. Daarom past het kabinet de wet aan, zodat het openbaar ministerie malafide praktijken op het internet beter kan vervolgen. Slachtoffers zijn daarbij gebaat: zij kunnen zich voor schadevergoeding als benadeelde partij voegen in het strafproces.