Voorlopige Rekening 2007

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA ‘S-GRAVENHAGE

Ons kenmerk: BZ08-77

1. Inleiding

De Voorlopige Rekening presenteert de voorlopige realisaties van de uitgaven en inkomsten van het voorgaande jaar, evenals de saldo- en schuldontwikkeling. Een aantal posten betreft nog steeds ramingen, aangezien de definitieve realisaties pas later in het jaar komen (bijvoorbeeld de cijfers voor de zorg). De mutaties worden weergegeven ten opzichte van de Najaarsnota 2007.

Naar huidige inzichten komt het EMU-saldo 2007 uit op een overschot van 0,4% BBP. Dat is 0,6%-punt beter dan in de Najaarsnota 2007 werd verwacht. De verbetering wordt vooral veroorzaakt door meevallers bij de belasting- en premie­inkomsten, door onderuitputting op diverse begrotingen en meevallers bij de gasbaten en het Fonds Economische Structuurversterking (FES).

In deze nota wordt achtereenvolgens ingegaan op de ontwikkeling van de uitgaven (paragraaf 2), de ontwikkeling van de inkomsten (paragraaf 3) en de gevolgen voor het EMU-saldo en de EMU-schuld (paragraaf 4).

2. Het uitgavenbeeld

De onderschrijding van het totale uitgaven is uitgekomen op 1,1 miljard euro. Bij de Najaarsnota 2007 was de onderschrijding 0,4 miljard euro. Ten opzichte van de Najaarsnota zijn de uitgaven onder alle drie de afzonderlijke kaders meegevallen: -0,5 miljard euro bij de Rijksbegroting in enge zin (RBG-eng), -0,1 miljard euro bij de sociale zekerheid en -0,1 miljard euro bij de zorg.

Tabel 2.1 Uitgaventoetsing totale kader in miljarden euro (min is onderschrijding)
2007
Totale uitgavenkader	197,7
Najaarsnota 2007	-0,4
Rijksbegroting in enge zin	-0,5
Sociale Zekerheid	-0,1
Zorg	-0,1
Voorlopige Rekening 2007	-1,1

Onderstaande tabellen geven – per budgetdisciplinesector – een overzicht van de mutaties sinds de Najaarsnota 2007.

Rijksbegroting in enge zin

Tabel 2.2 Uitgaventoetsing RBG-eng in miljarden euro (min is onderschrijding)
2007
Uitgavenkader RBG-eng in lopende prijzen	93,1
Najaarsnota 2007	-0,6
Schuldsanering Antillen	-0,4
EU-afdrachten	0,5
Onderuitputting diverse begrotingen	-0,6
Voorlopige Rekening 2007	-1,1

Bij het kader RBG-eng doen zich verschillende mee- en tegenvallers voor. Zo zijn er in 2007 lagere uitgaven bij de schuldsanering van de Antillen. Deze wordt veroor­zaakt door een langere duur van de onderhandelingen over de vormgeving van het financiële toezicht (Curaçao, Sint Maarten en het land Nederlandse Antillen).

De afdrachten aan de Europese Unie (EU) vallen voor 2007 hoger uit dan verwacht. Een gedeelte van deze tegenvaller betreft een vertraagde terugontvangst vanuit Brussel, die zodoende niet meetelt bij de berekening van het EMU-saldo 2007. Verder vallen de EU-invoerrechten hoger uit dan geraamd.

Ten slotte is sprake van onderuitputting op diverse begrotingen, onder meer de Homogene groep Internationale Samenwerking, Financiën (IX-B) en het Infrastructuurfonds. Bij het Infrastructuurfonds blijven de middelen binnen het fonds beschik­baar; deze kunnen in de komende jaren worden uitgegeven.

