Toespraak minister Van Engelshoven bij de opening van de Boekenweek 2021

Minister Van Engelshoven (OCW) sprak bij de opening van de Boekenweek 2021, op 29 mei in boekhandel Stumpel in Purmerend.

[Let op: het gesproken woord geldt!]

Beste mensen,

Wat is het fijn om vandaag, hier in Purmerend, alsnog de Boekenweek 2021 te mogen openen. Al mis ik het Boekenbal wel enorm, moet ik eerlijk toegeven…

Ik kan me goed voorstellen hoe lastig het besluit was om het Boekenbal te annuleren en de Boekenweek uit te stellen. Boekenweekauteurs Hanna Bervoets en Roxane van Iperen hebben lang moeten wachten tot hun prachtige werken dan eindelijk worden uitgeven.

Het raakt direct aan het thema van deze Boekenweek: “Tweestrijd”. Een treffend thema, zeker dit jaar. Roxane van Iperen zei hierover in een interview:

Het thema Tweestrijd gaat niet alleen over het onderzoeken van conflicten, maar ook over stellingname in politieke en sociale kwesties, en over de keuzes die mensen maken - ten goede en ten kwade.

Ik vermoed dat veel mensen zich in deze woorden herkennen. Juist in deze tijd vragen we ons vaak af wat we willen, wat we moeten doen, en wat we moeten vinden.

Dat geldt ook voor mij. Ik ben aan de ene kant ongelofelijk blij dat de boekhandels en bibliotheken weer open zijn. Tegelijkertijd zie ik hoe pittig de lockdown voor het boekenvak, schrijvers en de fysieke boekhandels was. En hoewel ik trots ben op de steun vanuit het kabinet, besef ik dat we daarmee niet alle pijn wegnemen.

Fysieke boekhandels zijn ontzettend belangrijk voor onze literatuur en voor ons leesklimaat.

Toch ben ik boven alles optimistisch. Ik heb met eigen ogen gezien hoeveel veerkracht en ondernemingslust het boekenvak heeft.

Ik zag het toen de boekhandels een paar maanden geleden als afhaalloket open gingen, en ik bij De Vries & Van Stockum in Den Haag het nieuwste boek van Bas Heijne ophaalde. Het viel me op hoe ontzettend monter en gedreven iedereen aan het werk was.

Ik zag het ook een paar weken geleden, op 28 april. Toen openden schrijvers in het hele land hun favoriete boekhandel. Een krachtig en terecht signaal. Want fysieke boekhandels, zoals deze, zijn ontzettend belangrijk voor onze literatuur en voor ons leesklimaat.

Beste mensen,

Bas Heijne beschrijft in het voorwoord waarom hij de gesprekspartners voor zijn nieuwste boek opzocht:

Ik wilde leren en mijn eigen gedachten tegen het licht houden. Ik zocht naar weerbarstige en uitdagende gezichtspunten, die me de wereld beter zouden leren begrijpen; anders te zien.

Dat is de kracht van boeken: ze brengen ons in contact met andere mensen, onbekende werelden en nieuwe ideeën. En het is precies waarom het belangrijk is dat zoveel mogelijk mensen de weg naar de boekhandel en het boek weer vinden - zeker nu.

Aan de Boekenweek zal het niet liggen. De literaire agenda is goed gevuld, en er ligt voor iedereen een prachtig Boekenweekgeschenk, -essay en -gedicht klaar. Het belooft een prachtige, zomerse week vol leesplezier te worden.

Het is me dan ook een bijzondere eer om nu het eerste exemplaar van het Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay aan Hanna Bervoets en Roxane van Iperen uit te reiken.