Toespraak van staatssecretaris Van Veldhoven bij Nationaal Fietscongres 2018, 21 juni 2018

Toespraak | 21-06-2018

Kaas, jenever en de fiets.
Drie oer Hollandse producten die vandaag samen komen in dit moderne historische gebouw.
Deze locatie was namelijk eerst een kaasfabriek, en later een jenever distilleerderij.
Maar vandaag beperk ik mij in mijn toespraak tot de fiets.
Ook al omdat ik meer weet over fietsen dan over kaas, laat staan jenever.

Nederlanders was, is en wordt steeds meer en meer een fietsland.
Niet gek als je je bedenkt dat fietsen mensen gelukkig maakt.
De spreker na mij zal daar vast meer over weten en vertellen.

Ik kan U verzekeren: net als ongetwijfeld velen van u, óók ik voel mij gelukkig als ik fiets.
Dat was als jong meisje al - heel lang geleden ;) - op weg van huis naar school fietsend en zwoegend over de dijk bij Waardenburg.
Of over die lange Waalbrug bij Zaltbommel.
Altijd tegen de wind in voor je gevoel.
En dat geluksgevoel op de fiets heb ik nog steeds, fietsend van huis naar werk of in mijn vrije tijd met het gezin.

Dames en heren,
De datum van dit congres is goed gekozen.
Vandaag begint de zomer.
En de toekomst van de fiets ziet er spreekwoordelijk zeer zonnig uit, kan ik u verzekeren.
De groeicijfers zijn spectaculair.
Ruim een kwart van alle verplaatsingen die Nederlanders maken, gaat per fiets.
Daarmee worden per jaar vijftien-en-een-half miljard fietskilometers gereden!
Dat zijn heel veel rondjes om onze aarde.
Kijk naar de groeicijfers hier in Rotterdam.
In 10 jaar is het gebruik van de fiets in Rotterdam met 60% gestegen.
De wethouder zal daar straks vast meer over vertellen. 

Fietsen is naast gezond ook goed voor het welzijn van onze planeet en haar bewoners.
En aangezien we weten dat we voorlopig maar één planeet tot onze beschikking hebben, moeten we daar zuiniger en beter mee omgaan.
Voor onszelf en de generaties na ons.
Fietsen scheelt heel veel broeikasgassen en luchtverontreiniging.
Zorgt kortom voor een gezondere en leefbare wereld.

Bovendien draagt de fiets bij aan onze welvaart.
Fietsen zorgt voor een betere bereikbaarheid van onze steden.
Zeker met de groei van onze steden met een half miljoen mensen erbij in de Randstad de komende tien jaar -  loopt Nederland vast als we niet investeren in de fiets.
We zijn kortom niets zonder de fiets.

Daarom wil ik meer investeren in meer fietsinfrastructuur zoals stallingen en fietssnelroutes, meer fietsveiligheid, meer combinaties OV en fiets, en een volwaardige en gelijkwaardige plek voor de fiets in onze mobiliteitsplannen.
 
Over ‘hoe’ ik dat wil bereiken, heb ik vorige week een brief naar de Tweede Kamer gestuurd.
Het is mijn ambitie om te zorgen dat meer mensen vlot naar hun werk, school, familie of vrienden kunnen.
Dat betekent dat ik 200.000 extra forensen uit de file op de fiets wil krijgen.
Door fietsen aantrekkelijker te maken creëren we meer keuzevrijheid voor de reiziger.
En zal deze makkelijker uit de auto op de fiets stappen.
We willen dat de fietser 3 miljard meer kilometers gaat afleggen.
Ambitieus: jazeker.
Noodzakelijk, realistisch en haalbaar: jazeker.
Zeker als alle partijen – van lokale overheden, Rijk, bedrijven en maatschappelijke organisaties - hun schouders eronder zetten.

Ik noem drie speerpunten uit mijn fietsbrief:
We gaan het woon-werkverkeer met de fiets stimuleren,
óók moeten we de fietsinfrastructuur verbeteren, en
willen we een volwaardige en gelijkwaardige rol van de fiets bij bereikbaarheidsprojecten. 

Als eerste het woon-werkverkeer.
Meer dan de helft van de autoritten is korter dan 7,5 km.
Een afstand die prima met de fiets is af te leggen.
Dus is het belangrijk de automobilist te verleiden uit de auto en op het fietszadel te laten stappen.
Bovendien wonen meer dan de helft van de werknemers  binnen 15 kilometer van hun werk.
Ook hier is nog veel winst te halen.
Zeker met de opmars van de elektrische fiets.
Dan is 15 kilometer een afstand die comfortabel en prima is af te leggen.

Om dit woon-werk verkeer met de fiets te bevorderen ga ik met werkgevers overleggen hoe bestaande fiscale regelingen maximaal benut kunnen worden.
Denk aan de 19 cent per kilometer vergoeding of een vergoeding voor een nieuwe fiets.
Verschillende academische ziekenhuizen in Nederland geven bijvoorbeeld het goede voorbeeld.
Zij lopen voorop met hun fietsbeleid.
Zo komen 65% van de medewerkers van het Academisch ziekenhuis Groningen fietsend naar hun werk.
50 procent rechtstreeks, en 15 procent in combi met de trein.