Sociale Zekerheid

Tabel 2.3 Uitgaventoetsing SZA-kader in miljarden euro (plus is overschrijding)
2007
SZA-kader in lopende prijzen	56,7
Najaarsnota 2007	0,2
Onderuitputting en uitvoering Sociale Zekerheid	-0,1
Voorlopige Rekening 2007	0,1

Onder het SZA-kader is er sprake van onderuitputting op de begroting en een meevaller bij het premiegefinancierde gedeelte. De meevaller in het premiegefinancierde gedeelte is het saldo van verschillende mee- en tegenvallers in de uitkeringsregelingen. Zo is er bijvoorbeeld sprake van meevallers bij de WW en de WAO/WIA, maar een tegenvaller bij de Ziektewet. Bij Najaarsnota is slechts een deel van de in=uittaakstelling gerealiseerd. Door de onderuitputting op de begroting van SZW kan het restant van deze taakstelling nu volledig worden ingevuld. De meevaller is niet genoeg om de overschrijding, gemeld bij Najaarsnota, teniet te doen.

Zorg

Tabel 2.4 Uitgaventoetsing Budgettair Kader Zorg in miljarden euro
2007
BKZ in lopende prijzen	47,9
Najaarsnota 2007	0,0
Uitvoering Zorg	-0,1
Voorlopige Rekening 2007	-0,1

Een indicatie van de te verwachten uitgaven in de AWBZ laat zien dat waarschijnlijk minder (voor)gefinancierd is, dan geraamd. Als de budgetten in 2007 zich overeenkomstig de raming hebben ontwikkeld zal deze meevaller in de financiering echter in 2008 moeten worden ingelopen. In de curatieve zorg worden tegenvallers verwacht bij de huisartsen en medisch specialisten, waar per saldo waarschijnlijk even zo grote meevallers tegenover zullen staan bij de kraamzorg en genees- en hulpmiddelen.

Mutaties niet-relevant voor enig kader

Naast bovenstaande mutaties zijn er mutaties die niet tot enig kader behoren. Zo heeft zich ten opzichte van de Najaarsnota een meevaller voorgedaan bij de aardgasbaten (0,3 miljard euro)¹. Dit komt voornamelijk doordat het gerealiseer­de productievolume hoger was dan waarvan werd uitgegaan ten tijde van het opstellen van de Najaarsnota. Daarnaast is sprake van onderuitputting bij het FES door vertraging bij enkele projecten (0,4 miljard euro). Tevens is er een meevaller bij de rentebaten (0,3 miljard euro).

3. De inkomsten

De totale belasting- en premieontvangsten over 2007 op EMU-basis komen 1,6 miljard hoger uit dan de raming ten tijde van de Najaarsnota.

Tabel 3.1. Ontwikkeling van de belasting- en premie inkomsten in 2007 (in miljarden euro) conform EMU-definitie
Belastingen en premies vvz	Premies wnvz	Totaal
Najaarsnota	166,8	40,6	207,3
Mutatie	1,1	0,5	1,6
Voorlopige rekening	167,8	41,11	208,9

¹ Premieopbrengst werknemersverzekeringen (wnvz) betreft een raming op basis van voorlopige inzichten.

Belastingen en premies volksverzekeringen

In 2007 is op EMU-basis 167,8 miljard euro aan belastingen en premies volksverzekeringen ontvangen, 1,1 miljard meer dan voorzien bij de Najaarsnota. Ten opzichte van de Najaarsnota is de loonheffing flink hoger uitgevallen (+0,9 miljard). Ook de omzetbelasting kent een redelijke meevaller (+0,3 miljard). Tegenvallers zijn er bij de inkomensheffing (-0,2 miljard) en de vennootschapsbelasting (-0,2 miljard). Bij de overige belastingsoorten zijn de mutaties beperkt en komen opgeteld 0,3 miljard hoger uit dan bij Najaarsnota was voorzien. Het kas transverschil (aansluiting naar EMU-basis) is –0,1 miljard lager uitgekomen. Zie bijlage 2 voor een cijferoverzicht.

De premieontvangsten bij de werknemersverzekeringen

De premies werknemersverzekeringen zijn op EMU-betreft 0,5 miljard hoger uitgevallen dan de raming bij Najaarsnota. Dit cijfer betreft nog een raming omdat nog niet alle onderliggende gegevens over de premies die worden geïnd door de Belastingdienst bekend zijn. Daarnaast zijn de realisatiecijfers van de eveneens voor het EMU-saldo relevante nominale zorgpremie nog niet bekend. Bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2007 zijn deze cijfers wel beschikbaar.

