Schippers: Mondiaal meerfronten-strijd tegen antibioticaresistentie

Wereldwijd gaat op meerdere fronten tegelijk gestreden worden tegen antibioticaresistentie. De problemen spelen in de humane geneeskunde, de veehouderij/voedselketen en in het milieu. Echt resultaat is pas mogelijk als we internationaal samenwerken om op al deze terreinen deze 'sluipmoordenaar' te lijf te gaan. Dit is de boodschap die minister Edith Schippers (VWS) tijdens een internationale zorgtop op het Witte Huis in Washington heeft afgegeven.

In aanwezigheid van president Barack Obama en de Amerikaanse ministers Sylvia Burwell (Volksgezondheid), John Kerry (Buitenlandse Zaken) en Chuck Hagel (Defensie) is een 5 jaren-actieplan vastgesteld om op verschillende fronten de gezondheidsveiligheid wereldwijd te bevorderen. De dreiging van infectieziekten is actueler dan ooit gezien de uitbraak van Ebola in West-Afrika. Een crisis die in potentie een bedreiging vormt die veel verder reikt dan Afrika. In het Witte Huis kwam onder andere aan de orde de noodhulp (medicijnen, tenten, beschermende pakken, mobiele ziekenhuizen) aan de getroffen gebieden en het repatriëren van besmette hulpverleners.

Schippers' tweedaagse werkbezoek aan Washington vond plaats in het kader van de Global Health and Security Agenda, een initiatief van de Amerikaanse regering om wereldwijd uitbraken van infectieziekten te voorkomen en te bestrijden. Naast Ebola is er verder gesproken over biosecurity, zoonosen (ziekten die van dieren op mensen overgaan), inentingen en antibioticaresistentie.

Nederland heeft als medeopsteller van het deelplan antibioticaresistentie van de Global Health and Security Agenda een leidende rol bij de uitvoering ervan. Door overmatig en onzorgvuldig gebruik van antibiotica worden bacteriën resistent. Hierdoor dreigen niet alleen ziektes zoals blaasontsteking weer dodelijk te worden, ook kan het grote gevolgen hebben voor onze huidige gezondheidszorg. Vanwege toenemend infectiegevaar kan de simpelste operatie weer een risicovolle onderneming worden. Een ander probleem is dat in de veehouderij vaak overmatig antibiotica worden gebruikt, waardoor resistente bacteriën in voedsel, maar ook in de natuur en het milieu terechtkomen. Ook afval van ziekenhuizen, waarin resistente bacteriën en restanten van medicijnen zitten, verergert het probleem. En terwijl ons huidige wapenarsenaal van antibiotica steeds minder effectief wordt, zijn er de afgelopen tien jaar nauwelijks nieuwe antibiotica in ontwikkeling bij de farmaceutische industrie.

In het actieplan zijn afspraken gemaakt over het voorkomen van infecties, terughoudend gebruik van antibiotica in de zorg en de veehouderij, ontwikkeling van nieuwe antibiotica, vergroting van de laboratoriumcapaciteit en over monitoring en snelle reacties op uitbraken. Deelnemende landen gaan zelf - internationaal afgestemd - een nationaal actieplan opstellen. Landen die over minder kennis en ervaring beschikken, worden door de leidende landen via een 'twinning framework' op sleeptouw genomen.