Begroting Veiligheid en Justitie 2018: overzicht

Een overzicht van alle plannen en maatregelen uit de Begroting van Veiligheid en Justitie 2018.

Meer aandacht voor digitale veiligheid

Nederland investeert de komende jaren in de bestrijding van cybercriminaliteit en de versterking van cybersecurity. Criminaliteit verplaatst zich steeds meer van offline naar online. Ook is het noodzakelijk de digitale weerbaarheid van burgers, bedrijven en overheid te versterken, onder meer door publiek-private samenwerking. De komende jaren komt er een extra bedrag van (structureel) 26 miljoen beschikbaar als eerste urgente impuls, aanleiding is de toenemende dreiging in het digitale domein. Deze investering komt bovenop de 13 miljoen euro die vorig jaar extra is uitgetrokken.

Zo werft de politie nieuw personeel om de capaciteit voor de aanpak van cybercrime op landelijk en regionaal niveau te versterken. Ook is het streven meer onderzoeken naar cybercrime te starten: 310 reguliere zaken en 50 complexe. Opsporingsinstanties krijgen ruimere mogelijkheden cybercrime te bestrijden na inwerkingtreding van de wet Computercriminaliteit III.  Verder wordt gewerkt aan betere, directe internationale samenwerking met internet service providers. Een en ander blijkt uit de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) voor 2018 die in totaal 12 miljard euro bedraagt.

Met het extra geld wordt ook de digitale veiligheidsketen (AIVD, MIVD, Politie en OM) versterkt en het delen van informatie (o.a. met Economische Zaken en het Nationaal Cyber Security Centrum) bevorderd en wordt gebouwd aan een landelijk dekkend netwerk van Computer Emergency Respons Teams. Daarnaast komt er in 2018 een beveiligingsverplichting voor aanbieders in de vitale infrastructuur (bijvoorbeeld banken, energiebedrijven en drinkwaterbedrijven) na afronding van de implementatie van de Europese Netwerk en Informatie Beveiligingsrichtlijn (NIB-richtlijn).

Rechtspraak

Ook op andere terreinen is er aandacht voor de digitale snelweg. Bijvoorbeeld de moderniseringsoperatie die de rechtspraak uitvoert – waarbij snelheid, toegankelijkheid, eenvoud en kwaliteit centraal staan. Digitale procesvoering krijgt in alle rechtsgebieden vorm. Voor het civiele recht en het bestuursrecht is in 2017 de eerste fase van de KEI-wetgeving (Kwaliteit en Innovatie rechtspraak) in werking getreden. Die gefaseerde inwerkingtreding krijgt in 2018 en volgende jaren verder zijn beslag.

Criminaliteit

Om Nederland veiliger te maken wordt de integrale aanpak van High Impact Crimes (overvallen, straatroven, woninginbraken en geweldsdelicten) voortgezet. VenJ trekt daar tot en met 2021 jaarlijks ruim € 7,5 miljoen voor uit. Daarbij ligt de nadruk onder meer op verhoging van het ophelderingspercentage en de zorgvuldige bejegening van het slachtoffer.

Ook investeert VenJ in de bestrijding van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Zo levert de gezamenlijke ‘Toekomstagenda Ondermijning’ een belangrijke bijdrage aan de intensivering van de integrale aanpak. Om deze impuls te realiseren is extra financiering vrijgemaakt, oplopend tot jaarlijks € 10 mln. per 2018. Daarnaast is komend jaar 30 miljoen euro extra beschikbaar gekomen voor het afpakken van crimineel vermogen.

Het voorkómen en bestrijden van fraude is ook in 2018 een belangrijk aandachtspunt. Regionale eenheden van de politie zullen in 2018, 2300 verdachten van fraudezaken bij het OM aanleveren, 400 meer dan in 2017. Om de aanpak van fraude te versterken werkt het kabinet aan een kaderwet, de Wet gegevensuitwisseling in samenwerkingsverbanden. Die moet wettelijke belemmeringen wegnemen voor uitwisseling van informatie tussen de overheid en private partijen met een publiekrechtelijke taak.

Terrorisme

Om adequaat te kunnen reageren op mogelijke terroristische aanslagen wordt de Dienst Speciale Interventies (DSI) versterkt, zowel op het gebied van kwaliteit en flexibiliteit, als van paraatheid en snelle inzetbaarheid. Hiervoor is in 2018 18 miljoen euro beschikbaar, vanaf 2019 loopt dat bedrag structureel op tot € 22 miljoen euro. Ook wordt volgend jaar verder gewerkt aan versterking van de internationale samenwerking en informatie-uitwisseling bij de bestrijding van terrorisme.