4. EMU-saldo en EMU-schuld

Het EMU-saldo over heel 2007 bedraagt naar huidig inzicht 0,4% van het BBP. Dit is een verbetering van 0,6%-punt BBP ten opzichte van de Najaarsnota. De verbetering valt vooral toe te schrijven aan hogere inkomsten, onderuitputting bij diverse begrotingen en een meevaller bij de aardgasbaten. Het consolidatiesaldo van de agentschappen heeft dit jaar daarentegen een negatief effect op het EMU-saldo. Met name de Rijksgebouwendienst en Rijkswaterstaat hebben dit jaar op kasbasis meer uitgaven gepleegd dan de kasstroom die zij vanuit de rijksbegroting ontvangen.

Tabel 4.1 EMU-saldo ten opzichte van NJN 2007 (% BBP)
2007
EMU-saldo Najaarsnota 2007	-0,2%
Inkomsten	0,3%
Uitgaven onder de kaders	0,1%
FES	0,1%
Aardgasbaten	0,1%
Agentschapsrekeningen	-0,1%
Overig (waaronder financiële transacties en rente)	0,1%
EMU-saldo Voorlopige Rekening 2007	0,4%

De EMU-schuldpositie 2007 is met 0,5%-punt verbeterd, te weten van 46,5% BBP in de Najaarsnota tot 46,0% BBP in de Voorlopige Rekening.

Figuur 1: EMU-schuld en EMU-tekort in 2007 (eurozone, % BBP) Zie PDF-bijlage "Figuur 1".

De minister van Financiën,

Wouter Bos

BIJLAGE 1 BUDGETTAIRE KERNGEGEVENS
Tabel 1.1 Budgettaire kerngegevens in miljoenen euro (in lopende prijzen; min betekent uitgaven)
2007
1. Netto-uitgaven onder het kader RBG-eng	-92.031
2. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven SZA	-13.866
3. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven BKZ	-2.047
4. Netto uitgaven niet relevant voor enig kader*	-25.921
5. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven (5=1+2+3+4)	-133.864
6. Belastingen	134.938
7. Overig	2.157
8. EMU-saldo Centrale Overheid	3.231
9. EMU-saldo Lokale Overheid	-300
10. EMU-saldo Sociale Fondsen	-819
11. EMU-saldo (- = tekort)	2.112
EMU-saldo in %BBP	0,4%
EMU-schuld	255.711
EMU-schuld in %BBP	46,0%
BBP (in miljarden euro's)	556
*excl. aflossing en uitgifte vaste schuld

BIJLAGE 2 BELASTING- EN PREMIEOPBRENGSTEN CONFORM EMU-DEFINITIE

Realisatie belasting- en premieontvangsten 2007 (in miljoenen euro)
Ontvangsten op kasbasis	Najaarsnota Raming 2006	Verschil
Kostprijsverhogende belastingen	70748	70466	282
Invoerrechten	2215	2144	71
Omzetbelasting netto	42216	41910	306
BPM	3603	3459	144
Accijnzen	10032	10008	24
Belastingen van rechtsverkeer	5793	5911	-118
MRB	2766	2790	-24
Belastingen op milieugrondslag	3857	3972	-115
Verbruik	151	156	-5
BZM	115	116	-1
Belasting op winst, inkomen, vermogen en premies vvz	96239	95358	881
Loonheffing	78380	77472	908
Dividend	3750	3680	70
Kansspel	218	208	10
Successie	1877	1804	73
Inkomensheffing	-6717	-6525	-192
Vennootschapsbelasting	18552	18757	-205
Vermogensbelasting	30	0	30
Niet nader toe te rekenen	149	-38	187
Totaal belastingen en premies volksverzekeringen	166987	165824	1163
Kas transverschil (aansluiting naar EMU)	839	942	-103
Premies Werknemersverzekeringen	410741	40581	493
Totaal belasting en premies conform EMU definitie	208900	207347	1553

¹Betreft raming

1: De meevaller bij de aardgasbatenraming betreft 0,3 miljard euro op kasbasis, en 0,4 miljard euro op transactiebasis. Het EMU-saldo wordt berekend op transactiebasis.