Ten tweede.
Meer fietsen betekent óók een betere en slimmere fietsinfrastructuur.
Ik heb 100 miljoen euro uitgetrokken voor het versnellen van de aanleg van fietsroutes.
Maar ook voor het vernieuwen, vergroten en efficiënter benutten van stallingsmogelijkheden bij stations.

Mijn inzet is om in deze kabinetsperiode het beschikbare budget zo efficiënt mogelijk te besteden voor zoveel mogelijk projecten.
Ik wil maximaal 40% van de kosten per project bijdragen.
Want ik wil zoveel mogelijk ‘fiets voor mijn euro’.

Voorkeur krijgen projecten die in deze kabinetsperiode gebouwd worden.
Die passen in een regionale aanpak van fietsstimulering waarbij werknemers betrokken zijn.
En die duurzaam worden aangelegd.
Mooi voorbeeld is het 100% circulaire fietspad in Zevenaar dat onlangs is geopend.
Ik daag alle partijen dan ook uit om zo duurzaam – en bij voorkeur circulair – mogelijke ontwerpen in te dienen!

Dames en heren,
Natuurlijk zal de regio ook stevig moeten inzetten op het stimuleren van de fiets.
Ik roep hen op samen met mij op te trekken.
Ik verwacht dat we gezamenlijk een kwart miljard euro kunnen investeren in de fiets.
Hoe mooi zou dat zijn!
Samen voor een gezonder, beter bereikbaar Nederland!

Ik zie steeds meer nieuwe colleges met ambitieuze fietsplannen.
Binnen en buiten de Randstad.
Ik zie ook steeds meer bedrijven die actief fietsbeleid ontwikkelen.
Die meedoen aan acties als Low Car Diet en hun werknemers stimuleren de fiets te pakken.
En ik zie dat veel partijen, overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, steeds meer en steeds beter samenwerken, bijvoorbeeld binnen Tour de Force.
Samen gaan we van de renaissance van de fiets een Gouden Eeuw maken.
 
Tot slot als derde noem ik een volwaardige en gelijkwaardige rol bij brede bereikbaarheidsprojecten.
Tot nog toe lag de focus bij grote infrastructuurprojecten op wegen, spoor en water.
De fiets moet daar structureel onderdeel van gaan uitmaken.
En gelukkig zie je dat steeds meer.
De fiets maakt al onderdeel uit van verschillende zogeheten MIRT-verkenningen.
Zoals de Verkenning A2 in Brabant en de Corridor Amsterdam - Hoorn.
Ook bij planstudies en onderhoud wordt de fiets meegenomen.
Dat gebeurt bij de A4/N14 Haaglanden en bij de Heinenoordtunnel.

Als u mij toestaat een voorbeeld uit 020 te noemen.
De wethouder zal dit vast compenseren met Rotterdamse voorbeelden.

Rijkswaterstaat werkt momenteel aan het project Gaasperdammerweg bij de A9 Schiphol – Amsterdam - Almere.
In het project zijn twaalf fietspaden opgenomen die de A9 kruisen, waarvan drie nieuw zijn. Tevens wordt een nieuwe fietsbrug gerealiseerd.
Een van de fietsbruggen wordt nu zelfs aangepast.
Door deze minder steil te maken wordt de fietsverbinding nog aantrekkelijker en comfortabeler gemaakt.

Dames en heren,
Willen we de groei van de fiets verder stimuleren dan is het ontwikkelen en toepassen van slimme innovaties nodig.
Daarom juich ik het ook toe dat Tour de Force vandaag net als vorig jaar een Innovatieprijs uitreikt.
En wat mooi dat er een record aantal inzendingen waren!

De fiets is echt bezig met een innovatieve inhaalslag ten opzichte van de auto.

Denk aan sensoren bij verkeerslichten die bij fietsfiles of slecht fietsweer sneller op groen springen.

Een interessante nominatie dit jaar vind ik bijvoorbeeld het camerasysteem Recall4 Bikes dat in Rotterdam getest wordt.
Dit systeem meet de reistijden van fietsers.
Als die te lang worden, kunnen verkeerslichten voor fietsers sneller op groen springen of een alternatieve route voorgesteld worden via informatiepanelen.

Tot slot.
Ik blijf mij de komende tijd inzetten voor een groei van het fietsgebruik in ons dagelijks verkeer.
Dat kan ik uiteraard niet alleen.
Daar heb ik een peloton aan gemeenten, provincies, bedrijven en maatschappelijke organisaties bij nodig.

Gelukkig zie ik dat alle partijen willen versnellen.
Bijvoorbeeld in ‘mijn fietsclub’ Tour de Force waar zoveel partijen elke dag keihard werken aan Nederland Fietsland.
Daar doen we het voor.
Want Nederland fietsland staat gelijk aan een gezond, welvarend en…gelukkig Nederland.

Dank u wel.