Toespraak staatssecretaris Van Dam bij de verkiezing van de agrarisch ondernemer van het jaar
Toespraak van staatssecretaris Van Dam (EZ) bij de verkiezing van de agrarisch ondernemer van het jaar op 30 maart 2017 in Zeist.
Genomineerden, familie en vrienden,
Dames en heren,
Het is mij een eer om ook dit jaar de prijs te mogen uitreiken aan de beste agrarisch ondernemer van het jaar. Het ondernemerschap in de agrarische wereld moet gevierd worden. In deze wereld voelt men soms weinig bewegingsruime, door begrenzingen van regels, prijs en kosten. Toch hebben de vijf genomineerde ondernemers hun eigen pad gevonden. En daarom zetten wij hen vandaag in het zonnetje.
In het werk van de genomineerden zien we alle ontwikkelingen in de agrarische wereld terug. Namelijk: het veranderende familiebedrijf, meer openheid naar de consument, innovatieve ideeën, een draai naar duurzaamheid die vaak hand in hand gaat met zelfvoorziening.
We zien in het werk van de genomineerden ook een antwoord op de maatschappelijke bewegingen terug. Van consumenten die willen weten wat het verhaal achter een product is. Die zich afvragen wat er vooraf gaat aan het stukje vlees op hun bord. Hoe het leven van een dier in een stal is. Ze beseffen ineens dat ze nog nooit een boerderij hebben gezien. Ze willen meer weten, zien en begrijpen.
De genomineerde ondernemers, zien de kritische en nieuwsgierige consument niet als lastpak, maar komen ’m tegemoet. Zoals tijdens de open dag bij de familie Bouwhuis, waarop 500 mensen kwamen en de zichtstal van Mts Van der Meijden-Welvaart.
Dat maakt deze finalisten échte ondernemers. Ze hebben aangevoeld hoe de samenleving zich ontwikkelt en wat dat betekent voor hun bedrijfsvoering. Ze weten hoe je verandering voor je kan laten werken in plaats van tegen je.
En zij zien duurzaamheid niet als een bedreiging maar als een ondernemerskans: uiteindelijk bespaar je op je kosten en ben je minder afhankelijk van anderen. Mts Van der Meijden-Welvaart gebruikt de energie die vrijkomt bij het koelen van de mest om hun kantoor en leslokalen te verwarmen. Bijna elke ondernemer heeft zonnepanelen of wil ze aanschaffen. Allemaal technische snufjes die het leven van een agrariër makkelijker maken.
Op het gebied van technische snufjes loopt Novifarm ver vooruit. Zo gebruiken ze data en sensoren; ze hanteren historische kaarten én bodemscans om de bodemcondities te analyseren. Een mooie combinatie van geschiedenis, futuristische toepassingen en een tijdloos instrument: gezond boerenverstand.
Deze ondernemers zijn buiten de paden gaan denken die zijn gebaand door regels, prijs en kosten, waarover je als agrariër vaak weinig te zeggen hebt. Deze ondernemers groeien, niet alleen door op steeds grotere schaal te denken, de kosten te beheersen en de efficiëntie te vergroten. Zij groeien vooral door hun doelgroep heel goed te kennen en die telkens weer blij te maken en te verrassen.
Zoals Qarc, het nog kleine maar nu al populaire familiebedrijf dat naast de melk van hun eigen koeien ook puur fruit gebruikt in hun toetjes. Zij ontwikkelden een toetje voor ondervoede patiënten van het Elkerliek ziekenhuis. En zoals Amigo plant. Het bedrijf doorstond zwaar weer bij de start. Maar ze kwamen er bovenop, door hulp van familie en vrienden. Dat was niet het enige lichtpunt in de duisternis: ook hun lichtgevende vetplantje, dat in Nederland en daarbuiten gretig aftrek vond, heeft geholpen.
Dat zijn voorbeelden van ondernemers die weten: de consument heeft zoveel keuze, ik moet echt met iets bijzonders komen. Dat is hen zeker gelukt.
Elke hier aanwezige ondernemer heeft een verhaal; een geschiedenis achter zich, soms generaties lang, soms pas enkele jaren. En een toekomst voor zich die een inspiratie kan zijn voor elke agrariër. Én voor elke ondernemer. Want deze mensen kijken naar hoe de samenleving verandert, en maken daar een pad voor zichzelf vrij, waarop velen hen kunnen volgen. En dat eren wij vandaag. Laten we overgaan tot het moment waarop we allemaal in spanning wachten: de prijsuitreiking!