Meedenken met de rechter
Minister Dekker (voor Rechtsbescherming) wil het mogelijk maken dat de hoogste bestuursrechters in ons land anderen dan de direct betrokken partijen kunnen laten meedenken bij een bepaalde zaak. Door die inbreng van anderen (bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties) kunnen deze rechters een beter en breder zicht krijgen op de mogelijke maatschappelijke gevolgen van een te nemen beslissing. ‘Ik denk dat het instrument van meedenkers een bijdrage kan leveren aan een maatschappelijk effectiever bestuursrecht’, aldus de minister in zijn toespraak op het congres ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).
De bewindsman wees op een zaak over de herziening van een gemeentelijk exploitatieplan: daar werd aan de VNG en aan organisaties van projectontwikkelaars en bouwondernemers gevraagd wat zij van de kwestie vonden.
Dekker:
‘Wat is logischer en nuttiger dan dat? Steeds meer ontdekken we dat de overheid ook maatwerk moet kunnen leveren waar dat nodig is. Menselijk contact en een redelijk oog voor specifieke gevallen mogen wel wat meer ruimte krijgen. Dan is het goed om ook de rechtspraak die mogelijkheden te bieden'
Vorig jaar heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) bij wijze van experiment in drie bestuursrechtelijke procedures ervaring opgedaan met meedenkers als informanten van de rechter, ook wel amicus curiae geheten. In deze procedures hebben zij de mogelijkheid gekregen om te reageren op vragen van de ABRvS. Naar aanleiding van het experiment hebben niet alleen de ABRvS, maar ook de Hoge Raad, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven het advies gegeven door te gaan met het instrument van meedenkers. Maar dan wel met de aanbeveling een wettelijke grondslag op te nemen in de Awb. De minister gaat nu zo’n bepaling voorbereiden.
Tijdens het congres werd ook afscheid genomen van prof. mr. M. Scheltema die als regeringscommissaris voor het bestuursrecht aan de wieg heeft gestaan van de Awb. Al in 1982 was hij voorzitter van een zogenoemde startwerkgroep die de contouren schetste voor wat jaren later de Awb zou worden. Dekker: ‘En daarna heeft hij haast letterlijk elke dag met hart en ziel aan de Awb gewerkt.
’Om hem te bedanken voor zijn jarenlange inzet, is de Scheltemalezing in het leven geroepen. Een serie van vijf jaarlijkse lezingen met als rode draad de manier waarop de Awb de verhouding tussen overheid, burger en samenleving vorm geeft.'
aldus minister Dekker.