Geboortebeperking is dringend noodzakelijk
NIJMEGEN, 20061104 -- Op het gebied van milieu heeft Al Gore de laatste weken in Nederland wat losgemaakt. We hebben allemaal kunnen vernemen wat het betekent als je miljoenenjaren oude fossiele CO2 in 50 jaar in de lucht blaast. Er is één aspect niet belicht, namelijk de gevolgen van zo ontzettend veel mensen op onze planeet. De ecologische plundering lijdt tot enorme ontbossing en het WNF publiceerde recentelijk niet voor niets dat we langzaamaan naar twee moederaardes toemoeten. Naderen we het break-evenpunt van teveel mensen op deze planeet? Jawel, meent Ontwikkelingssocioloog Hans Sluijter.
Zo'n 10.000 jaar geleden waren er 4 miljoen mensen op de wereld. Na de uitvinding van de landbouw breidde dit zich snel uit tot een veelfout hiervan. Rond 1825 waren er wereldwijd 1 miljard mensen waar de mensheid twee miljoen jaar over gedaan heeft. Voor het tweede miljard was nog geen 100 jaar nodig, voor het derde ca 35 jaar, voor het vierde ca 15 jaar en het vijfde ca 12 jaar. Momenteel gaan we naar de 6 miljard. De uitvinding van de landbouw is de enige oorzaak voor deze expansie. Zonder voedseloverschot zou het namelijk niet mogelijk zijn om alle monden te voeden. Door de landbouw kwam er ineens ruimte voor het ontstaan van administratie, politiek, vervoer & opslag, tempels, paleizen, overheidsgebouwen, stedenvorming. Momenteel wordt 11% van het wereldoppervlak gebruikt voor landbouw en omstreeks een kwart van het wereldoppervlak wordt gebruikt voor graasdieren. Bijna 40 procent van de wereldgraanproduktie dient als veevoer, terwijl voor de produktie van een kilo dierlijk eiwit vijf maal zoveel grond nodig is als voor een kilo plantaardig eiwit. Naast de noodzaak voor meer voedsel is er ook de drang tot het verbouwen voor een zo groot mogelijke productie en winst. Nederland blijkt bijna 15 keer zijn eigen omvang aan areaal nodig te hebben om hun levensstijl te onderhouden. Dit gebied wordt via politieke en commerciële kanalen elders verkregen, namelijk in ontwikkelingslanden. Economen bedachten in de jaren '30 de term Bruto Nationaal Produkt, een maatstaf om de economische toestand en ontwikkeling van een land aan te geven. Sindsdien lijkt de natuur het onderspit te delven voor de landbouw.
De ecologische neveneffecten voor de bevolkingsgroei zijn enorm. Door toedoen van de mens zijn 80% van alle grote zoogdieren uitgestorven en de helft van de dieren. Dat komt overeen met de verdwijning van de dinosaurussen. Het kostte 10 miljoen jaar om het leven in die schakering terug te krijgen. Tussen 1600 en 1900 werd eens in de vier jaar een diersoort uitgeroeid en in de jaren '70 is dit uitgegroeid tot bijna 1000 per jaar. Momenteel worden 25.000 plantensoorten met uitsterven bedreigd, 700 diersoorten, waaronder 23 walvissoorten, en 1000 vogelsoorten. In de tropische wouden worden dagelijks 50 plante- en diersoorten geëlimineerd. In de jaren '90 zijn bijna een miljoen soorten (20% van het totaal) door toedoen van de mens uitgeroeid. De komende 30 jaar zal, als alles in dit tempo doorgaat, van de overgebleven soorten een kwart van de zoogdieren uitsterven. In cijfers uitgedrukt: 11.000 dier- en plantensoorten lopen gevaar waarvan 1000 zoogdieren en 5000 planten. Actueel in Nederland is dat de hoeveelheid vis in de Noordzee van 1960 tot 1980 gedaald van 4 miljoen ton tot nog geen miljoen ton is. Momenteel moeten wij zelfs vrezen voor het voortbestaan van de kabeljauw, zeegras en de zeehond.
En dan de bossen en wouden. `Holland' ontleent zijn naam van `holtland' omdat ooit bossen de westelijke provincies sierden. Dat is nu één grote verstedelijking. Ontbossing in deze omvang is ook mondiale een tendens. Naar schatting is nog maar 10% van alle wouden die zich ooit uitgestrekt hebben van Marokko tot Afghanistan over. Een voorbeeld: Ethiopië was een eeuw geleden nog voor bijna eenderde met bos bedekt en nu nog maar voor 2,4 procent. China bestond ooit uit tweederde uit wouden. Maar 200 jaar geleden al was daar nog maar 5% van over. In Europa is meer dan 90% van de bossen verdwenen. Op de eilanden van de Grote Oceaan zijn vanaf 1900 in een kwart eeuw alle sandelbomen gekapt. In 1956 waren de Franse koloniën door 12 miljoen ha met regenwouden bedekt en eind jaren '70 is dat nog maar 4 miljoen. Het percentage ontgonnen bossen in de Filippijnen bedraagt 70%, op Haïti 90%, in Noord-Amerika 95% en in Nieuw-Zeeland 50% van de bossen. Van alle tropische regenwouden in Zuid-Amerika, West-Afrika en Zuidoost-Azië zijn sinds 1950 ca. de helft gekapt. Dit is ca. 12,5 miljoen km2, een gebied ter grootte van 300 keer Nederland of 1 keer USA. Alleen al in de tropische regenwouden in Zuid-Amerika wordt jaarlijks een gebied ontgonnen van 20 miljoen ha.: 5 keer Nederland. Tropische wouden bevatten ongeveer de helft van alle dieren en planten op aarde. Circa 10 tot 20% van het hout dat Nederland importeert is afkomstig uit illegale handel, met andere woorden dit is waarschijnlijk illegaal gekapt. Is er een alternatief? Jazeker. In Europa groeit namelijk een prima alternatief hardhout in 30 jaar: de Robinia pseudoacacia.
Mijns inziens zou, ten gunste van het ecosysteem, de ideale bevolkingsdichtheid die van Canada of Australië zijn. Vertaald zouden er dan 387 miljoen mensen op Aarde zijn waarvan 107.000 in Nederland. Natuurlijk is dit niet haalbaar, maar het schets een ander referentiekader. De genoemde landen tonen aan dat je daarmee prima een gezonde economie in stand kunt houden. Ik sluit niet uit dat we nog deze eeuw te maken krijgen met kindheffing in plaats van kinderbijslag. En wat dat betreft lijkt China goed op weg. Feit is dat de huidige ontwikkelingen van overbevolking zorgelijk zijn.
Het is als een schitterend eiland met duizenden schitterende schapen die er eeuwen in vrede leven. Totdat er een schip met een tiental wolven zich afmeert aan het eiland. De wolven jagen op de schapen en eten er lustig op los. Er komt een moment dat er evenveel wolven als schapen zijn. Dan beginnen de schapen in ondertal te geraken en de wolven een hoogtepunt. Maar bij voedselschaarste gaat ook de populatie van de wolven achteruit. En bij de dood van de laatste schaap zal ook spoedig de dood van de laatste wolf zijn intreden doen.
Ingezonden persbericht