Ook trekt het kabinet geld uit (in totaal 12,2 miljoen euro in 2018, oplopend tot 22,2 miljoen euro in 2020 en volgende jaren) voor de inrichting van een Passenger Information Unit (PIU). Aan deze eenheid Passagiersinformatie Nederland (Pi-NL), ingericht onder verantwoordelijkheid van de NCTV, moeten luchtvaartmaatschappijen voortaan hun reserverings- en check-in gegevens verstrekken.

De Pi-NL gaat deze gegevens verwerken en analyseren, in samenwerking met vergelijkbare units in andere landen. De informatie kan worden gebruikt bij de bestrijding van zware criminaliteit en terrorisme. De eenheid moet in 2018 operationeel zijn, als de EU-richtlijn passagiersgegevens wordt geïmplementeerd. De wetgeving die nodig is om deze implementatie mogelijk te maken is dan ook klaar.

Daarnaast wordt de Terroristenafdelingen (TA’s) van de Dienst Justitiёle Inrichtingen (DJI) uitgebreid (van 13 naar 48 plaatsen). Voor de beleidsmatige en operationele activiteiten van organisaties die een rol hebben in het tegengaan van radicalisering en de bestrijding van terrorisme blijft het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland leidend. Ook in 2018 zal dit dreigingsbeeld weer drie keer verschijnen.

Met de intensiveringen van het kabinet in 2017 voor veiligheid kan de politie opereren in lijn met de gestelde ambities en extra investeren op prioritaire thema’s als de gebiedsgebonden politiezorg, speciale interventieteams, de bestrijding van cybercrime en mensenhandel en de uitrusting van agenten. Het ingezette beleid op deze thema’s wordt in 2018 voorgezet.

Om de gebiedsgerichte politie-inzet te versterken krijgt de politie  ruim € 9 mln. euro structureel erbij. Aan de vorming van de Landelijke Meldkamer Organisatie wordt in 2018 verder uitvoering gegeven.

Slachtoffers

De zogeheten individuele beoordeling die voortkomt uit de EU-richtlijn minimumnormen slachtoffers wordt in 2018 landelijk ingevoerd. Daarbij krijgen slachtoffers bescherming en ondersteuning op maat. De door Politie, OM en Slachtofferhulp Nederland ontwikkelde werkwijze zorgt voor een betere bescherming van slachtoffers. Omdat de individuele beoordeling een taakverzwaring voor de betrokken organisaties (OM, Politie en Slachtofferhulp Nederland) betekent, is hiervoor per 2018 structureel 7,8 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Asiel en Migratie

Het meest waarschijnlijke scenario voor 2018 is een beperkte krimp van de asielinstroom ten opzichte van 2017. Voor komend jaar gaat VenJ uit van een instroom van 37.000 asielzoekers (eerste aanvragen, tweede en opvolgende aanvragen en nareizigers).

Als gevolg van de stabilisatie van de instroom en de gerealiseerde uitstroom uit de asielopvang is in 2017 een groot aantal asielopvanglocaties gesloten. Het terugbrengen van de overcapaciteit aan opvangplekken is tezamen met de ervaringen uit de periode van de verhoogde instroom aanleiding om in 2018 verder in te zetten op de inrichting van een flexibel opvangmodel dat beter is toegerust op fluctuaties.
Voldoende capaciteit voor de grensbewaking is essentieel om de buitengrenzen goed te kunnen controleren. Om te komen tot een goede balans tussen veiligheid en mobiliteit, komt er extra geld beschikbaar (2,2 miljoen euro; oplopend tot 23,4 miljoen in 2019 en volgende jaren) om de Koninklijke Marechaussee te versterken. Dit bedrag komt bovenop de (structureel) 20 miljoen extra voor de KMar die het kabinet al bij de Voorjaarsnota had vrijgemaakt.  Ook in 2018 moet Nederland een aantrekkelijk land blijven voor kennis en talent. Daarbij zal extra aandacht uitgaan naar het aantrekken van innovatieve ondernemers.

Kansspelen

Met twee wetsvoorstellen  en de onderliggende regelgeving  zet VenJ in op het moderniseren van het Nederlandse kansspelbeleid in 2018 en verder: de Wet kansspelen op afstand (die online-kansspelen reguleert en de online-kansspelconsument beschermt tegen risico’s als verslaving en fraude) en de Wet modernisering speelcasinoregime (die de privatisering van Holland Casino regelt).