Persconferentie na ministerraad 23 augustus 2019

Een aantal van jullie heb ik al gezien of van de media die jullie vertegenwoordigen heb ik gezien bij de aftrap van de gesprekken in informele sfeer in Hotel Bos & Ven in Oisterwijk, dat was afgelopen dinsdag. Woensdag hadden we de eerste formele begrotingsraad, daar zijn ook al enkele begrotingshoofdstukken behandeld. Vandaag is er ook gesproken in de ministerraad over de Prinsjesdagstukken, enkele hoofdstukken van de Miljoenennota en het Belastingplan. Dan volgt er volgende week woensdag nog weer een begrotingsraad, op vrijdag zullen we tijdens de normale ministerraad ook nog een aantal begrotingshoofdstukken behandelen en dan verwacht ik dat we op die dag – volgende week vrijdag – ook de puntjes op de i kunnen zetten voor Prinsjesdag. En uiteraard komt het dan naar buiten op de derde dinsdag van september. En helaas kan ik dan niet mijn gebruikelijke openheid nu etaleren op de vragen die er misschien over leven.

Dat neemt niet weg dat er natuurlijk meer aan de hand is op dit moment, buitenslands maar ook binnenslands. We hebben natuurlijk dit voorjaar veel werk verzet met sociale partners op het pensioenakkoord, maar ook waar het betreft het klimaatakkoord zijn besluiten genomen. En de hele uitvoering daarvan, het omzetten van die akkoorden in maatregelen en in wetgeving, dat speelt natuurlijk ook allemaal en ook daar zullen we de komende tijd hard aan moeten werken. Dat staat grotendeels los van Prinsjesdag, soms komt het daar terug in de vorm van het Belastingplan of andere dingen, maar meestal staat het er los van. Normale wetgevingsprocessen en normale uitvoering, dus dat zal ook de komende tijd natuurlijk heel veel werk zijn.

Dan speelt natuurlijk ook op dit moment Brexit. We hebben de vrolijke Johnson door Europa zien reizen, langs Berlijn en Parijs, natuurlijk wel een man die met enige flair z’n werk doet. Maar niettemin, er moeten ook dingen gebeuren. Ik praat daar vanmiddag over met Barnier, de onderhandelaar namens de Europese Unie op het terrein van Brexit. Hij komt langs in het Torentje en we zullen dan de stand van zaken bespreken waar het betreft de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Ik hoef hier niet te herhalen dat ik Brexit een heel slecht plan vind en als het dan toch moet, alsjeblieft op een ordelijke wijze. Dus met een terugtrekkingsakkoord, geen over de klif, geen hard Brexit en dat betekent dus dat op dit moment die backstop – waar we het steeds over hebben – noodzakelijk is. En waarom is die noodzakelijk? Niet als een strafmaatregel, niet omdat we het leuk vinden het Verenigd Koninkrijk te treiteren, maar omdat het VK zelf een aantal eisen heeft gesteld rondom de uittreding, door de welken het niet mogelijk is een harde grens in Ierland te voorkomen als die backstop er niet in staat. Dat is de reden waarom die backstop erin staat, tot er een andere oplossing is gevonden. U weet: een andere oplossing had kunnen zijn dat Noord-Ierland nog enige tijd onderdeel blijft én van het Verenigd Koninkrijk staatkundig maar voor wat betreft de band met Europa zou je Noord-Ierland nog een tijdje onderdeel kunnen laten zijn van de Europese Unie en de interne markt, onze douane-unie. En dan zou je heel veel van de problemen kunnen oplossen en dan heb je die backstop niet nodig. Nou dat was politiek niet mogelijk, het VK zei: geen grens in de Ierse Zee, vanaf het begin, wij willen dat het als één geheel wordt behandeld. En dan is dus het hele VK nog een tijdje onderdeel van Europese arrangementen, zolang die grens niet op een andere manier is opgelost. Met andere woorden: de Britten hebben zelf die rooie lijnen getrokken en daarmee zelf dit veroorzaakt. Nou, wat er nu gebeurt is natuurlijk dat we kijken, eigenlijk tegen de Britten zeggen: vertel dan hoe je het wil oplossen. Johnson meent dat hij een oplossing kan verzinnen de komende weken. Nou daar gaan we naar kijken. Maar dat zal natuurlijk nogal een hele hijs worden, want als dat zo makkelijk was dan was die oplossing er ook in de afgelopen drie jaar gekomen. Maar goed, als het hem lukt zou het fantastisch zijn. Dat is eigenlijk waartoe Merkel en Macron hem toe hebben uitgenodigd, van: ja als je iets kunt verzinnen voor 31 oktober, dan kijken we daar natuurlijk naar. En dan hebben we altijd nog de politieke verklaring die onder het uittreedakkoord ligt waarin je dat dan kunt verwerken, die nieuwe inzichten. Maar dat moet dan wel van de Britten komen, dus laat het maar zien. Dus ik vond het eigenlijk wel een verstandige lijn, met enige ontspanning dat benaderend, wetend dat de kans klein is en dat je dus echt moet voorbereiden op de hard Brexit. En dat doen we dus ook tegelijkertijd. En ik weet dat de heer De Winther daaraan ik hecht: ik wil ook hier nog wel een keer alle bedrijven in Nederland oproepen en ook organisaties, maatschappelijke instellingen om zich te blijven voorbereiden op dat nog steeds meest vreselijke, meest waarschijnlijke scenario.