Toespraak minister Asscher op conferentie Learn, Participate & Connect: Decade for People of African Descent

Toespraak | 12-12-2016

'Plak een postzegel op zijn kont en stuur hem terug naar Suriname.'

Het is 1 dezer dagen precies 60 jaar geleden dat Humphrey Mijnals in Nederland kwam voetballen. Als 1e Surinaamse voetballer in de eredivisie.
Hij kwam van voetbalvereniging Robin Hood, in Paramaribo, en tekende bij Elinkwijk, in Utrecht. 2 topclubs in 1956.

Zijn 1e wedstrijd, met ijsmuts op en handschoenen aan, was niet zijn beste. Geblesseerd moest hij het veld verlaten en hoorde een supporter sneren: 'Plak een postzegel op zijn kont en stuur hem terug naar Suriname.'

Humphrey Mijnals antwoordde, zoals voetballers dat doen, met zijn voeten. Met zijn Braziliaanse stijl veroverde hij de harten van de Nederlandse voetbalfans, en in april 1960 speelde hij als 1e Surinaamse voetballer in het Nederlands elftal.  

Een keerpunt: het eind van de tijd dat Oranje helemaal wit was. Een nieuw perspectief: de weg lag open voor voetballers als Ruud Gullit, Frank Rijkaard en Clarence Seedorf, spelers die Oranje meer kleur gaven. Humphrey Mijnals was een doordouwer, die zich niet uit het veld liet slaan door denigrerende, discriminerende diskwalificaties.

Ik vind het echt geweldig dat we hier vandaag waardering en aandacht geven aan zwarte rolmodellen. De mannen en vrouwen die voorop lopen, die een positief voorbeeld voor anderen zijn, die anderen inspireren. Dat past perfect bij de start van het internationale decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst.

Het begint ermee dat we eerlijk erkennen dat onze samenleving niet vrij is van racisme, onderhuids en openlijk racisme. Nederland heeft een schandalig slavernijverleden en is nog steeds niet verlost van verachtelijke vooroordelen en stuitende stereotyperingen uit die tijd.

Het is essentieel dat we dat erkennen, en ons met alle macht inzetten om domme vooroordelen en discriminatie te bestrijden, ons met alle kracht inzetten voor gelijke rechten, gelijke plichten en gelijke kansen voor iedereen. Ongeacht afkomst, ongeacht huidskleur.

Dat vraagt om actieve en brede aanpak. Van het bevorderen van een betere bewustwording van bestaande vooroordelen tot het bestraffen van ontoelaatbare discriminatie. Met concrete maatregelen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken en onrechtvaardige ongelijkheid tegen te gaan.

Dat kan de overheid nooit alleen. Dat lukt alleen als we het samen doen. Samen met iedereen die een positief rolmodel kan zijn. Samen met al die ouders, die hun kinderen meegeven dat je nooit op anderen moet neerkijken, omdat ze een andere huidskleur, een ander geloof of een geen dure merkschoenen hebben.

Samen met al die leerkrachten, die geen kind over het hoofd zien, en discriminatie op school hard en hardnekkig bestrijden. Samen met al die mannen en vrouwen van Afrikaanse afkomst, die hier hun passie en power laten zien, en daarmee een positief voorbeeld zijn voor een nieuwe generatie.

Zeker in deze tijd, waarin verdeeldheid wordt gezaaid en groepen tegen elkaar worden opgehitst, zijn we verplicht om de handen ineen te slaan en ons samen sterk maken voor een samenleving waarin niemand discrimineert en niemand wordt gediscrimineerd. Een samenleving die heeft geleerd van het verleden.

In het 1e jaar dat Barack Obama president van de Verenigde Staten was, 2009, onthulde zijn vrouw Michelle een bronzen beeld van een tot slaaf gemaakte vrouw van Afrikaanse afkomst, die in Amerika beroemd is als strijdster tegen slavernij en voor vrouwenrechten.

Deze Sojourner Truth is ruim 200 jaar geleden geboren als Isabella, dochter van tot slaaf gemaakte ouders, die geen Engels, maar Nederlands spraken, net als de van oorsprong Nederlandse boeren die zich hun ‘eigenaar’ noemden, de familie Hardenbergh.

Isabelle werd bij haar geboorte automatisch als hun 'eigendom' gezien. Op haar 9e werd ze verkocht. Voor 100 dollar. Aan een Amerikaanse landeigenaar die haar met de zweep ranselde, omdat ze alleen Nederlands sprak en geen Engels begreep. De littekens droeg ze levenslang mee.

Ze kreeg 5 kinderen die bijna allemaal als slaaf werden verkocht. Rond haar 30e liep ze weg, met haar jongste kind, begon een nieuw leven, nam die nieuwe naam aan, en ontwikkelde zich tot een overtuigend strijdster tegen slavernij.

Bij de onthulling van haar beeld, het eerste beeld van een zwarte vrouw in de Emancipation Hall van het Capitool in Washington, zei Michelle Obama dat ze hoopte dat Isabella trots zou zijn dat zij, 'a descendant of slaves', nu first lady was, en dat ze blij was dat haar dochters daar in het Capitool nu eindelijk een gezicht konden zien van 'a woman who looks like them'.

Het is goed dat ook wij, met onze koloniale geschiedenis, gezicht geven aan de zwarte mannen en vrouwen die destijds in verzet kwamen tegen de slavernij. Dat biedt een ander perspectief op onze geschiedenis. Het is ook goed dat wij, in het Nederland van nu, de gezichten laten zien van al die mensen van Afrikaanse afkomst, die een succes van hun leven maken en een belangrijke bijdrage leveren aan onze samenleving.

Dat biedt een veelbelovend perspectief voor de kinderen, de jongeren die op hen lijken. Een veelbelovend perspectief  voor hun en onze toekomst.

Ik heb waanzinnig veel waardering voor deze voortrekkers, deze wegbereiders, deze mannen en vrouwen die een inspirerend voorbeeld zijn, en voorop gaan in de strijd voor een samenleving waarin je niet wordt beoordeeld, veroordeeld, op je afkomst, op je huidskleur, maar op wie je bent en wat je doet.