Boerenbedrijf beter weerbaar maken tegen weersextremen
Een meerjarig actieprogramma klimaatadaptie landbouw – opgesteld met alle betrokkenen in de sector – moet boeren, hun vee en hun gewassen beter weerbaar maken tegen weersextremen. Een plan van aanpak om afwijkende groenten en fruit gewoon in de winkelschappen te hebben en fiscale maatregelen helpen de sector eveneens om weerbaar te worden tegen klimaatextremen, zoals de droogte afgelopen zomer.
Dat staat in een brief die minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, samen met een rapportage van Wageningen Economic Research (WEcR) over de effecten van de droogte en hitte op de inkomens in de land- en tuinbouw.
Minister Schouten: “De droogte van afgelopen zomer heeft ons – en zeker boeren, akkerbouwers en natuurbeheerders - allemaal geraakt en is nog niet voorbij. Wetenschappers geven aan dat we er rekening mee moeten houden dat extreem weer zich vaker voor zal doen. Daarom neem ik maatregelen om vee, gewassen en natuur beter weerbaar te maken tegen toekomstige weersextremen.”
Klimaatadaptatie
Het ministerie van LNV zet in op een meerjarig actieprogramma klimaatadaptie landbouw om boeren beter te wapenen tegen weersextremen. De bewustwording is er, nu is het tijd concrete acties uit te werken. Het ministerie ontwikkelt het actieprogramma voor de zomer van 2019 met het agrarisch bedrijfsleven, provincies, waterschappen en verzekeraars. Het programma is een vervolg op de eerdere dialoog klimaatadaptatie landbouw. Onderwerpen die in het programma terug komen zijn de beschikbaarheid van zoet water, hittestress, water-vasthoudend vermogen van de bodem en hoe boeren van elkaars ervaringen kunnen leren.
Afwijkende groenten en fruit
Verspilling van kwalitatief goed voedsel is onnodig en doet geen recht aan de waarde ervan en het werk dat boeren doen. Door de droge zomer waren sommige pruimen te klein en was de kwaliteit van sommige snoeptomaatjes onvoldoende om te worden verkocht aan supermarkten. Telers luidden de noodklok en de publieke verontwaardiging was groot, waarna een aantal afnemers hun leveringsvoorwaarden (tijdelijk) aanpasten om afwijkende groenten en fruit toch in de schappen te krijgen. Het ministerie van LNV gaat met onder meer supermarkten, LTO en andere organisaties in gesprek om ook van nature afwijkende groenten en fruit in het winkelaanbod te krijgen – en zo voedselverspilling tegen te gaan.
Brede Weersverzekering
De Brede Weersverzekering is een belangrijk instrument waarmee akkerbouwers en telers hun financiële risico’s kunnen afdekken in geval van weerscalamiteiten. In de Tweede Kamer is een motie aangenomen om deze verzekering vrij te stellen van assurantiebelasting. Het ministerie van Financiën heeft de Tweede Kamer laten weten dit te gaan regelen. Dit kan alleen als dit niet op staatssteunbezwaren van de Europese Commissie stuit. Een vrijstelling van de assurantiebelasting betekent een flinke verlaging van de totale kosten die de boer moet betalen voor de verzekering van gewassen – en zal leiden tot meer boeren en tuinders die deze verzekering afsluiten. Het ministerie van LNV verkent nog andere aanpassingen om de Brede Weersverzekering beter toegankelijk te maken – zoals een verlaging van de verplichte schadedrempel en een verhoging van de premiesubsidie (nu 65%).
Inkomenseffecten
Wageningen Economic Research (WEcR) heeft een tweede tussenbalans van de inkomenseffecten gemaakt naar aanleiding van de droogte. Met name in de melkrundvee-, melkgeitenhouderij en op akkerbouwbedrijven met zetmeelaardappelen zijn die effecten zichtbaar. De inkomenseffecten voor de overige akkerbouwbedrijven, de fruitteelt en de vollegrondsgroenteteelt zijn gemiddeld vrij gering. Dit is nog een voorlopig beeld – het afzetseizoen loopt nog en veehouders moeten voor het stalseizoen nog voeraankopen doen, waardoor financiële gevolgen over 2018 en 2019 kunnen worden verdeeld.